Skagfirðingabók - 01.01.1975, Qupperneq 50

SKAGFIRÐINGABÓK
sanna mál mitt, en líkur má leiða að því, að fágætt hafi verið, ef
ekki óþekkt, með öðrum þjóðum álfunnar jafn streymandi frjálst
samneyti og hreyfing manna innan lands og á Islandi. Fyrir því
nefni ég skilyrði af tvennu tagi: Gerð landsins sjálfs og gceði þess
og íslenzka hestinn, en rek þá sögu ekki lengra að sinni. A hitt
kýs ég að minna, að í skóla Jóns Ogmundarsonar og klausturlífi
því, er hann kom á fót, hófust í fullu gildi skipuleg tengsl íslend-
inga við æðstu menntastofnanir álfunnar. Því er að vonum, að
þeirra sjái víða merki í íslenzku viðfangi, í þjónkun og játun, en
oftar þó frjálsu vali, andlegri ögrun og endurmati. Dæmið af
skipsbátnum og hlutverki hans er eitt þeirra.
Maður hét Þorfinnur karlsefni. Hann var þriðji maður frá
Þórði landnámsmanni á Höfða, en Þórður var fimmti maður frá
Ragnari loðbrók. Þorfinnur karlsefni mun í æsku hafa dvalizt
hjá föður sínum á Stað í Reynisnesi. Þorfinnur var fardrengur
góður og auðugur að fé. Hann hélt skipi sínu til Grænlands. Þar
kvæntist hann Guðríði Þorbjarnardóttur, er áður hafði átt Þor-
steinn Eiríksson rauða. Var Þorfinnur um skeið á vist með Eiríki,
„og var þá in sama umræða um Vínlandsför sem fyrr, og fýstu
menn Karlsefni mjög til þeirrar ferðar, bæði Guðríður og aðrir
menn. Nú var ráðin ferð hans og réð hann sér skipverja, sex tigu
karla og fimm konur. Þann máldaga gerðu þeir Karlsefni og há-
setar hans, að jöfnum höndum skyldi þeir hafa allt það, er þeir
fengi gceða.
Þeir höfðu með sér alls konar fénað, því að þeir ætluðu að
byggja landið, ef þeir mætti það“.
Þessi einfalda, gagnorða frásögn er ótvíræð um það, að Karls-
efni og félagar hans, konur sem karlar, hugðu á varanlegt land-
nám, ef þeir mætti það. Um þá fyrirætlan gerðu þeir máldaga,
Karlsefni og hásetar hans, að jöfnum höndum skyldi þeir hafa
allt það, er þeir fengi gceða.
Bjarni Grímólfsson, sá er mælti svo fyrir, að menn skyldi fara
í skipsbátinn að hlutföllum en eigi mannvirðingum, var vel kunn-
48