Morgunblaðið - 12.07.1988, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚLÍ 1988
17
„Gleymist oft að vel-
ferðin kostar peninga“
Rætt við dr. Leif A. Heloe, fyrrum
félagsmálaráðherra Noregs
Á ÞINGI Norræna tannlæknafélagsíns í Reykjavík, 4. og 5. júlí,
hélt dr. Leif A. Heloe, fyrrum félagsmálaráðherra Noregs fyrirlest-
ur um framtíð tannlækninga á Norðurlöndum, með hliðsjón af
kreppu velferðarríkisins. Ræddi hann meðal annars um möguleika
á aukinni einkavæðingu í þvi sambandi.
I samtali við Morgunblaðið sagði
Heloe, að á Norðurlöndum og
reyndar í allri Vestur-Evrópu færu
fram alvarlegar umræður um heil-
brigðiskerfið og aukna einkavæð-
ingu þar. „í þessum löndum er
blandað hagkerfí. Þar er rík hefð
fyrir því, að heilbrigðisþjónustan sé
að mestu leyti kostuð af almanna-
fé. Á Norðurlöndum koma að með-
altali 80—90% heilbrigðisútgjalda
úr opinberum sjóðum. Til dæmis
er kostnaður vegna tannlækninga
greiddur að mestu eða öllu leyti af
ríkinu."
Helee telur, að gífurlegur vöxtur
í heilbrigðiskerfínu muni gera
breytingar á þessu fyrirkomulagi
óhjákvæmilegar. „Bætt lífskjör,
framfarir og úrbætur í heilbrigðis-
málum leiða til þess að fólk gerir
auknar kröfur. Hugtakið þörf hefur
breytt um merkingu. Segja má að
nýjar þarfír verði til, og kröfumar
um að þær verði uppfylltar verða
sífellt háværari. Það leiðir svo til
þess, að þenslan í heilbrigðiskerfínu
verður meiri en svo, að framlög
hins opinbera geti staðið undir því.“
„Aukinni þjónustu fylgja líka
nýir þrýstihópar sjúklinga og
starfsfólks,“ bætti Heloe við. „Þess-
ir þrýstihópar munu sífellt reyna
að ná til sín hærri upphæðum úr
opinberum sjóðum. Ef stjómmála-
menn eru ekki staðfastir og vilja-
sterkir, er mikil hætta á að þeir
láti undan hávæmstu þrýstihópun-
um, án tillits til þess hvar hin opin-
beru útgjöld koma að mestu gagni."
„Af þessu leiðir, að draga verður
skýra markalínu milli heilsugæslu
og velferðar. Hvað tannlækning-
amar varðar, tel ég að reglubundin
tannlæknisþjónusta fyrir böm og
ungmenni sé sjálfsagður hluti
heilsugæslunnar, og beri því að
greiða fyrir hana úr sameiginlegum
sjóðum okkar. Hins vegar er ég
þeirrar skoðunnar, að hver fullorð-
Morgunblaðið/Einar Falur
Dr. Leif A. Helae, fyrrverandi
félagsmálaráðherra Noregs.
inn maður eigi sjálfur að bera
ábyrgð á tannheilsu sinni og greiða
fyrir þá þjónustu er hann nýtur.
Endurgreiðslur á kostnaði vegna
tannlæknisþjonustu fyrir þetta fólk
er misnotkun á almannafé. Þó und-
anskil ég fatlaða og aldraða, sem
eiga að mínu mati að fá styrki til
þessa, til dæmis í gegnum trygg-
ingakerfíð."
„Það gleymist oft,“ hélt Heloe
áfram, „að velferðin kostar pen-
inga. Segja má, að barist sé um
fjármagnið á tvennum vígstöðvum.
Ánnars vegar krefst fólk lægri
skatta, en vill á sama tíma njóta
meiri félagslegrar þjónustu. Það er
meira að segja algengt, að sömu
einstaklingarnir beijist fyrir hvom
tveggja. Við verðum að átta okkur
á því, hvað velferðin kostar. Við
höfum vissulega skyldum að gegna,
bæði gagnvart sjálfum okkur og
öðrum. En við getum ekki varpað
öllum byrðunum yfir á herðar sam-
félagsins, við verðum sjálf að axla
einhverjar þeirra," sagði Heloe að
lokum.
TVILUM veggsamstæðan er úr beyki og er mjög
vönduð og falleg.
Og það sem máli skiptir er að hún er ódýr !
Norrænt tannlæknaþing í Reykjavík:
„Tannlæknar geta oft unnið bug
á langvarandi höfuðverk“
- segir dr. Eigild Moller, prófessor
NORRÆNA tannlæknafélagið hélt 41. þing sitt í íslensku óperunni
í Reykjavík dagana 4. og 5. júlí. Fjallað var um hlutverk tannlæknis-
ins í framtíðinni og voru fyrirlestrar haldnir um það efni. Magnús
Kristinsson og Peter Holbrook kynntu niðurstöður sínar á tann-
heilsu fjögurra ára barna í Reykjavík og Stefán Yngvi Finnbogason
sagði frá rannsóknum sínum á áhrifum flúortannkrems á tannátutí-
ðni hjá íslenskum skólabörnum.
Meðal erlendra fyrirlesara á
þinginu var dr. Eigild Maller, pró-
fessor við Tannlæknaháskólann í
Kaupmannahöfn. Fjallaði hann um
höfuðverk, verki í andliti, tygging-
arvöðvum og kjálkaliðum, og með
hvaða hætti tannlæknar geta oft
áttþátt í að lækna slíka sjúkdóma.
I samtali við Morgunblaðið sagði
Moller, að skýringamar á höfuðverk
væm margvíslegar. Ein gæti verið
álag á vöðvum, þar á meðal tygg-
ingarvöðvum. „Vöðvarnir vinna fyr-
ir okkur," sagði hann. „Vinnuskil-
yrði tyggingarvöðvanna eru tenn-
umar og bitið. Óöruggt bit veldur
höfuðverk, því það leiðir til of mik-
ils álags á vöðvunum."
Dr. Eigild Moller sagði enn frem-
ur, að þar sem tannlæknirinn einn
fengist við tennumar og bitið, væri
eðlilegt að leita til hans vegna höf-
uðverkja. „Tannlæknirinn getur Morgunbiaðið/EinarFaiur
með einföldum hætti fundið, hvort Dr. Eigild Meller heldur fyrir-
verkimir stafa af tönnunum. Sé lestur á sviði Islensku óperunnar.
svo, getur hann létt ofurspennu af
vöðvunum með tæki, sem kallast
bitskinna. Með því er hægt að
dreifa álaginu og vinna bug á höf-
uðverknum."
í máli Mollers kom fram, áð al-
gengt væri að fólk áttaði sig ekki
á, að höfuðverkur gæti átt sér þess-
ar skýringar. „Þegar fólk er rann-
sakað á sjúkrahúsum vegna höfuð-
kvala, þá er kannað, hvort um vef-
ræna taugasjúkdóma sé að ræða.
Ef þeir greinast ekki, er reynt að
hjálpa sjúklingnum með verkjalyfl-
um. Tannlæknirinn getur aftur á
móti greint, hvenær orsakanna er
að leita í óöruggu biti eða liðasjúk-
dómum í kjálkum. Hann getur þá,
ýmist einn eða með hjálp annarra
lækna, unnið bug á höfuðverknum."
Að lokum beindi dr. Eigild Moller
orðum sínum til lesenda: „Ef þú
hefur lengi þjáðst af höfuðverk, en
orsakir hans ekki verið greindar,
þá skaltu leita til tannlæknisins
þíns.“
BNFALT
TVILUM
veggsamstæðan
er það sem
þu þarft!

húsgagna höllin
REYKJAVlK