Menntamál - 01.04.1962, Blaðsíða 67

MENNTAMÁL
57
I kennslustundunum fengu nemendurnir ekki svo mikið
frelsi, að hið mismunandi einstaklingseðli þeirra, per-
sónuleiki þeirra, kæmi í ljós og fengi að njóta sín. At-
hugun og niðurstaða kennaranna hefði átt að kalla fram
spurningar sem þessar: Hvað getum við gert til þess að
þroska hina margvíslegu hæfileika nemendanna meira en
við gerum ? Gætum við ekki fengið eitthvað af hinu
djarfa, persónulega öryggi og hugkvæmni nemendanna,
eins og það birtist í útilegum og skólaferðum, inn í sjálft
skólastarfið ? Kennararnir voru ekki áhugalausir gagn-
vart þessum viðfangsefnum, en töluverður hluti þeirra
kenndi aðeins vissar námsgreinar. Og sá, sem kennir að-
eins fáar stundir í viku í hverjum bekk, hefur tæpast
nokkur tök á að verja hluta af þeim litla tíma í það að
kenna nemendunum nýjar starfsaðferðir. Og segja má,
að það hvíli eins og þungur skuggi yfir skólastarfinu,
sú þrotlausa viðleitni kennara að komast yfir námsefnið
samkvæmt námskrá. Samvinna við aðra kennara, sem að-
eins kenna vissar greinar, væri nauðsynleg, ef reyna ætti
nýjar leiðir, en slíkri samvinnu er ef til vill ekki auðvelt
að koma á. Bekkjarkennslan, með sínu sífellda lexíu-
stagli, er „standardform“. Hinir mjög svo ólíku ein-
staklingar geta fallið þar inn, enda þótt samstarf kenn-
aranna sé ekkert eða mjög af skornum skammti.
Ef við ætlum að hefja nýja skipan í skólastarfinu,
verðum við að gera okkur fullkomlega ljóst, hvernig við
ætlum að framkvæma hana. Skipulagslaus tilraun endar
jafnan með smán. Síðan fáum við að heyra það, sem oft
kveður við: ,,Já, víst hef ég reynt „frjálsari skólastörf“,
en þau tókust ekki vel. Það er áreiðanlega bezt að halda
sig við „hinar gömlu, reyndu aðferðir“.“
Þegar ljóst er orðið, hvernig tilraunin hefur tekizt, er
venjulega auðvelt að benda á alvarleg mistök: Verkið
var framkvæmt skipulagslaust, og án þess að viðkomandi
kynnti sér til nokkurrar hlítar þá starfsaðferð, sem hann