Eimreiðin - 01.01.1960, Blaðsíða 101

Sl<’l<bi Júliusson: SÓLARHRINGUR.
Skáldsaga. Bókaútgáfa Menningar-
sjóðs, 1960.
Af grimmilegum viðskiptum óliam-
u'gjusamra unglinga við þennan heim
fara oft vondar sögur, þar sent skiln-
*ugsleysi og refsilosti ríða tvímenning
Uudan brekkunni, eða liræðsla fullorð-
"uta viff umkomuleysi sitt í þeirri tví-
syuu, sent afskipti af slíkum unglingum
geta verið, leiðir til k;iks, sem verður
‘dhrotaunglingum þyngri glæpur en
utnnabær refsing. Og þar sem þessir
stríðandi unglingar gegn umhverfinu
uafa látið til sín taka í stöðugt um-
kttrgsmeira reiffileysi og heimskulegum
afbrotum á undanförnum áratugum,
einkum vegna vaxandi þéttbýlis, hlaut
að koma að því, að skrifuð yrði skáld-
saga um þennan vanda i þjóðfélagi vel-
lystinganna.
Skáldsagan Sólarliringur er um ung-
liug. sem liefur brotizt inn og situr,
Þegar sagan hefst, frammi fyrir dóm-
^ulltrúa og manni frá barnaverndar-
Uefnd. Pilturinn hefur játað afbrol
s*tt, kann ekki á því neina skýringu, en
1 framhaldi sögunnar er svo leitast við
'l® finna þá þræði, sem liggja til þess
a® bann brýzt inn. Það lendir á mann-
Uluni frá barnaverndarnefnd að rann-
Saba þá flækju.
Það er óneitanlega forvitnilegt, að
fylgjast með þeim þráðum, sem þarna
eru raktir af kunnáttu og yfirsýn. Höf-
undurinn hefur ríkan skilning á við-
fangsefninu. Snertir það ekki megin-
inálið, þótt undirrituffum finnist sagan
helzt til rósrauð um svo hörkulegar
og naktar staðreyndir, sem þarna
standa stundum öndverðar við orðalag-
ið.
Mér er ekki kunnugt hvernig starfs-
inenn barnaverndarnefnda starfa, en
vinni þeir eitthvað í líkingu við full-
trúa sinn í þessari skáldsögu, þá er
miklu horgið. Hvernig sem því er
varið, þá er mikill fengur að skáldsögu
um mannbjörg eins og þarna á sér stað,
því hún minnkar fordómana og liræðsl-
una.
Söguhetjan nefnist Ásmundur og
hefur hún ekki annað nafn, fyrr en
seint í sögunni, að það kemur í ljós,
að hún heitir Ásmundur Clay. Þótt
höfundurinn leggi þannig af smekk-
vísi enga frekari áherzlu á eftirnafnið
og ræði ekki faðerni Ásmundar nema í
þessu eina nafni á einum stað, er þetta
kannski ekki eins þýðingarlítið og hann
vill vera láta. Að vísu kemur aldrei
til mála að álíta, að eftirnafn eins og
þetta sé einhver stimpill ákveðinnar
manngerðar. En stundum mætti freist-
ast til að álíta, að sá sem er Clay á