Morgunblaðið - 12.07.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚLÍ 1988
Svar við leiðaraskrifum Morgunblaðsins undir
fyrirsögninni „Glæsilegt endurlgor“ 28. iúní sl.
eftirHelgu
. Gísladóttur
í leiðaranum lýsir höfundur kjöri
Vigdísar Finnbogadóttur sem giæsi-
legum sigri og telur að Sigrún Þor-
steinsdóttir hafi ekki haft erindi sem
erfiði. Einnig lætur ritstjórinn að því
liggja að málefni kosninganna hafi
verið að efna til óvinafagnaðar milli
löggjafar-, framkvæmda- og for-
setavalds með því að vísa málinu
einlægt til þjóðarinnar.
Leiðarhöfundur viðurkennir að
brotinn hafí verið ísinn með fram-
boði Sigrúnar Þorsteinsdóttur og það
sé upphaf þess að fá alvöru keppina-
ut um embættið þótt forseti sitji
þar. Einnig lætur hann að því liggja
að hækka þurfi tölu meðmælenda
með þeim sem bjóða sig fram til
forsetakjörs.
Ritstjórinn telur að kosningnamar
muni blása nýju lífi í umræðurnar
um stjómarskrármálið og kemur
síðan enn og aftur fram með þann
undarlega tilbúning að þeir sem
sóttu fram gegn Vigdísi Finnboga-
dóttur þessu sinni hafa viljað auka
vald forseta íslands.
Andstæðingar lýðræðisins
Með þessum leiðara Morgunblaðs-
ins hefur valdastéttin sýnt sitt rétta
andlit. Talsmenn þessarrar valda-
stéttar vilja ekki lýðræði þ.e. að „lýð-
urinn" fólkið ráði eins og 26. grein
stjómarskrárinnar gerir ráð fyrir.
En skv. 26. greininni hefur forsetinn
heimild til þess að synja lögum stað-
festingar og vísa þeim til þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Morgnnblaðsritstjór-
ar vilja einungis viðhalda því þing-
ræði sem við þegar höfðum fyrir
lýðveldistökuna. Það þýðir að valdið
er einungjs í höndum þingmanna og
stjómmálaflokkanna en á bak við
þá standi peningamennirnir, hinfr
raunverulegu valdamenn, og kippa
í spottana. Þessir sömu peninga-
menn standa á bak við Morgun-
blaðið og stýra pennum ritstjóranna.
Morgunblaðsmenn vilja ekki fyrir
nokkra muni að lýðræði komist á,
því þá mun fólkið en ekki stjórn-
málaflokkamir og peningamennimir
að baki þeirra hafa síðasta orðið.
Málefni Sigrúnar
Stjómarskráin gerir ráð fyrir því
að forsetinn, æðsti embættismaður
landsins, geti vísað málum til þjóðar-
innar. Þetta kallar ritstjórinn að efna
til óvinafagnaðar við löggjafar- og
framkvæmdavaldið. Gerir hann þá
ráð fyrir að fólkið í landinu séu óvin-
imir þegar það er spurt álits um
vafasama lagasetningu? Leiðarahöf-
undur gerir því einnig skóna að Sigr-
ún Þorsteinsdóttir hafi ætlað að
senda lög sífellt til þjóðaratkvæða-
greiðslu. Sigrún skýrði hins vegar
vel út í hvaða tilfellum slíkt yrði
gert. Hún hefði vísað málum til þjóð-
arinnar sem skertu hag almennings
og þjóðin hefði ekki verið látin vita
um fyrir kosningar og sem vitað
væri að almenningur væri á móti.
Matarskatturinn er gott dæmi um
slík mál. Einnig sagðist hun aldrei
myndi hafa samþykkt lög um mann-
réttindabrot á við afnám samnings-
réttar. Auk þess hefði hún vísað hita-
máium eins og bjórmálinu til þjóðar-
atkvæðagreiðslu. Þjóðaratkvæða-
„Morgnnblaðsritstjórar
vilja einungis viðhalda
því þingræði sem við
þegar höfðum fyrir lýð-
veldistökuna. Það þýðir
að valdið er einungis í
höndum þingmanna og
stjórnmálaflokkanna
en á bak við þá standi
peningamennirnir, hin-
ir raunverulegu valda-
menn, og kippa í spott-
ana. Þessir sömu pen-
ingamenn standa á bak
við Morgunblaðið og
stýra pennum ritstjór-
anna.“
greiðsla er auðveld í framkvæmd í
tæknisamfélagi og skapar engan
glundroða eins og sannast hefur í
Sviss sem býr við eitt stöðugasta
stjómkerfi í Evrópu.
Andlýðræðislegar
hugmyndir
Ritstjórinn gefur í skyn að fram-
boð Sigrúnar hafi ekki verið alvöru-
framboð, þótt hún hafi fengið svipað
fylgi og Gísli Sveinsson, fyrrum for-
seti efri deildar Alþingis fékk í fram-
boði sínu, á móti Asgeiri Ásgeirssyni
á sínum tíma.
Morgunblaðið sér einnig ofsjónir
yfir þeim möguleika að venjulegt
fólk geti boðið sig fram til forseta
og vill að fjöldi meðmælenda yrði
aukinn. Slíkar hugmyndir eru mjög
andlýðræðislegar og ætti frekar að
greiða fyrir því, að þeir sem vilja
bjóða fram þjónustu sína, til þessa
æðsta embættis landsins, geti gert
það.
Morgunblaðið
Hugmyndir ritstjórans um að
Sigrún hafi viljað auka vald forseta
íslands, eru úr lausu lofti gripnar,
og settar fram til þess að villa um
fyrir fólki. Enn einu sinni er nauð-
synlegt að ítreka, að Sigrún hefur
aldrei sett fram þessa hugmynd,
heldur aðeins að forseti íslands beiti
því valdi sem hann þegar hefur, til
þess að vísa málum til þjóðarinnar,
skv. 26. grein stjórnarskrárinnar.
Fólk hefur ekki verið upplýst af fjöl-
miðlum um stjómarskrána og þau
stórkostlegu lýðréttindi sem hun
hefur að geyma fyrir fólkið í landinu.
Morgunblaðið er víðlesnasta blað
landsins. Þegar það fer með rangt
mál og gefur villandi upplýsingar
um mikilvæg mál, eins og kosningu
til æðsta embættis landsins og inni-
hald stjómarskrárinnar, bregst það
skyldu sinni um heiðarlega og mál-
efnalega blaðamennsku.
Hættulegast lýðræðinu er hins
vegar það sem gefið er í skyn í lok
leiðarans. Þar er rætt um endurskoð-
un stjórnarskrárinnar í tengslum við
það að þjóðin hafi hafnað þeim mál-
stað að vísa skuli málum til þjóðar-
innar. Þetta er skýr vísbending um
að andstæðingar lýðræðisins, sem
Helga Gísladóttir
Morgunblaðið er talsmaður fyrir,
muni beita sér fýrir því að 26. grein-
in verði felld út úr stjómarskránni.
Með því væri lýðveldinu ísland breytt
í þingveldið Island. 26. greinin er
eina haldreipi lýðræðissinnans í
stjómarskránni.
Pólsk kosning
Til allra hamingju var stuðningur-
inn við Vigdísi Finnbogadóttur og
það valdakerfi sem hún tilheyrir
ekki eins afgerandi og Morgunblaðið
vill vera láta. Stuðningsmenn hennar
stefndu að rússneskri kosningu þar
sem 98% kjósa sama valdakerfið en
reyndin varð pólsk kosnig þar sem
72% kjósenda skiluð sér á kjörstað
og aðeins 65% sýndu stuðning við
starfandi forseta. Kosningarnar
bám því með sér skýr skilaboð um
andúð stórs hluta þjóðarinnar á
ríkjandi valdhöfum.
Höfundur er kennari og varkosn-
ingastjóri Sigrúnar Þorsteinsdóttur.
UPPLYSINGAFULLTRU-
AR VALDAKERFISINS
eftirÁshildi
Jónsdóttur
í nýliðnum forsetakosningum kom
vel í Ijós hve §ölmiðlar landsins em
nátengdir því valdakerfí sem ríkir
hjá okkur.
Kosningamar vom um það hver
skyldi skipa æðsta embætti landsins
og það var fólkið, hinn breiði fjöldi,
sem átti að velja á milli frambjóð-
enda. Annar frambjóðandanna var
vel þekktur vegna 8 ára starfa í for-
setaembættinu og langvarandi kynn-
ingar. Hinn frambjóðandinn var all-
sendis óþekktur. •
BV
Rafmagns
oghond-
lyrharar
Liprirog
handhægir.
Lyftigeta:
500-2000 kíló.
Lyftihæð upp í
6 metra.
Mjóar aksturs-
leiðir.
Veitum fúslega
allar upplýsingar.
BlLDSHÖFÐA 16 SlMI.672444
Skylda fjölmiðla
Ætla mætti að það væri skylda
fjölmiðlanna að kynna valkosti ræki-
lega fyrir kjósendum þannig að hver
og einn hefði skýrar hugmyndir um
þær persónur sem í framboði vom
og einnig um þau málefni sem þær
höfðu fram að færa.
Reyndin var hins vegar sú að flest-
ir flölmiðlamir þögðu þunnu hljóði
og þeir áhrifamestu þeirra, sjón-
varpsstöðvamar, vörðu samtals 1
klst. og 5 mínútum í að kynna fram-
boðin af þeim 450 klst. sem þær
senda út í reglulegum útsendinga-
tíma á mánuði. Sjónvarpskynningin
var eingöngu síðustu dagana fyrir
kosningamar.
Þessum kosningum má því líkja
við knattspymuleik þar sem annað
liðið fengi aðeins að koma inn á völl-
inn í sfðari hluta seinni hálfleiks.
Kerfið skalf
Ég held aðT>esta skýringin á þess-
ari framkomu fjölmiðlanna hafi kom-
ið fram í útvarpsþætti nú á dögunum
þar sem nokkrir fjölmiðlamenn komu
saman að afioknum kosningum. Einn
þeirra sem er fréttamaður á ríkis-
fjölmiðli lýsti ástandinu þannig að
það hefði komið mikill skjálfti í kerf-
ið með framboði Sigrúnar Þorsteins-
dóttur. Það hefði verið greinilegt að
Vigdís hefði átt að vinnaþessar kosn-
ingar hvað sem það kostaði og stuðn-
ingsmenn Vigdísar hefðu séð til þess
að fjölmiðlapólitíkin væri í samræmi
við það. Þegar fjölmiðlamaðurinn
hafði lokið máli sínu sagði hann eitt-
hvað á þessa leið: „Ég verð örugg-
lega tekinn á teppið fyrir þetta.“
Þess vegna nefni ég ekki nafnið hans
hér.
Ríkisútvarpið þjónn
fámennisveldisins
Ráðsmennska fárra valdamikilla
manna með alla þjóðina kemur mjög
vel fram í þessu. Ríkisútvarpið er f
éigu allra landsmanna en því er beitt
til að þjóna þessu fámennisveldi í
stað þess að vera þjónn fólksins og
gefa undanbragðalaust þær upplýs-
ingar sem eru nauðsynlegar fyrir
fólk til þess að geta myndað sér
skoðanir um mikilvæg mál. Ríkis-
sjónvarpið varði litlum tíma í kynn-
ingu og þær upplýsingar sem það
gaf með tæplega einnar klukku-
stundar skýringarþætti á forseta-
embættinu voru stórlega hlutdrægar
og studdu nær eingöngu ríkjandi
kerfi. Þessi þáttur var kærður yfir
hlutleysisbrot til hins flokkspólitíska
útvarpsráðs sem auðvitað vísaði
kærunni á bug. Þar voru einungis
þingræðissinnar sem höfðu engan
áhuga á lýðræðishugmyndum Sig-
rúnar Þorsteinsdóttur um völd til
fólksins og þaðan af síður vildu þeir
aðhald á þingmönnunum (sjálfúm
sér) og fannst sjálfsagt að mismuna
þótt það bryti útvarpslögin.
Framlag starfsmanna
jákvætt
Það sem var hins vegar mjög já-
kvætt við þátt Ríkissjónvarpsins var
framlag starfsmannanna sjálfra. Þeir
sýndu mikla hjálpsemi við gerð sjón-
varpsþáttanna. Þeirra framlag var
jákvætt og skapandi og eiga þeir
þakkir skildar.
Þáttur Stöðvar 2 í forsetakosning-
unum var til hreinnar skammar.
Þeir vörðu samtals 20 mínútum í
viðtöl við frambjóðendur. Þetta er
nú öll siðgæðisvitund „fijálsu" stöðv-
arinnar.
Nauðsyn á ríkisfjölmiðli
• Þetta kennir manni að vera þakk-
látur fyrir að hafa ríkisfjölmiðla sem
þurfa að standa ábyrgir samkvæmt
lögum gagnvart þjóðinni, Eini gallinn
við ríkissjónvarpið er hið flokkspó-
litíska útvarpsráð sem ætti að leggja
niður án tafar. Ástæða er til að
bregðast hart við hugmyndum pen-
ingaaflanna á bak við Sjálfstæðis-
flokkínn sem er að reyna að rífa nið-
ur starfsemi ríkissjónvarpsins og
gera rekstur þess erfíðan með kröpp-
um íjárveitingum til þess eins að
geta réttlætt sölu þess til einkaaðila.
Frjálsa sjónvarpsstöðin
Stöð 2 starfar eingöngu á bissniss
grundvelli. Framboð Sigrúnar gat
Áshildur Jónsdóttir
„Þetta ættu allir frelsis-
unnandi Islendingar að
íhuga því það er niður-
lægjandi og forheimsk-
andi að vera neyslu-
þræll slíkra voldugra
áhrifatækja um framtíð
okkar og velferð.“
ekki keypt dýrar auglýsingar og þess
vegna var ekki áhugi á því að kynna
það. Þessi „fijálsa" sjónvarpsstöð
hefur engan áhuga á hégóma eins
og lýðræði og að hér búi sjálfstæð
og vel upplýst þjóð.
Fijálsu útvarpsstöðvarnar
Þáttur „fijálsu" útvarpsstöðvanna
var þó öllu betri. Að vísu reyndi
Bylgjan í upphafi á mjög ósmekkvf-
san hátt að bregða fæti fyrir fram-
boð Sigrúnar með uppspuna um það
að starfsfólk í Granda hefði gengið
út af fundi Sigrúnar. Hið sanna var
hins vegar að aðeins tveir útlending-
ar yfirgáfu matsalinn því þeir skildu
ekki tungumálið. Fundurinn endaði
hins vegar með lófaklappi starfs-
manna. Stjaman var mun jákvæðari
og flutti allan tímann líflegar fréttir
af kosningabaráttunni og erum við
þakklát fyrir það.
Framlag dagblaðanna
Tfminn minntist ekki á það einu
orði að kosningamar væru í landinu
nema I einum leiðara sem var fullur
af rangtúlkunum á framboðinu og
stjómarskránni. Gámngamir hafa
það á orði að þetta sé vegna þess
að Steingrímur Hermannsson hafi
orðið mjög móðgaður yfir því að Sigr-
ún vogaði sér að bjóða fram því hann
gangi sjálfúr með forsetann f magan-
um, blessaður.
Þjóðviljinn þagði þangað til þekkt-
ir alþýðubandalagsmenn fóm að
skrifa í blaðið og mæla með fram-
boði Sigrúnar og síðan tóku þeir
nokkkuð góðan endasprett.
Morgunblaðið gerði framboðinu
nokkur skil en gætti þess að koma
ekki með neina hlutlausa kynningu
á framboði Sigrúnar og birti ekki
greinar fyrr en síðustu vikuna fyrir
kosningar. Leiðaraskrifin vom hins
vegar full af rangtúlkunum og vill-
andi upplýsingum fyrir Iesendur
blaðsins.
Alþýðublaðið stóð sig nokkuð vel
og kom með nokkrar góðar frétta-
skýringar, eins Helgarpósturinn.
Skiptar skoðanir á DV
Dagblaðið birti langmest efni um
framboðið og fyrirkomulag þess með
kjallaragreinamar er til fyrirmyndar.
Ritstjóramir vom hins vegar greini-
lega með mjög skiptar skoðanir um
framboðið. Ymist studdu leiðaramir
málefni Sigrúnar eða börðust gegn
þeim. Ljótur blettur á þætti Dag-
blaðsins var hin fáránlega skoðana-
könnún sem blaðið gerði og birti
áður en nokkur kynning hafði farið
fram á öðmm frambjóðandanum og
til þess að bæta gráu ofan á svart
gerði Dagblaðið þessa siðlausu og
skoðanamyndandi könnun að tilefni
til þess að fara fram á að Sigrún
hætti við framboð sitt. Þetta var
ódrengileg framkoma og tilræði við
lýðræðið.
Fjölmiðlarnir brugðust
í heild má segja að fjölmiðlaheim-
urinn hafi bmgðist skyldu sinni og
sýnt það svo ekki var um villst að
valdakerfíð hefur Qölmiðlana í hönd-
um sér og notar þá til þess að standa
vörð um völd sín. Þetta ættu allir
frelsisunnandi íslendingar að íhuga
því það er niðurlægjandi og for-
heimskandi að vera neysluþræll
slíkra voldugra áhrifatækja um
framtíð okkar og velferð.
Höfundurinn er verzlunarmaður
og var fjölmiðlafulltrúi framboðs
Sigrúnar Þorsteinsdóttur.