Menntamál - 01.04.1962, Blaðsíða 77

menntamál
67
Er rétt að velja floklcstjóra?
Þegar börn eru að leik, eru venjulega eitt eða fleiri
foringjar. Hin hlýða, og þá fer leikurinn fram á skipu-
legan hátt. Ef börn eiga að leysa eitthvert sameiginlegt
verkefni eða starf, skiptir leiðsögn foringjans jafnan
miklu máli. Nemendahóparnir reyna eftir megni að skipu-
leggja störf sín, segir Koskenninemi í bók sinni á bls.
249, en þeim tekst það yfirleitt á mjög takmarkaðan
hátt án foringja. Hann færði sönnur á, að drengirnir í
bekknum vildu fúslega hlíta stjórn góðs foringja. For-
ingjarnir voru duglegir skipuleggjendur. Skipulagshæfi-
leikinn þurfti ekki að vera tengdur neinum frábærum
skapgerðareiginleikum að öðru leyti. En foringjarnir
höfðu framtakshæfni og skilning á þörf heildarinnar.
Þeir létu sér ekki nægja leiðir, sem hæfðu aðeins fáum
einstaklingum. Rannsóknir Koskenniemis miðuðu meðal
annars að því að þjálfa hæfni drengjanna, þegar þeir
kæmust í vanda, sem aðeins var hægt að ná tökum á og
leysa með því að skipuleggja vinnuaflið. Hann var því
sjálfur hlutlaus. Drengirnir urðu að spjara sig sjálfir,
að svo miklu leyti sem þeir gátu.
Dr. Köhler segir í fyrrnefndri bók sinni, bls. 194: Frá
öðru sjónarmiði fékk ég samtímis líka reynslu í mínum
bekk. Ætlun mín var að gera mér grein fyrir, hvernig
nota mætti flokkastarfið í þágu hins félagslega uppeldis
nemendanna. í fyrstu átti ég á ýmsan hátt þátt í að
móta flokkaskipanina, en reynslan sýndi, að það heppn-
aðist ekki alltaf vel. Þá stakk ég upp á, að nemendurnir
mynduðu sjálfir fasta flokka, sem hefðu fjóra félaga
hver um sig. Tillögur um flokkaskipanina voru skrifleg-
ar og skyldi strikað undir nafn þess, sem óskað var eftir
að yrði flokksforingi. 1 ljós kom, að val drengjanna var
byggt á næmum skilningi og öruggum persónulegum
kynnum. Þannig höfðu t. d. flokksforingjarnir — að ein-