Morgunblaðið - 02.04.1987, Blaðsíða 39

Morgunblaðið - 02.04.1987, Blaðsíða 39
38 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1987 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1987 39 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Aöstoöarritstjóri Fulltrúar ritstjóra Fróttastjórar Auglýsingastjóri Árvakur, Reykjavík HaraldurSveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Björn Bjarnason. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Baldvin Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskriftargjald 550 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 50 kr. eintakiö. Frestur á tólftu stundu Hinn gamalreyndi verkalýðs- og verkfallsforkólfur Guð- mundur J. Guðmundsson dró upp athyglisverða mynd í sjónvarpi á þriðjudagskvöld, þegar hann gagnrýndi ijölmiðla fyrir það, hvernig þeir héldu á kjaradeilum. Tók hann sem dæmi, að lokun sjúkrahúsa stæði fyrir dyrum. Þá væri gengið á milli sjúklinga og spurt, hvort þeim þætti ekki óttalegt að verða að yfirgefa rúm sín á spítalanum. Síðan væri bent á, að neyðarástand væri að skapast og leitast við að kalla stjómmálamenn til ábyrgðar fyr- ir það. Næst gerðist það, að deilan leystist. Sjúkrahúsin hæfu starfsemi að nýju. Þar færu hlut- ir í hversdagslegt far á nýjan leik og hyrfu úr fjölmiðlaljósinu. Þá snem fjölmiðlamenn sér að stjómmálamönnunum og spyrðu: Voruð þið ekki að semja af ykkur og kalla yfír okkur öll nýja verðbólguholskeflu með þessum samningi? Enn á ný væm stjómmálamennimir settir upp að vegg. Að þessu sinni fyr- ir að leysa vanda, sem fáeinum sólarhringum áður var líkt við neyðarástand. Fjölmiðlar em gagnrýndir fyr- ir margt á þessum síðustu spennu- og upplausnartímum í okkar litla þjóðfélagi. Þeir þurfa að sjálfsögðu að axla sína ábyrgð eins og aðrir. En lýsing Guð- mundar J. Guðmundssonar hittir ekki í mark vegna þess að hann notar fjölmiðlana sem blóra- böggul heldur vegna hins, að hún segir allt sem segja þarf um það ástand, sem hér hefur ríkt og ríkir enn á ýmsum sviðum opin- berrar þjónustu og starfsemi. Ýmsir hópar opinberra starfs- manna hafa notað nýfenginn verkfallsrétt með þeim hætti, að mörgum er misboðið. Hundmð manna vom ekki flutt út af sjúkrahúsum í Reykjavík vegna þess að sjúkraliðar hafí verið að fara í verkfall á þriðjudagskvöld- ið heldur vom þá að koma til framkvæmda uppsagnir sjúkra- liðanna. Skömmu fyrir miðnætti á þriðjudagskvöld fór Þorsteinn Pálsson, fjármálaráðherra, til fundar deiluaðila hjá sáttasemj- ara. Niðurstaða þess fundar var sú, að sjúkraliðar frestuðu upp- sögnum um þijá daga. Eins og fram kemur í frétt Morgunblaðsins í gær um lausn kennaradeilunnar er síður en svo alfarið við annan samningsaðila að sakast, ef kjaradeilur dragast á langinn eða verkföll valda tjóni. I kennaraverkfallinu vom þeir háværastir út á við, sem vildu skella skuldinni á samn- inganefnd ríkisins út af því að verkfall skall á og leystist ekki strax. Til að árétta það viðhorf settust nokkrir framhaldsskóla- nemendur að í fjármálaráðu- neytinu. Það liggur hins vegar fyrir, að vegna innbyrðis deilna meðal kennara sjálfra tók það lengri tíma en nauðsynlega þurfti að komast að endanlegri niðurstöðu eftir að lausn var í sjónmáli. Er augljóst að innan kennarasamtakanna hefur verið óeining, sem tafði fyrir lausn á kjaradeilu þeirra. Þannig er það vafalaust í fleiri félögum, þótt ekki komi það upp á yfírborðið í fjölmiðlum, enda gera þeir lítið af því að skyggnast á bak við tjöldin í stéttarfélögum. Stjóm- málamennimir standa á hinn bóginn í eldlínunni. Þorsteinn Pálsson, fjármála- ráðherra, hefur sýnt það oftar en einu sinni á undafömum vik- um og mánuðum, að hann hikar ekki við að segja skoðun sína á hinum erfíðustu málum og standa við hana, hvað sem á dynur. Með beinum afskiptum af deilunni vegna uppsagna sjúkraliða hefur hann afstýrt neyðarástandi á sjúkrahúsunum. Spyija má: Úr því að ráðherrann treysti sér til að gera tilboð, sem ekki var unnt að hafna, hvers vegna gerði hann það ekki fyrr? Svarið er í sjálfu sér einfalt: í deilum eins og þessari rennur upp sú stund, þegar báðir aðilar eru jafnfegnir að losna undan þeim þunga, sem á þeim hvílir. Þegar báðir horfast í augu við blákaldar staðreyndir og vita, að þeir geta afstýrt vandræðum með djörfum ákvörðunum. Þá stund valdi Þorsteinn Pálsson í deilunni við sjúkraliða. Allir hljóta að vona, að sjúkra- liðar noti þann þriggja daga frest, sem þeir samþykktu, til að afturkalla uppsagnir sínar og he§a aftur störf í sjúkrahúsun- um. Síðan geta menn tekið til við að velta fyrir sér hinum fjár- hagslega ávinningi af barátt- unni. A þeim vettvangi, þar sem Guðmundur J. Guðmundsson hefur barist fyrir launahækkun- um, virðast allir aðilar hafa áttað sig á því, að þeir samningar skila mestu fyrir samningsaðila, þar sem tekið er mið af efna- hagslegum forsendum og því, sem atvinnuvegimir geta borið. Sé farið út fyrir þann ramma tapa allir að lokum. Þetta ættu opinberir starfsmenn einnig að hafa í huga. Fiskmetissýniiigin íBoston í Bandaríkjunum eflist sífellt almenn eftir- spum eftir sjávarafurðum, en hún beinist ekki sjálfgefið að físki af íslandsmiðum. Margt bend- ir til þess að fískneysla Bandaríkjamanna muni aukist um þriðjung á næstu fíórum árum og kannanir sýna að fiskætur prófa gjarnan nýstár- lega rétti. En þótt neytendur í Bandaríkjunum séu reiðubúnir að greiða hátt verð fyrir fisk- rétti, halda þeir fráleitt tryggð við þorskinn hvað sem á gengur. Tekist hefur að koma á tryggum viðskiptasam- böndum íslenskra aðila í Bandaríkjunum, almenningur hefur tröllatrú á fiskmeti og af íslenskum afurðum fer gott orð fyrir gæði og örugga afgreiðslu. Það er ekki að ófyrirsynju að talsmenn íslensku dótturfyrirtækjanna í Banda- ríkjunum óttast að geta ekki staðið við sölusamn- inga og tala um að of miklar verðhækkanir geti dregið úr eftirspuminni. Fall dollarans veldur því á hinn bóginn að íslenskir útflytjendur gera eðli- lega kröfur um hærra dollaraverð fyrir fískinn. Mike Smith frá kanadíska stórfyrirtækinu National Sea Products segir að íslendingar og Kanadamenn þurfí auk annarra fiskveiðiþjóða að taka höndum saman um að viðhalda hinni miklu eftirspum eftir þorski og öðmm físki frá þessum þjóðum. Fréttaritari Morgunblaðsins ræddi nýlega um sölumálin við nokkra sýnendur á fískmetissýningunni í Boston, en hún er haldin árlega í annarri viku marsmánaðar. Fiskmetissýningin — hún er líka kölluð sjávar- afurðasýning, en það heiti gefur ekki rétta mynd, þar eð eldisfískur er þama áberandi - er sótt af tugþúsundum gesta og sýnendur nálgast þúsund- ið. Þetta er sýning þar sem menn sýna sig, sjá aðra og koma sér upp fíöldanum öllum af sam- böndum eða treysta þau. Menn stinga saman nefjum í sýningarbásum, á göngum og ekki síst á hótelunum þegar kvöldar. íslenskir gestir á sýningunni nálguðust að þessu sinni hundraðið, að frátöldum sýnendum. Texti og myndir: JÓN ÁSGEIR SIGURÐSSON Ánægðir með íslenska tækni Á Nýfundnálandi rekur kanadíska útgerðar- og vinns- lusamsteypan National Sea Products (NSP) tvær fískvinnslur. Bruce Wareham stjómar söludeild NSP á Nýfundnalandi og ræddi fréttaritari Morgunblaðsins nýlega við hann á Boston Seafood sýning- unni. Annað fiskiðjuverið er ein- vörðungu sfldarvinnsla en í hinu sem er í Amolds Cove, er unnin sfld, loðna og botnfiskur. Bmce og félagar flytja til dæmis út heilfrysta loðnu til Japan og hafa fengið gott verð fyrir hana, fengu síðast 1650 dollara fyrir ton- nið eða um 66.000 krónur. Þetta er stór loðna, innan við 40 fískar í kflói. Samningaviðræður ekki hafn- ar fyrir afurðir næstu loðnuvertíðar, þær hefjast venjulega ekki fyrr en í maí. „Það er unnið allan ársins hring í fiskvinnslunni í Amolds Cove , en við höfum mest að gera frá nóvemb- er fram í ágúst,“ sagði Bruce. Hjá verksmiðjunni vinna 357 manns, þar é'ru framleiddar um það bil 15 milljónir punda af söluvöru að and- virði um það bil 500 milljónir króna. Fiskurinn sem landað er í Amolds Cove verksmiðjuna er að langmestu leyti þorskur. Veiðiskipin em í eigu NSP en ekki verksmiðjunnar og landa því á ýmsum stöðum. Verksmiðjan í Amolds Cove er ein af þeim fullkomnustu í Kanada, flökunin er til dæmis algjörlega vélvædd, þarna vinna aðeins 8 flak- arar sem verka stóra eða of litla físka eða óvenjulegar tegundir. Fiskurinn er plötufrystur en upp- sjávarfiskur er blásarafrystur. Við alla vigtun frá fískmóttöku til pökk- unar em notaðar rafeindavogir frá íslenska fyrirtækinu Marel h.f., sem rekur söluskrifstofu í Kanada. - Hversvegna keyptuð þið tæki frá íslandi? , „Við vomm á höttunum eftir tækni til að vigta og skrá físk í verksmiðjunni og kynntum okkur ýmis vigtunarkerfí. Við völdum íslenska kerfíð, af því að þið íslend- ingar emð í sama bransa og þekkið fiskiðnað og þær kröfur sem búnað- urinn þarf að standast. Við emm ánægðir með valið, því að það hafa engar tmflanir orðið á rekstrinum. Næstu tækninýjungar sem við búumst við em vélar til að bein- hreinsa físk, hjá Baader-fyrirtæk- inu em að glíma við lausn á því viðfangsefni með 184 vélinni. Enn- fremur má búast við meiri vélvæð- ingu á pökkuninni, mér skilst að íslendingar séu iangt komnir með lausn á þeim málurn," sagði Bmce Wareham. Hærra verð fyrir fiskinn, segir Eysteinn Helgason forstjóri Iceland Seafood, dótturfyrirtækis Sambandsins. okkar keppinautum hafa bætt vömgæði vemlega, eins og til dæmis Kanadamenn. Við megum því til með að herða róðurinn." - Hvemig horfír framtíðin við ykkur? „Næstu ár leggjast ágætlega í okkur, hérlendis er mikill almenn- ur áhugi á fiskneyslu. Við ætlum að reyna að nýta okkur þennan áhuga, verða okkur úti um sem mest af fiski í sem bestu ástandi og reyna að selja hann á sem bestu verði. Við seldum fyrir 16 prósent hærri upphæð árið 1986 miðað við árið þar á undan. Magnaukningin var minni. Veltan var 136 milljón- ir dollara árið 1985 og 157 milljón- ir í fyrra. Við vonumst til að framleiðend- ur heima sjái sér hag í að halda þessum mikilvæga markaði, þrátt fyrir óhagstæða gengisþróun. Miklar verðhækkanir á síðasta misseri hafa rejmdar vegið upp á móti lækkun dollarans. Matvæli hafa almennt séð lítið sem ekkert hækkað í Bandaríkjunum, en físk- ur hefur hækkað í dollurum talið um 20 til 30 prósent. Verðbólga hér í Bandaríkjunum er innan við 3 prósent. Þessi mikla heilsuumræða og mikið umtal um það hversu hollt það sé að borða físk hefur stórauk- ið eftirspumina. Enn vílar fólk ekki fyrir sér verðið, en ég óttast að ef hækkanir verða miklar úr þessu séum við komin á hálan ís. Verðþróun er að sjálfsögðu mi- sjöfn eftir tegundum og viðskipta- vinum, en miklar verðhækkanir gætu breytt okkar viðskipta- mannahópi, núna seljum við einkum til veitingahúsa og ýmis- konar stofnana og mötuneyta. Sumir af okkar viðskiptavinum eiga í mikilli samkeppni á skyndi- bitamarkaðnum og miða þá gjaman við hamborgara, kjúkl- inga og annan slíkan mat. Það er mjög líklegt að þeir hætti með físk eða leggi minni áherslu á hann ef verðhækkanir verða fram úr hófí. En svo eru aðrir viðskiptavin- , ir sem telja sig þola meiri hækkanir og vilja selja físk sem gæðavöm við háu verði.“ Sjá næstu síðu Kegpum ekki við Islendinga Mike Smith, varaforseti söludeildar kanadiska útgerðar- og fiskvinns- lusambandsins National Sea Products. Bruce við sýningarstall National Sea Products. Þurfum að herða róðurinn - segir Eysteinn Helgason, forstjóri Iceland Seafood, dótturfyrirtækis Sambandsins — rættviðMike Smith hjá National Sea Products — Því er spáð að á næstu fjórum árum auki Bandaríkjamenn físk- neyslu um þriðjung, úr 15 pundum í 20 pund á mann. Hvaða þýðingu hefur það fyrir þorsksölu? Það þyrfti 200.000 tonn af þorski í viðbót við núverandi veiði, ef við ættum að halda sama hlutfalli og núna af fískneyslu í Bandaríkjun- um. Á undanfömum átta ámm hafa veiðst um 1.900.000 tonn ár hvert. Núna hefur hámarksveiði þegar verið náð, að sögn vísinda- manna. Við gætum svo sem vel veitt meira magn í eitt eða tVö ár, en ofveiði gjöldum við dým verði þegar upp er staðið. En ef við reiknum með að ekki verði hægt að anna þessari auknu eftirspum með meiri þroskafla skapast möguleikar fyrir aðrar físk- tegundir. Ef þorskaflinn selst áfram við háu verði, getum við hugsað okkur að aðrar fisktegundir komi einkum í stað þorskblokkarinnar. Þá held ég að opnist miklir mögu- leikar fyrir Alaska-ufsa. — Er ekki líka hætta á að ufsinn komi hreinlega í staðinn fyrir þorsk? Vissulega. Við getum ekki gert ráð fyrir því að neytandinn láti leika á sig. Ef honum þykir verðið of hátt kaupir hann vömna ekki — alveg sama þótt hann langi í físk- inn. Menn hafa áhyggjur af þessum málum og em á varðbergi. Sjávar- afurðasamtök Norður-Atlantshafs- ins, sem bæði íslensku og kanadísku fyrirtækin eiga aðild að, em núna að reyna að fínna út hversu hátt sé þorandi að fara með þorskverðið. — Hvemig stendur samkeppnin við íslendinga? Við eigum ekki lengur í höggi við íslendinga. Það sem við keppum við em aðrar físktegundir eins og Alaska-ufsinn, stærsti keppinaut- urinn er þó kjúklingaiðnaðurinn. Eg hef ekkert upp úr því að ræna viðskiptum frá Islendingum eða öfugt, því skyldum við eyða púðri í það þegar eftirspumin er meira en nægjadleg? Hvemig á það að geta gengið án samvinnu að auka fískneyslu hér í Bandaríkjunum í 20 pund á mann? Kjötframleiðendur hafa tekið sam- an höndum um áróðursherferð á þessu ári og kosta til hennar 30 milljónum dollara. Frank Perdue og aðrir kjúklingasalar koma daglega fram í sjónvarpsauglýsingum: Étið meiri kjúklinga. En fískiðnaðurinn eyðir aðeins 500.000 dollumm í áróður fyrir fískáti. Við þurfum að taka saman hönd- um um að sannfæra bandaríska neytendur um að það sé hollt að borða meiri físk. Núna fáum við ókeypis áróður í lýsisauglýsingum, en þeirri herferð lýkur innan skamms og neytendur em fljótir að gleyma. Einhvem veginn þurfa fisksalar að ná höndum saman, það hefur því miður ekki tekist á liðnum tutt- ugu ámm. Ef það tekst getum við áfram reiknað með velgengni síðustu tveggja ára. Samkvæmt nýbirtum könnunum er fískur sú fæðutegund, sem bandarískum neytendum finnst þeir helst eiga að borða meira af. En ef ekkert væri sagt um ágæti fisks í fjölmiðl- um næsta árið, og síðan spurt sömu spumingar fengist ömgglega allt önnur niðurstaða. Við lifum í draumaheimi ef við höldum að bandaríski neytandinn vakni á hverjum morgni með ómótstæðilega löngun í fisk. — Hvað finnst þér um sýninguna samanborið við síðasta ár? Áherslan á súrímí (ufsahakk) og lax hefur minnkað. En ef maður gengur um sýninguna em rækjur mjög áberandi. Það em eldisrækj- ur, úthafsrækjur og rækjur af öllum hugsanlegum gerðum. Áhrif þessa „Mér fínnst ánægjulegt hversu sýningarsvæðið hér í Boston minnir mann rækilega á fíölbreytnina í sjávarafurðum. Hugsum okkur að hér sýndu kjúklingaframleiðendur sína vöm, þá væri þetta bara kjúkl- ingakjöt — matreitt á mismunandi hátt. Fjölbreytnin er eitt af því sem hefur aukið og eflt vinsældir sjávar- afurða hér í Bandaríkjunum," segir Magnús Gústavsson, forstjóri Cold- waters, og bætir við: „Yfírbragð Boston-sýningarinn- ar gefur æ meir til kynna þá megináherslu fiskseljenda, að físk- ur sé gæðavara. Menn em sífellt betur meðvitaðir um að físk þarf að kynna og selja sem góðan mat sem er auðvelt og þægilegt að matreiða. Og það er óneitanlega skemmtilegri stfll yfir fískmetissýn- ingunni en oft áður." mikla framboðs láta ekki á sér standa, verð á rækju féll um heilan dollara í síðustu viku. Næsta stóra eldisuppskera er væntanleg í maí og þá heldur verðfallið áfram. Japanir vilja helst éta tígrisrækju sem veiðist við Ástralíu, en sú veiði hefur bmgðist að undanfömu og í staðinn hefur komið eldisrækja frá Formósu. Ef það veiðist vel við Ástralíu í ár, munu Formósumenn demba rækjunni inn á Bandaríkja- markað og þá heldur verðfallið áfram. Eldisrækjan veldur því að þetta líkist æ meir kjúklingamark- aðnum, en þar geta menn fljótt mætt sveiflum í eftirspum. — Hafa hugmyndir um ágæti þorsksins breyst? Á undanfömu ári hefur orðið - Hvaða breytingar hafa orðið í vömvali? „í fyrra vom súrími-vömr og lax alveg yfirþyrmandi. Núna er meiri breidd í þessu — reyndar er rækja talsvert áberandi. Margir hafa áhuga á að selja rækju, en það gengur kannski erfíðlega vegna þess að verðið hefur hækkað mikið að undanfömu. En almennt séð virðist tilhneigingin vera að menn hasli sér völl á ákveðnu sviði og leggja áherslu á að vera góðir á því sviði. Sumir í ferskum físki, aðrir í flökum og menn takmarka sig við nokkrar tegundir." - Boston-sýningin er mikilvæg fiskmetissýning? „Það var metaðsókn núna f ár og að mati þeirra sem vel þekkja til svona sýninga er þetta langbesta sýningin af þessu tagi í þessari mikil breyting, þorskur er ekki leng- ur ódýr fískur fyrir þá sem éta físk og franskar. Þorskur stefnir æ meir inn á betri veitingahús og þarmeð fæst hærra verð fyrir hann. Fiskvinnslan verður að stuðla að þessari þróun, því að það er engin hæfa að taka besta fiskinn og djúp- steikja hann. Það er eins og að taka nautamörbragð og hakka það í hamborgara. Ég held að dagar þorskbita í brauðraspi séu senn taldir. Mótaðar sneiðar sem em ætlaðar í einstakar máltíðir eiga eftir að ná mun meiri vinsældum. Vönduð framleiðsla og áhersla á gæðin geta fært þorskinn í annan og hærri verðflokk, og þá fyrst getum við farið að tala um vemlega hærra þorskverð. heimsálfu. Sýningamar í Evrópu standa henni vart á sporði. Boston- sýningin minnir okkur á að við þurfum að nýta tækifærin með sameiginlegu átaki þeirra sem veiða, framleiða og selja fískinn — ásamt þeim sem annast þjónustu- hliðina, það er að segja selja fískinn á veitingahúsum hér í Bandaríkjun- um.“ — Hvað viltu segja um sölu- möguleikana í nánustu framtíð? „Það em allir áhyggjufullir útaf „Eins og sést á þessari sýningu er mikið framboð af allskyns sjáv- þessum miklu verðhækkunum á físki á Bandaríkjamarkaði að und- anfömu. Þær gætu dregið úr áhuga manna og getu þeirra til að kaupa sjávarafurðir. En á hinn bógipn er enginn vafí á því að eftirspum rteyt- enda eftir sjávarafurðum hefur aukist. Ef við getum mætt þessari eftirspum með góðri vöm án þess að missa stjóm á verðþróuninni þá efast ég ekki um að við höfum nóg að gera við að metta bandaríska neytendur á næstunni.“ arafurðum í Bandaríkjunum. Þegar við tölum um 15 pund á mann í fískneyslu á síðasta ári megum við ekki gleyma því að við emm að tala um allar tegundir sjávarafurða. Það má vel vera að 20 pund á mann árið 1990 sé raun- hæft markmið, en hlutur íslands í þeirri aukningu verður ekki mik- ill. Við búum að takmarkaðri auðlind og hljótum á næstunni að leggja áherslu á aukin vömverð- mæti og hátt verð, fremur en aukið magn. Menn mega ekki gleyma því að ef neyslan eykst um eitt pund á íbúa emm við að tala um 240 milljónir punda og það er ekkert smámagn af físki,“ segir Eysteinn Helgason, forstjóri Ice- land Seafood. - Hvemig höldum við háu verði? „Við íslendingar njótum mikils álits fyrir að selja góðan físk og vegna stöðugs, áreiðanlegs fram- boðs á físki. Við eigum sífellt á hættu að tapa þessu orðspori sem áreiðanlegir viðskiptaaðilar. Við megum ekki láta stundarhag eyði- leggja þennan markað sem tekið hefur langan tíma að byggja upp. Þetta mikla úrval sjávarafurða hér á Boston-sýningunni minnir okkur á þann fjölda sem er tilbúinn að fylla í skarðið, ef okkur verður það á að forsóma þennan markað fyrir stundarhagsmuni. Við höfum byggt á gæðavöm á undanfömum árum og haft á okk- ur betra orð en aðrir fískseljendur. Nú er svo komið að margir af Langbesta sjávar- afurðasýningin - rætt við Magnús Gústavsson, for- sljóra Coldwater, dótturfyrirtækis Sölumiðstöðvarinnar í Bandaríkjunum Guðfinnur Einarsson (til hægri), stjórnarmaður Coldwater sótti sýn- inguna í Boston. Hann og Magnús Gústavsson sitja við einn vegginn á sýningarsvæði Coldwater
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.