Morgunblaðið - 24.12.1996, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ
GREIIMARGERÐ
STAÐANISAMNINGA-
MÁLUM FÉLAGS ÍSLENSKRA
NÁTTÚRUFRÆÐINGA
ÞRIÐJUDAGUR 24. DESEMBER 1996 55'
á sundstöðum og skautasvelli
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi greinargerð frá samn-
inganefnd Félags íslenskra náttúru-
fræðinga:
Nokkra athygli hefur vakið sú
ákvörðun Félags íslenskra náttúru-
fræðinga að vísa deilu sinni við ríki
og Reykjavíkurborg til ríkissáttasemj-
ara. Hér á eftir verður gerð grein
fyrir meginkröfum félagsins og þeim
viðbrögðum samninganefndar ríkisins
sem urðu til þess að félagið ákvað
að vísa máiinu í sáttameðferð.
I. Hækkuð grunnlaun - yfir-
borganir felldar inn í taxta
Ein helsta meinsemd íslenska launa-
kerfisins er lágir launataxtar. Þessir
launataxtar eru í mörgum tilvikum
ekki í samræmi við raunveruleg laun.
Við hliðina á lágtaxtakerfínu hefur
sprottið upp fjölskrúðug flóra af
sporslu og yfírborgunarkerfum, þar
sem raunveruleg dagvinnulaun eru
samsett úr taxtalaunum, yfirborgun-
um af ýmsu tagi, bílapeningum og
fleiru. í skjóii þessa tvöfalda launakerf-
is hefur þrifíst rakalaus mismunun.
Það er t.d. vitað að meginástæðan
fyrir lakari kjörum kvenna á opinber-
um vinnumarkaði er yfírborganir sem
ákveðnar eru á einstökum stofnunum.
Til viðbótar tvöfóldu launakerfi koma
tekjur af mikilli yfirvinnu. Dagvinnan
ein dugar fæstum til framfærslu. Það
er ljóst að á komandi árum mun draga
úr yfirvinnu og nægir í því sambandi
að benda á þau áhrif sem vinnutímatil-
skipun Evrópusambandsins mun hafa
strax á næsta ári. Vegna þess ranglæt-
is sem tvöfalda launakerfíð hefur leitt
af sér og að fyrirsjáanlegt er að vinnu-
tími mun styttast á sú krafa vaxandi
hljómgrunn að yfirborganir verði færð-
ar inn í taxtana og þeir hækkaðir
þannig að styttur vinnutími leiði ekki
til tekjulækkunar. Það hefur borið við
að verkalýðsfélög hafi átt í vandræðum
með að setja fram kröfur sínar vegna
þes6 að krafa um hófleg lágmarkslaun
verður svo há þegar hún er mæld í
prósentum. Þannig verður krafa um
100 þúsund króna lámarkslaun að
kröfu um 100% kauphækkun hjá lág-
launahópunum, þetta lýsir þeim víta-
hring sem láglaunastefnan er komin í.
Launakrafa Félags íslenskra nátt-
úrufræðinga er að eftir 18 mánaða
starf verði enginn náttúrufræðingur
með lægri laun en 143.000 krónur á
mánuði og að önnur laun I félaginu
breytist í samræmi við þetta. Gert er
ráð fyrir að yfirborganir, sem nú tíðk-
ast, gangi inn í þessa hækkun. Sé
kröfu félagsins breytt í prósentur
miðað við núgildandi taxtalaun verður
hún býsna há í prósentum eða tæp
60%. Ef yfirborganirnar í formi les-
tíma og aksturspeninga og annarra
sporslna eru teknar með í reikninginn
er hér um að ræða 15 til 20 prósent
hækkun að meðaltali. Þessi taxta-
hækkun er nauðsynleg tii að fyrirsjá-
anlegur samdráttur I yfírvinnu bitni
ekki á tekjum náttúrufræðinga.
Krafan gengur því fyrst og fremst út
á það að hreinsa til í launakerfínu og
gera það gegnsætt, rétta hlut þeirra
sem ekki hafa notið yfírborgana og
bæta fyrir skerta yfirvinnu. Fyrir
flesta félagsmenn mun þessi breyting
ekki hafa veruleg áhrif á útborguð
laun. Þessi krafa er í samræmi við
það sem samið hefur verið um að
undanfömu af opinberum aðilum við
nokkra hópa háskólamanna.
Samninganefnd ríkisins hefur verið
ófáanleg til að ræða launamál mál-
efnalega. Þess í stað eru settar á lang-
ar ræður um stöðugleika eins og það
breyti einhveiju um hann þó þau laun
sem sannanlega eru greidd séu tiltek-
>n í töxtum.
II Réttindamál
Með nýjum lögum um réttindi og
skyldur starfsmanna ríkisins, sem
sett voru sl. vor, voru ýmis réttindi
ríkisstarfsmanna skert stórlega. Á
vettvangi Bandalags háskólamanna
vom mótaðar sameiginlegar kröfur
félaganna í réttindamálum sem í
meginatriðum ganga út á að ná aftur
jafnverðmætum réttindum og tekin
voru eða stefnt í tvísýnu með nýju
lögunum. Félagið hefur gert kröfur
bandalagsins í réttindamálum að sín-
um. í viðræðuáætlun sem félagið og
ríkið gerðu var ákveðið að viðræður
um réttindamál ríkisstarfsmanna
fæm til að byrja með fram á vegum
heildarsamtaka opinberra starfs-
manna. Því miður skiluðu þessar við-
ræður engum árangri. Mikilvægt er
að viðræður verði teknar upp að nýju
milli ríkisins og heildarsamtakanna
þar sem fjallað verði um mál sem
hafa almenna þýðingu eins og fæðing-
arorlof og veikindarétt.
Tvö atriði sem flokka má með rétt-
indamálum telur Félag íslenskra nátt-
úrufræðinga nauðsynlegt að taka sér-
staklega upp í viðræðum sínum við
ríkið þar sem þau brenna á félags-
mönnum:
1. Bætt staða þeirra sem eru tíma-
bundið eða verkefnaráðnir. Á undan-
fömum árum hefur færst í vöxt að
félagsmenn séu ráðnir með ótíma-
bundnum samningum til að sinna
verkefnum sem eru háð styrkjum.
Hér er bæði um að ræða innlenda og
erlenda styrki. Sá vandi fylgir að yfír-
leitt er ekki reiknað með að styrkir
til ákveðinna verkefna standi undir
öðm en beinum launakostnaði. Þannig
er ekki gert ráð fyrir kostnaði vegna
veikinda, fæðingarorlofs eða annarra
réttinda sem kjarasamningar og
reglugerðir gera ráð fyrir. Þrátt fyrir
að óumdeilt sé að félagsmenn eigi að
njóta þessara réttinda hefur komið í
ljós að réttur þessa hóps er í raun
takmarkaðri en annarra starfsmanna.
Félagið leggur ríka áherslu á að við-
semjandinn tryggi annaðhvort með
lögum eða kjarasamningi að allir fé-
lagsmenn njóti umyrðalaust lög- og
samningsbundinna réttinda. Ráðning-
arfesta þessara starfsmanna er einnig
lítil. Þeir mega búa við það að fá
uppsögn þrem mánuðum áður en
styrkur rennur út með von um endur-
ráðningu ef nýr styrkur fæst. Þetta
gerist í mörgum tilvikum árlega. Slíkt
ástand er óþolandi og ekki í samræmi
við þá hugsun sem liggur að baki
ótímabundinni ráðningu. Samkvæmt
starfsmannalögunum er heimilt að
ráða fólk tímabundið í allt að tvö ár.
Þegar tímabundin ráðning hefur var-
að samfellt í tvö ár á að skapast rétt-
ur til ótímabundinnar ráðningar. Til
eru ríkisforstjórar sem fara I kringum
þessi fyrirmæli með því að sjá til þess
að starfsmenn nái ekki samfelldu
tveggja ára tímabili. Þetta er hægt
með því að ráða fólk til eins árs I
senn en láta það vera atvinnulaust I
t.d. einn mánuð á milli ráðningasamn-
inga. Dæmi eru um fólk sem hefur
sætt þessum afarkostum í áratug.
Félagið telur sig ekki getað gengið
frá kjarasamningi án þess að hagur
þessara félagsmanna verði réttur.
Félagið hefur lagt til að aðilar skoði
umfang málsins í sameiningu með það
að marki að fínna lausn. Það er
skemmst frá því að segja að samning-
nefnd ríkisins hefur neitað að ræða
þetta mál og borið ýmsu við. Fyrst
var sagt að þetta mál ætti heima í
viðræðum heildarsamtakanna, síðan
var því neitað að vandamálið væri til
og loks var sagt að þetta væri ekki
efni kjarasamnings.
Réttur félagsmanna vegna
flutnings stofnana
Öðru hvoru koma upp mál sem
tengjast flutningi ríkisstofnana milli
landshluta. Félag íslenskra náttúru-
fræðinga tekur ekki afstöðu til þess
hvar á landinu ríkisstofnanir skulu
vera. Félagið leggur hinsvegar ríka
áherslu á að hagsmunir starfsmanna
séu virtir og að þeir beri ekki skaða
af flutningi stofnana. í núgildandi
kjarasamningi eru fátækleg ákvæði
um búferlaflutning sem segja að verði
starfsmaður að flytja vegna starfs síns
eigi hann rétt á að fá greiddan kostn-
að við að flytja búslóð og fargjöld fyr-
ir fjölskylduna. Þetta er alls ófullnægj-
andi. Félagið telur brýnt að þessu
ákvæði verði breytt þannig að verði
stofnun flutt eigi starfsmenn mögu-
leika á að velja um eftirfarandi kosti:
1. að flytja með stofnuninni og fá
þá allan kostnað . greiddan sem
fylgir flutningnum. Þar með telst:
Beinn flutningskostnaður, kostn-
aður vegna skipta á húsnæði,
kostnaður sem hlýst af tíma-
bundnu atvinnuleysi maka og ann-
ar sá útgjaldaauki sem rekja má
til flutningsins.
2. að starfa áfram hjá stofnuninni
en flytja ekki og fá greiddan ferða-
kostnað milli vinnu og heimilis.
Ferðatími teljist til vinnutíma.
3. að láta af störfum við stofnunina
og fá greiddar bætur vegna starfs-
missis. Samninganefnd ríkisins
hefur einfaldlega neitað að ræða
þetta mál. Það er vonandi að þeir
stjómmálamenn sem hafa það
markmið að dreifa stofnunum um
landið beiti áhrifum sínum við
nefndina, þannig að viðunandi
lausn fáist í þessu máli. Að öðrum
kosti mun flutningur ríkisstofnana
í framtíðinni fara illa með þær
stofnanir sem fluttar verða, þar
sem ljóst er að starfsmenn munu
ekki fylgja með heldur hverfa tii
annarra starfa.
III. Endurmenntun
og símenntun
Félagið setur fram kröfur til að
auka möguleika félagsmanna á endur-
og símenntun. Þetta á við um endur-
menntun innanlands og utan. Ljóst er
að veija verður auknum íjármunum
til endurmenntunarmála í framtíðinni
ef íslenskar rannsóknarstofnanir ætla
að standast samanburð við stofnanir
í nágrannalöndunum. Það ætti ekki
síður að vera áhugamál ríkisins að
starfsmenn fylgist með og séu vel að
sér um nýjungar á sínu fagsviði. Þrátt
fyrir það er það stöðugt viðfangsefni
stéttarfélaganna að knýja á um þessi
atriði, við litlar undirtektir. Þrátt fyrir
góð orð í upphafi viðræðnanna hefur
samninganefnd ríkisins ekki fengist til
að svara tillögum félagsins.
IV. Deilunni vísað til
sáttasemjara
Hér að framan hefur verið gerð
grein fyrir þeim kröfum sem félagið
hefur hingað til lagt mesta áherslu á
í viðræðum við ríkið án þess að fá
nokkur önnur viðbrögð en órökstudda
höfnun. Ótaldar eru ýmsar kröfur eins
og að félagsmenn njóti viðbótar-
menntunar í launum, bæði þeirrar sem
aflað er með formlegu námi og á
námskeiðum. Einnig er félagið með
kröfur um bætt kjör vaktavinnu fólks,
vinnutíma og fleira.
Það er ljóst af þeim viðbrögðum
sem kröfur félagsins fengu og rakið
hefur verið að framan að samninga-
nefnd ríkisins er ekki tilbúin að hefja
raunverulegar viðræður, hefur ann-
aðhvort ekki umboð eða þor til þess.
Hún mætti með ólund og óundirbúin
á samningafundi, að því er virtist ein-
göngu til að láta ekki hanka sig á
að standa ekki við gerða viðræðuáætl-
un, en hefur forðast að láta þvæla
sér út I alvöru viðræður eða undirbún-
ingsvinnu af nokkru tagi.
Félagið hefur slæma reynslu af því
að láta viðræður dragast. Ríkið hefur
leikið þann leik hvað eftir annað á
undanfömum árum að draga viðræð-
ur á langinn þannig að stundum hef-
ur verið liðið langt á samningstímann
þegar gengið hefur verið frá samning-
um. Þetta hefur þýtt, að félagsmenn
hafa ekki notið þeirra launahækkana
sem um hefur verið samið nema hluta
samningstímans. Þegar umdeildar
breytingar voru gerðar á lögum um
stéttarfélög og vinnudeilur sl. vor var
nýju lögunum talið til tekna að þau
tryggðu að samningaviðræður hæfust
í tíma og áður en samningar rynnu
út. Markmiðið var að mögulegt væri
að ganga frá nýjum samningi áður
en eldri samningar væru lausir þann-
ig að nýr samningur tæki við í upp-
hafi nýs samningstímabils.
Eftir 5 gjörsamlega árangurslausa
fundi með samninganefnd ríkisins og
Reykjavíkurborgar ákvað samninga-
nefnd Félags íslenskra náttúrufræð-
inga að grípa til þeirra úrræða sem
lög gera ráð fyrir og vísa deilu sinni
við þessa aðila til sáttasemjara.
F.h. samninganefndar Félags ís-
lenskra náttúrufræðinga,
Páll Halldórsson,
formaður kjararáðs.
24. des. Aðfangadagur.
25. des. Jóladagur.
26. des. Annar í jólum.
27. des. Föstudagur
28. des. Laugardagur
29. des. Sunnudagur
30. des. Mánudagur
31. des. Gamlársdagur
1. des. Nýjársdagur
2.jan. Fimmtudagur
3.jan. Föstudagur
24. des. Aðfangadagur.
25. des. Jóladagur.
26. des. Annar í jólum.
27. des. Föstudagur
28. des. Laugardagur
29. des. Sunnudagur
30. des. Mánudagur
31. des. Gamlársdagur
1. des. Nýjársdagur
2.jan. Fimmtudagur
3.jan. Föstudagur
Opið frá 07:00 - 11:30
Lokað.
Lokað.
Opiðfrá 07:00-21:30
Opið frá 08:00 - 19:30
Opið frá 08:00 - 19:30
Opiðfrá 07:00- 21:30
Opið frá 07:00 - 11:30
Lokað.
Opiðfrá 07:00- 21:30
Opiðfrá 07:00-21:30
Lokað.
Lokað.
Opiðfrá 13:00- 23:00
Opiðfrá 13:00- 23:00
Opiðfrá 13:00- 20:00
Opið frá 13:00 - 20:00
Opiðfrá 13:00- 20:00
Lokað.
Lokað.
Opiðfrá 13:00- 20:00
Opiðfrá 13:00- 23:00
Arbæjarlaug er þó opin til kl. 22:30 virka daga
og til kl. 20:30 um helgar.
Sundhöllin verður lokuð 27. og 28. desember.
Skautasvellið
í Laugardal verður opið
ef veður leyfir: