Skagfirðingabók - 01.01.1975, Síða 140

SKAGFIRBINGABÓK
útselaveiði, hingað til arðlitla. Fyrir Haganesborg, út frá
Hraunum og fyrir Móskógasandi er lítilfjörleg kópa-
veiði. Hákarl veiðist í legu, á setusóknir, fiskur á hand-
færi, og einstöku sinnum á línu, selur í slæðum (þ. e.
netjum). Silungur á Hraunum og Haganesi, ásamt 111-
ugastöðum, í Miklavatni; Barði í Flókadalsvatni; Ysta-
Mói, í Sandós, í vörpum... Hákarlaveiðar eru mest stund-
aðar frá byrjun februarii-mánaðar og fram í júlii-mánuð.
Þá byrjast sláttur, svo ei verður hinu sætt. . . Fiskiveiðar
við og við um slátt, en tíðast á haustum og fram undir
jól, sé ei fiskur farinn áður; annars hefur hér nú nálægt
40 árum, eður síðan 1805, verið lítið um fiskiveiðar.“ 2
Hákarlaveiðar voru lengst af stundaðar á opnum skipum, vetr-
arskipum og vorskipum, en þetta voru áraskip með svolitlu
geymslurými fyrir vistir. Veiðar þessar hófust stundum á jólaföstu
og stóðu fram á vor eða sumar, eftir því hvernig aflaðist. Aflinn
var færður á land, fiskurinn kæstur og hertur, en lifrin brædd, og
voru afurðir þessar hafðar til heimilisnota að einhverju leyti, en
þó aðallega sem gjaldmiðill í kaupstað. Allt var nýtt, sem nothæft
var, brjóskið var haft með í hákarlastöppu og skrápurinn notaður
í snjóskó. Því, sem ekki var söluvara, var skipt milli sjómanna
sem hlutabótum.3 Róið var eftir því, hvernig stóð á tungli, og
„farið ... með tunglkomustraumum, ef þá gaf, en annars síðar „á
tunglinu“.“4
Eins og fyrr segir, reru Fljótamenn til hákarls á vetrarskipum
og vorskipum. Jón Jóhannesson lýsir vetrarskipum eins og þau
voru útbúin 1874 á eftirfarandi hátt:
„Hákarlaveiðin var þá allmikið stunduð norðanlands á
hinum svonefndu vetrarskipum, en þau voru stórir átt-
æringar með gafli. (Smærri för af þeirri gerð voru nefnd
byttur.) Skip þessi voru breið og burðarmikil, en miður
löguð til gangs, hvort heldur sem var undir árum eða
segli. Hins vegar voru þau sterk og stöðug og flest traust,
138