Menntamál - 01.04.1962, Síða 82

72
MENNTAMÁL
væru látnir sjálfráðir, eru líkur til, að einhver skipu-
leggjari kæmi fram meðal þeirra, til þess að koma öllu
í röð og reglu og gefa fyrirmæli um, hvað hver og einn
ætti að gera. Koskenniemi nefnir eitt slíkt dæmi í bók
sinni á bls. 246—247, en tilraun hans hafði allt annað
takmark. Jafnvel erfið og hávær börn kjósa, þegar til
lengdar lætur, góða stjórn og reglusemi fremur en há-
reysti og hirðuleysi. Að minnsta kosti vinnur skipuleggj-
arinn verk sitt samkvæmt óskum mikils meiri hluta barn-
anna.
En það getur liðið löng stund, áður en skipuleggjar-
inn gefur sig fram, og kennarinn hlýtur að hugsa til þess,
hvað yfirvöld, starfssystkin og hin áhugasama alþýða
manna hefðu um þetta að segja. Þess vegna getur hann
tæpast látið nemendurna hlaupa skeiðið á enda.
Þegar nemendurnir taka að hrópa og hljóða, af því að
þeir geta tæpast hreyft sig í þvögunni, og af því að þeim
er hrint, svo að þeir ná ekki í það, sem þeir ætla sér,
o. s. frv., gefur kennarinn þeim merki um, að allir skuli
fara aftur til sæta sinna. Hann segir ekkert um það, að
þau hafi hagað sér illa og ásakar þau ekki. Það, sem
skeði, hafði hann vitað fyrir fram. Það, sem hann segir,
verður eitthvað á þessa leið: „Mörg ykkar voru ekki
ánægð, þegar þið ætluðuð að ná í bækur, efni og tæki.
Hvers vegna voruð þið það ekki? Er það nokkuð, sem
þið óskið að segja, áður en þið standið aftur upp til að
sækja þetta?“
Ýmsar athugasemdir koma fram og klögumál. Kenn-
arinn hlustar á um stund, en segir síðan: „Nú vitum við,
hvernig þetta gerðist, og að það var hreint ekki gott. En
hvernig eigum við að koma betra skipulagi á þetta?“
Margar uppástungur koma fram. ,
1. nemandi: „Kennarinn getur sagt fyrir um, hvernig
við eigum að gera það.“ (Þægileg leið fyrir nemendurna.
Þá losna þeir við að leysa vandann.)