Eimreiðin - 01.01.1960, Blaðsíða 88

76
EI.MREIÐIN
aðra, þó að fjöll og ár, lönd og höf
séu í milli. Síðast en ekki sízt nefni
ég svo útvarpið, sem nútímamann-
inum finnst hann ekki geta án ver-
ið.
En samgöngutækin, sem eru eftir-
læti okkar á friðartímum þjóðanna,
geta orðið býsna hættuleg í stríði.
Þægindi símans og útvarpsins orka
líka stundum tvímælis eins og flest
annað af tækniættinni. Þau tæki er
hægt að misnota með afleiðingum,
sem eru liliðstæðar því, þegar vélin
stjórnar manninum í stað þess að
maðurinn stjórni vélinni. Menn,
sem venja sig á þann ósið að tala í
sima von úr viti, gegna einna lielzt
hlutverki flakkaranna, sem settust
upp á lieimilum í gamla daga og
voru öllum hvimleiðir gestir. Sím-
inn verður iðulega heimilisböl af
þeirra völdum auk þess sem hann
eyðilegguf dýrmætar vinnustundir
og veldur seigdrepandi taugaveikl-
un eða hjartabilun. Mér liefði ekki
verið vanþörf á að líftryggja mig
ungur gegn þeim ófögnuði, og svo
mun væntanlega um fleiri. En þetta
er engan veginn símanum að kenna
heldur þeirn, sem misnota undra-
tækið. Sama máli gegnir urn út-
varpið. Það er nútímamanninum
því sem næst ómissandi. En útvarp-
ið er hræðilega misnotað bæði á
heimilum og vinnustöðum. Mönn-
um er miklu erfiðara að verjast
lamandi liávaða þess en landfar-
sóttum, sem þóttu skæðar fyrr á
tímum. Einstaklingnum er að
minnsta kosti illgerlegt að koma
nauðsynlegum vörnum við í þeirri
orrahríð. Þar kemur til sögunnar
tillitssemi við aðra og eins konar
múgsefjun. Auðvitað er vandalaust
að slökkva á litvarpstækinu til að
geta lesið bók, spjallað við kunn-
ingja eða unnið verk, sem krefst
einbeitingar og nákvæmni. En hve-
nær næst samkonmlag um þá auð-
veldu ráðstöfun á heimili eða
vinnustað, þar sem sitt sýnist hverj-
um? Það gerist ekki nema með hús-
bóndavaldi, sem mörgum nútíina-
manni er móti skapi að beita eða
þola.
Fólk lætur útvarpið glyrnja hálf-
an sólarhringinn virka daga og
helga til að lilusta á tónlist. En þá
ganga sönm lögin aftur dag eftir
dag. Sú ofrausn er mannssálinm
hættuleg og spillir efalaust tónskyni
þjóðarinnar. íslendingar þykjast
vera andvígir svokallaðri æðri tón-
list í útvarpinu, en lieimta í henn-
ar stað því Jleiri létt lög, sem þeii'
þurfa ekki að hafa neitt fyrir að
njóta. Þetta er eins og að hafna góð-
um bókum, en lesa öllum stunduin
reyfara, sem kornast hvergi í na-
munda við minni eða málsmekk-
Skylda útvarpsins í tónlistarmáhnn
er umfram alh sú að glæða tónlist-
arsmekk þjóðarinnar, og það get'"
ist aðeins með góðri tónlist. Hitt er
Kapítólusjónarmiðið. Það á nokk-
urn rétt á sér til dægrastyttingar. En
guð hjálpi íslendingum, ef bækur
af Kapítólukyninu væru lesnar i
útvarpið hálfan sólarhringinn árið
um kring og ár eftir ár. Hér þarf
auðvitað að velja og hafna og liafa
hóf á hlutunum. Annars er veri
farið en lieima setið.
Ekki veit ég, hvort erindin í ut-
varpinu eru lakari en í gamla daga
eins og stundum heyrist fullyrt-