Andvari - 01.01.1983, Blaðsíða 56

54
AÐALGEIR KRISTJÁNSSON
ANDVARI
væri að setja sig á móti vilja hennar og gefiS samþykki sitt til trúlofunarinnar.
í bréfum Gísla til Gríms kemur fram, að Gísli Magnússon hafði hug á Ástríði
sem konuefni. Þeir, sem Gísli nafngreinir, höfðu allir verið Ástríði samtíða í
Kaupmannahöfn, en Sigurður Melstcð, frændi Gísla, og Gísli Magnússon
komu heim til íslands 1844 og 1845. Þeim var öllum vísað á bug í þetta
skiptið.
Gísli varð stúdent frá Bessastaðaskóla vorið 1845 með ágætiseinkunn, og
nú nálgaðist sú stund óðfluga, að hann stigi á skipsfjöl og sigldi til háskóla-
náms í Kaupmannahöfn. Grímur Thomsen kom heim til Islands þetta sumar
að loknu meistaraprófi og ferðaðist um landið sér til skemmtunar. Hann skrif-
aði Brynjólfi Péturssyni 1. ágúst 1845 og bað hann að taka á móti Gísla litla
og annast um hann.11
í Konungsbókhlöðu í Kaupmannahöfn er t. a. m. að finna tvo handrita-
böggla úr fórum Gísla, Ny kgl. Saml. 3320 4to I og II. í þeim síðari, sem
kallaður er Digte, er einnig að finna dagbókarbrot, sem Gísli hefir skrifað upp
úr vasabók og eftir minni 31. maí 1846, þar sem hann greinir frá brottför sinni
frá Islandi 4. ágúst. Það var hafnsögumaðurinn, sem vakti hann fyrir sólar-
uppkomu, og fóru þá öll á fætur í Landakotsbænum. Hann kvaddi Ástríði í
prófastshúsinu, „en ei mátti eg gráta“. Móðir hans gekk með honum á leið ofan
að Götuhúsum og kvaddi hann þar og gekk svo heim grátandi, en „mér varð
ei tára auðið“. Síra Helgi, Stefán sonur hans, Jónas Thorstensen og Sigurður
Melsteð fylgdu Gísla á skipsfjöl, og þegar þeir voru farnir frá borði, var
akkerum létt og undin upp segl og siglt í hægum byr út að Engey. Hjá
Reykjanesi tók að herða vindinn, öldurnar að hvítna, og skipið lagðist á hlið-
ina og risti vel frá sér, segir Gísli í dagbókinni. Hugur hans var bundinn hjá
Ástríði, og hann kvað:
Yroðan rýknr fram hjá mér,
fer hún til þín, meyja,
og þér kossa ótal ber,
er á vörum deyja. . ,12
Gísli Brynjúlfsson innritaðist í Kaupmannahafnarháskóla 23. október 1845
að loknu inntökuprófi (examen artium) með fyrstu einkunn. Kaupmannahöfn
hefir löngum haft margt að bjóða íslenzkum námsmönnum, sem komu þangað
úr fásinni og einangrun ættlands síns. Gísli hafði lítils háttar fengizt við skáld-
skap síðustu árin í Bessastaðaskóla, og þau Ástríður lásu saman fagurbók-
menntir, eins og bréf Gísla til Gríms Thomsens votta.13 Þegar til Kaupmanna-
hafnar kom, virðist hann hafa sökkt sér niður í bókmenntalestur, og má ætla,
að kynni hans við Grím Thomsen hafi ráðið þar nokkru um.
Á götum Kaupmannahafnar mátti einnig líta mann, sem Grímur gerði sér