Skagfirðingabók - 01.01.1975, Qupperneq 134

SKAGFIRÐINGABÓK
er bent á lambadauða af pestinni „sem hún þó að undanförnu ætíð
hefur látið hlutlaus hjer í hreppi, en verið skjæðust árlega í vetur-
gömlum sauðum...“ 28
Guðmundur Davíðsson frá Hraunum getur þess í ritgerð sinni
um Fljót, að fyrsta veturinn, sem hann bjó á Hraunum (1896—
97), hafi hann misst 60 fjár úr bráðapest,29 og telja má, að pestin
hafi verið nokkuð skæð á því ári, þar eð allmikið dregur úr fjölda
sauðfjár frá 1896 til 1897, fækkunin nemur alls tæplega 500 fjár.
Um þetta leyti var í auknum mæli tekið að beita vísindalegum
aðferðum til þess að verjast sjúkdómum í fé. Tekið var að bólu-
setja gegn bráðapest,30 og reynt, þótt erfiðlega gengi, að láta
menn baða sauðfé til kláðavarna. Menn voru tregir til þessa, enda
ekki finnanlegur vottur af kláða í fé Fljótamanna, eins og fram
kemur í bréfum til sýslumanns 18. janúar 1898 og 9. desember
sama árs.31 Þó var tekið til við að baða, og hefur það eflaust haft
betri áhrif, heldur en ef grípa hefði þurft til neyðarúrræða eftir að
kláði var kominn í féð.
Eins og fram hefur komið, áraði misvel til búskapar í Fljótum
á 19. öld. Hörð ár gerðu bændum mjög erfitt fyrir, en verst var
þó, ef mjög illa áraði mörg ár í röð. Síðasti áratugur aldarinnar
er einhver hinn bezti, samkvæmt þeim heimildum, sem til eru, og
Fljótamenn bjuggu allvel, þegar 19. öldin kvaddi og sú 20. gekk
í garð.
Um búnaðarlegar framkvæmdir eru tiltölulega fátæklegar
heimildir. Þó er sitthvað finnanlegt í landshagskýrslum, svo og
gögnum hreppsins, og hefur það helzta verið fært hér á línurit
nr. 4, 5 og 6 til glöggvunar og samanburðar. A línuriti nr. 4 kem-
ur fram, hver atorka Fljótamanna hefur verið við gerð fram-
ræsluskurða á síðustu fjórum áratugum aldarinnar. Hún hefur
verið næsta lítil, 100—300 fet á ári, og stundum engin. Aðeins
er vert að geta áranna 1878, þegar skurðgröftur er á fjórða þús-
und fet og 1881, þegar grafin eru nær tvö þúsund fet. En aðgerðir
til landþurrkunar eru eins og sjá má sáralitlar.
Stærð kálgarða er sýnd á línuriti nr. 5. Mikill áramunur er á
yrkingu garða þessara. Um 1860 virðist kálgarðaáhugi hafa gripið
132