Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 139
Erfðaábúð, sjálfsábúð og leiguábúð.
139
árs. [>egar leiguliði er svo óheppinn, að hjá honum brenn-
ur, þá missir hann jafnaðarlega töluvert af eigum sínum;
þetta sýnist nóg tap fyrir liann, þótt hann sje eigi einnig
látinn hafa eldsvoðaábyrgð á annara eigum, og það eig-
um, sem hann á ekki víst að hafa nein afnot af fram-
vegis. Meðan jarðarhúsin eru jafn lítils virði, sem þau
eru nú, þá getur það átt sjer stað, að leggja þessa ábyrgð
á leiguliða. En ef lrúsin verða meira virði, þá sýnist það
valla geta komið til mála, að leiguliði hafi ábyrgð á elds-
voða, sem honum er eigi um að kenna. Landsdrottinn á
lrúsin. Hann á að hafa ábyrgð á þeim og vátryggja þau;
það er að vísu eðlilegt, að landsdrottinn hækki hina ár-
legu landsskuld lítið eitt í þess stað, en þá jafnast á-
byrgðin á alla leiguliða jarðarinnar, en kemur eigi einmitt
niður á þeim leiguliðanum, sem, eftil vill, missir talsvert
af eigum sínum við brunann.
Eins og áður er tekið fram, kemur fyrning húsa á
ári hverju. Eins og nú á sjer stað, er. fyrningin látin
safnast á leiguliða ár af ári með vöxtum og vaxtavöxtum,
og svo kemur hún yfir hann allt í einu, er húsið fellur,
er hann hættir húskap á jörðinni eða deyr, og verða þá
opt ekkjur og munaðarleysingjar að svara til skulda, sem
safnast hafa saman á góðu árunum. J>á á að borga fyrn-
inguna alla í einu með álagi. [>etta er illt fyrir leiguliða
og mikil áhætta fyrir landsdrottinn, ef leiguliði er fátækur.
þ>egar hús eru leigð í kaupstöðum, mundi enginn
skynsamur húseigandi láta sjer til hugar koma, að láta
fyrningu hússins hvíla á leigjanda, og heimta í þess stað
af honum álag á húsið við burtförina. En það er engin
meiri ástæða til þessa með hús á jörðum. Landeigandi á
að hafa ábyrgö á fyriíingu jarðarhúsanna, en í þess stað