Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 79
Ágangur búfjár.
70
eigandinn liefur enga sök á vanrækslu liins, og með því
'að tjóðra fjenað sinn hefur liann gjört nokkuð til að hindra
aganginn; fyrir því er auðsætt, að innsetning er leyfileg,
þar sem fjáreigandi liefur ekkert gjört til að gæta fjár
síns. þ>essi skýring á lögmælum Jónsbókar um innsetn-
ing kemur og vel heim við önnur fyrirmæli Jónsbókar,
þannig er ákveðið, að ef lirútur eða hafur kemur til fjár
manns, þá megi setja þá inn, og eigandi skuli borga fyrir
skaða, er þeir hafi gjört, ef hann hefur heimt þá áður1)
og ennfremur er talað um innsetning hrossa, sem benda
■á, að innsetning á hrossum annara sje eigi fátíð2).
|>á er og ákveðið í Jónsbók, að ef maður, er fyrir á-
gangi verður, rekur eða fætur reka búfje annars í akur
hans, tún, engjar eða hey, þá skuli hann missa allan rjett
til skaðabóta og gjalda bæði skaðabætur og sektir, og ef
hann rekur eða lætur reka málnytupening svo, að máls
missir, þá skal hann einnig borga skaðabætur og sektir3).
Ef liundur bíturfjenað, þá skal og borga skaðabætur, hálf-
ar fyrsta sinn og allar síðan, og verður þetta ogað gilda,
þótt hundur hlaupi í ágangsfjenað. þ>essi fyrirmæli koma
vel heim við hina almennu reglu um innsetning búfjár,
en ef ágangsþolir hefði eigi rjett til innsetningar, þá sýnast
þau nokkuð liörð gagnvart honum.
Samkvæmt þessu er hin almonnaregla, að'innsetn-
ing er lieimil, hvar.vetna þar sem búfje veitir
ágang, sem varðar við lög.
pannig liafa samhljóða ákvæði í Landslögum Magn-
úsar lagabætis verið skilin í Norvegi3), og eru þar enn
1) Jb. Llb. 49. kap.
y) Jb. Llb. 36. kap.
3) Fr. Brandt, Den norske Retshistorie. I. bls. 216.