Menntamál - 01.04.1962, Blaðsíða 79

MENNTAMÁL
69
foringja, eða vegna óska félaganna um það að fá annan
foringja. (E. Köhler, bls. 201.)
Hins vegar voru foringjarnir oft gagnteknir sterkri
ábyrgðartilfinningu gagnvart úrlausnum flokka sinna og
höfðu þannig mjög örvandi og mikilvæg áhrif á félaga
sína.
Mestu skipti þó, að flokkakerfið hafði farsæl og þrosk-
andi áhrif á nemendurna. Með því frelsi, sem þeir hlutu,
með því að öðlast rétt til að velja milli ólíkra leiða og
fá að rannsaka á gagnrýnandi hátt sínar eigin úrlausnir,
lærðu þeir að skilja þá persónulegu ábyrgð, sem á þeim
hvíldi. Þessi leið var óþæglegri en að fylgja ,,foringja“
og láta hann taka á sig alla ábyrgðina.
Við höfum því enga flokkstjóra, sem sérstaklega eru
til þess kjörnir, en í flokkunum ríkja sífelld víxlhrif
milli félaganna. Stundum er viss nemandi leiðandi kraft-
ur, stundum er hann leiddur. Þetta er eðlilegt fyrirbæri
í félagslegu starfi yfirleitt. Við fylgjum góðu ráði, beygj-
um okkur undir stjórn annarra í vissum efnum, sem
krefjast sameiginlegra og samstilltra átaka. Þetta hefur
ótvíræða kosti. En við hljótum þá ekki ókeypis. Stundum
verða þeir jafnvel að greiðast með því að foringinn
freistast til að stinga undir stól ýmsum góðum tillögum,
aðeins vegna þess, að þær koma ekki frá honum.
Sjaldgæft er að nokkur hafi yfirburði í öllum grein-
um. í flokkastarfinu sér maður einmitt oft, hvernig einn
tekur stjórnina í vissu verkefni, en annar í einhverju
öðru. Sá, sem greiðir úr einhverri flækju, leysir erfitt
verkefni eða bendir á góða leið, þegar félagarnir eru í
vandræðum, hann verður foringi um stundar sakir. Þetta
er sá kostur, sem vinnst við það, að enginn telur for-
ingjastöðu sinni misboðið. Enginn leggur hindranir í
veginn fyrir heilbrigt samstarf og samvinnu. Vegna
jafnræðisins örvast allir til að leggja sig fram. Varðandi
flokksforingja förum við því að eins og venjulega: Við