Morgunblaðið - 13.10.1987, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. OKTÓBER 1987
ÚTGERÐARMAÐUR í HÁLFA ÖLD:
Vináttan og hlýhug-
urinn vega þyngst
segir Sverrir Júlíusson,
fyrrv. forstjóri Fiskveiða-
sjóðs, 75 ára
Sverrir Júlíusson heitir maður og hefur verið
viðriðinn sjávarútveg í meira en hálfa öld. Hann
hóf útgerð suður með sjó tuttugu og tveggja ára
að aldri og heldur enn velli á þeim vettvangi,
meira en hálfri öld síðar, sjötíu og fimm ára gam-
all, en þeim aldursáfanga náði hann í gær, 12.
október.
Sverrir Júlíusson hefur víða komið við sögu frá
þvi að hann hóf störf við sjávarútveg urn tíu ára
aldur, en þá breiddi hann blautfisk til þerris og
beitti línu með öðru ungviði í Keflavík. Hann var
símstöðvarstjóri, útgerðarmaður, framkvæmda-
stjóri fískvinnslufyrirtækis, framkvæmdastjóri
hraðfrystistöðvar, stjórnarformaður í ýmsum sjáv-
arútvegsfyrirtækjum, forstjóri Verðlagsráðs
sjávarútvegsins, formaður LÍÚ, alþingismaður,
forstjóri Fiskveiðasjóðs, sat í bankaráði Lands-
bankans og síðar Seðlabankans, auk fjölbreytts
félagsmálastarfs. Fáir íslendingar búa að jafn
alhliða þekkingu á íslenzkum sjávarútvegi og
Sverrir Júlíusson.
Blaðamaður Morgunblaðsins sótti Sverri heim, í til-
efni 75 ára afmælis hans, og spjallaði við hann stutta
stund.
Ég er fæddur í Keflavík, sagði Sverrir í upphafí
spjalls, sonur Júlíusar Bjömssonar, sjómanns þar, og
konu hans, Sigríðar Sverrínu Sveinsdóttur. Þar gekk ég
í bamaskóla og unglingaskóla og þann „vinnuskóla",
sem sjávarpláss þess tíma héldu að unglingum. Við
breiddum físk til þerris og beittum línu þegar um tíu
ára aldur. Síðar aflaði ég mér nokkurrar framhalds-
menntunar, bæði hér heima (í bókhaldsfræðum) og í
Bandaríkjunum (tungumál).
Ungur hóf ég sendilsstörf við símstöðina í Keflavík á
summm, þegar skólinn starfaði ekki. Þar tók ég síðar
við starfí símstöðvarsljóra, árið 1928, og gegndi því til
ársins 1940. Þá tók ég við starfí framkvæmdastjóra hjá
Garði hf. í Sandgerði. Símstöðvarstjórastarfíð var mitt
fyrsta trúnaðarstarf.
í september 1934 keypti ég ásamt bróður mínum,
Elentínusi, sem var fískibátaformaður, bát af Útvegs-
bankanum. Það var upphafíð að útgerðarferli mínum.
Ég hefí verið viðriðinn sjávarútveg, veiðar og vinnslu,
allt fram á þennan dag.
Sverrir hefur átt aðild að útgerð í 53 ár. Hann var
stofnandi og framkvæmdastjóri Hraðfrystistöðvar
Keflavíkur. Hann stofnaði með Jóhanni Antoníussyni
Morgunblaðið/Sverrir
Sverrir Júlíusson, fyrrv. alþingismaður, lengi forstjóri
Fiskveðasjóðs.
útgerðarfélagið Hilmi sf. á Fáskrúðsfírði — og tekur enn
þátt í rekstri þess. Stjómarformaður var hann í útgerðar-
fyrirtækjunum Snæfelli hf. og Röst hf. í Keflavík og
ísveri hf. í Súgandafírði. Og víðar kom hann við sögu
í rekstri sjávarútvegsfyrirtækja.
Sverrir hefur fá orð um þegar blaðamaður knýr á um
upplýsingar um trúnaðarstörf hans í þágu íslenzk sjávar-
útvegs, sem vóm margvísleg. Hann var, svo dæmi séu
nefnd, formaður Landssambans íslenzkra útvegsmanna
1944-1970, forstjóri Verðlagsráðs sjávarútvegsins
1961-63 og forstjóri Fiskveiðasjóðs 1970-1983. Gegn
um þessi trúnaðarstörf, sem og eigin atvinnurekstur í
hálfa öld, hefur hann glögga yfírsýn yfír sögu og þróun
íslenzks sjávarútvegs. Hann sagði efnislega við blaða-
mann að eitt meginviðfangsefni þeirra, sem við þjóðmál
hafí fengist á liðnum áratugum og fást við þau í dag,
hafí verið og sé, að skapa þessum undirstöðuatvinnu-
vegi þjóðarinnar, meginuppsprettu þjóðartekna og
lífskjara, viðunandi starfsskilyrði. Stundum hafí á það
skort að menn gerðu sér nægilega grein fyrir því að
sjávarútvegurinn væri uppistaðan í lifíbrauði, velmegun
og efnahagslegu sjálfstæði þjóðarinnar.
Sverrir sagði að Fiskveiðasjóður hefði um áratuga-
skeið gegnt mikilvægu hlutverki í fjármögnun upp-
byggingar, endurbóta og nýsköpunar í sjávarútvegi,
bæði hjá útgerð og fískvinnslu. Sjávarútvegurinn hefur
sjálfur byggt upp sjóðinn að langstærstum hluta með
útflutningsgjöldum af sjávarvörum, en ríkissjóður hefur
einnig lagt sjóðnum til nokkra fyármuni. Sverrir fór lof-
samlegum orðum um Davíð Ólafsson, sem verið hafí
stjómarformaður sjóðsins allan þann tíma, sem hann
gegndi forstjórastarfí við sjóðinn, sem og starfsfólk
stofnunarinnar, sem skilað hafí góðu starfí.
Sverrir Júlíusson átti hlut að stofnun Landssambands
íslenzkra útvegsmanna og var formaður þess í rúman
aldarfjórðung, eða í 26 ár. Hann átti dijúgan þátt í
uppbyggingu og mótun samtakanna, sem gegna veigam-
iklu hlutverki fyrir útveginn á líðandi stund. Þegar hann
er spurður um aðdraganda að formennsku hans í LÍU
hagar hann orðum af hógværð. Hann segir útvegsmenn
einkum hafa hort til tveggja manna um formennsku,
Gísla Jónssonar frá Bíldudal og Ólafs Jónssonar ffá
Sandgerði. Hvorugur hafí gefíð kost á sér. Þá hafí ver-
ið leitað til hans og hann látið til leiðast. Ég vona, sagði
Sverrir, að vel hafí tekizt til með uppbyggingu samtak-
anna og að LIÚ verði útvegsmönnum sú bijóstvöm, sem
til var stofnað, um langa framtíð.
Árið 1953 fór ég, segir Sverrir, að áeggjan góðra
vina, í framboð fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Austur-Skafta-
fellssýslu. Um árabil ræktaði ég persónuleg tengsl við
AusturSkaftfellinga, varði sumaifríum mínum í kjör-
dæminu og eignaðist þar fjölda góðra vina. Ég get sagt
þér í hreinskilni, sagði hann ennfremur, að ég hefði sízt
viljað missa af þeim þætti á lífsferli mínum, sem felst
í kynningu við fólkið í þessu kjördæmi. Ennþá em ofan
moldar margir góðvinir mínir meðal Vestur-Skaftfellinga
frá þessum ámm. Kynni þessi vóm mér kær og mikils
virði, þó ég yrði aldrei þingmaður fyrir þetta kjördæmi.
Veturinn 1963 hringir Alferð Gíslason, bæjarfógeti,
þá þingmaður fyrir Sjálfstæðisflokk í Reykjaneskjör-
dæmi í mig, heldur Sverrir áfram. Hann hafði þá ákveðið
að hætta þingmennsku og leggur hart að mér að gefa
kost á mér til framboðs í hans stað. Ég hafði hinsvegar
fullan hug á að fara fram í Austfjarðakjördæmi. Mál
þróuðust þó þann veg að ég fer í þriðja sæti á framboðs-
lista Sjálfstseðisflokksins í Reykjaneskjördæmi. Ég sit
síðan sem landskjörinn þingmaður á Alþingi í tvö
kjörtímabil, 1963-71, eða þangað til að ég tók við for-
stjórastarfí hjá Fiskveiðasjóði. Þá þótti mér rétt og skylt
að láta af þingmennsku.
Þingmennska mín ber upp á viðreisnarárin. Viðreisn-
arstjómin var farsæl stjóm og bar nafn með rentu.
Henni tókst að rétta þjóðarskútuna af eftir undangeng-
ið erfíðleikatímabil. Mér líkaði vel að starfa á Alþingi á
þessum áram og innan þingflokksins og kunni vel að
meta þá flokksformenn, Ólaf Thors, Bjama Benedikts-
son og Jóhann Hafstein, sem gegndu forsætisráðherra-
störfum í viðreisnarstjóminni hver eftir annan. Ég á
ágætar minningar frá þingmennskuáram mínum. Ég
sinnti einkum atvinnumálum og ríkisfjármálum í þing-
inu; var annað kjörtímabil mitt í fjárveitinganefnd.
Þegar hér er komið spjalli blaðamanns við Sverri
Júlíusson, útgerðarmann, þótt við hæfí að spyija: Þegar
þú lítur yfír langan og fjölbreyttan starfsferil, Sverrir,
hvað rís þá hæst í huga þér?
Það er að sjálfsögðu margt, sem fyrir hefur borið á
langri leið, svarar hann efnislega, og erfítt að „verð-
leggja" eitt öðra hærra. Máske vegur það þyngst að ég
hefí átt því láni að fagna að kynnast góðu fólki. Það
hafa ekki allt verið jábræður eða -systur, skoðanalega,
en gegn um árin hefur þróast skilningur og vinátta á
báða bóga. Það era þessi kynni, þessi vinátta og hlýhug-
ur, sem lýsa upp tilverana á efri áram — og maður yljar
sér við í ellinni.
— sf.
KONUR, KARLAR t
UNGLINGAR! »
Bætum útlitið. 9
Bjóðum uppá alla snyrtingu:
Andlitsböð, húðhreinsanir, litun, vax-
meðferð, handsnyrtingu, förðun o.fl.
NÝTT!
Varanleg
háreyðing.
Fjarlægjum óæskileg hár
(Electrolysis - Diathermy).
Fótaaðgerðir
Hressum uppá fætumar,
undirstöðu vellíðunar.
Suntronicmeðferð
Hefur áhrif á endurnýjun
húðarinnar. Lagar ör
(gömul og ný) - bólur -
húðroða - slit á húðinni
(t.d. eftir barnsburð) og
styrkir húðina á brjóstum
og líkama.