Morgunblaðið - 08.05.1997, Blaðsíða 36

36 FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSEIMDAR GREIINIAR
BÆJARSTJÓRN
ísafjarðarbæjar og
bæjarstjóri liggja nú
undir ámæli fyrir af-
skiptaleysi í sambandi
við atvinnuástandið á
Þingeyri. Athygli vek-
ur að bæjabréf til
ríkisstjórnar sem rétti-
Íega ætti ekki síður að
vera hlutverk ísafjarð-
arbæjar, berst frá hér-
aðslækni og presti
Þingeyrar, þar sem
talin er full ástæða til
þess að benda á erfið-
leikana og óska að-
stoðar. Forsvarsmenn
bæjarfélagsins hafa
kosið að opinbera samstöðu sína
með Dýrfirðingum með árásum á
þá sem hafa um skeið barist fyrir
framtíð aðalatvinnufyrirtækjanna
á Þingeyri. Það er sú hjálp sem
þaðan er að hafa. Ummæli Þor-
steins Jóhannessonar, forseta bæj-
arstjómar Isafjarðarbæjar, um
þessi mál í svæðisútvarpi Vest-
fjarða og Ríkisútvarpinu 2. maí
sl., voru á þann veg að valda furðu
þeirra sem hér þekkja sæmilega til
mála, enda sannarlega í engu sam-
ræmi við þær staðreyndir sem fyr-
ir liggja.
Aður hafði í Bæjarins besta á
ísafirði birst viðtal í síðustu viku
við Þorstein Jóhannesson. Viðtalið
er hið furðulegasta og af hálfu
Þorsteins einhver klaufalegasta til-
raun sem hugsast getur til þess
afsaka aðgerðarleysi bæjarfélgsins
gagnvart atvinnumálum Þingeyjar.
En það er eitt til sem er verra en
gera ekki neitt en það er að reyna
að spilla fyrir mögulegum árangri
heimamanna í gegnum atvinnufyr-
irtækin á Þingeyri með því m.a.
að gera lítið úr þeirri baráttu sem
þar hefur farið fram og telja hana
vonlausa. Þetta er þokkalegt hlut-
verk kjörinna fulltrúa í bæjarstjórn
ísafjarðarbæjar og
verður ekki flokkað
undir annað en póli-
tíska niðurrifsstarf-
semi. Varla væri því
vel tekið af íbúum ísa-
ijarðarbæjar ef það
væri stefna bæjar-
stjórnar að öll veik-
burða atvinnufyrirtæki
bæjarfélagsins væru
lögð af eða gildir ef til
vill þessi regla aðeins
fyrir Fáfni og eitthvað
gagnstætt fyrir önnur
fyrirtæki.
Hvað væri eðlilegra
en ráðamenn ísafjarð-
arbæjar kæmu ein-
huga að vandamálum atvinnulífsins
á Þingeyri og vildu leysa þau og
þótt fyrr væri. Og slíka vinnu er
Hvað væri eðlilegra,
spyr Sigurður Krist-
jánsson, en ráðamenn
ísafjarðarbæjar kæmu
einhuga að vanda-
málum atvinnulífsins
á Þingeyri?
best að framkvæma í gegnum
starfandi atvinnufyrirtæki, með því
styrkja þau en ekki með því að
tala um uppgjöf og gjaldþrot. Þrátt
fyrir samvinnureksturinn á Þing-
eyri um áratuga skeið, sem greini-
lega fer fyrir brjóstið á sumum, er
Fáfnir hlutafélag sem er háð sömu
lögum og reglum og önnur hlutafé-
lög. Þegar Þorsteinn gefur í skyn
að Fáfnir sé lokað félag, segir að
það komist enginn að fyrirtækinu
fyrir núverandi stjórn, þá verður
að segja að slík ummæli eru varla
svara verð. Það hefur ekki staðið
á stjórnendum Fáfnis varðandi náið
samstarf við bæjarstjórn ísafjarð-
arbæjar í tíð núverandi stjórnar
Fáfnis og þar er hægt að leggja
fram ýmis bréf til sönnunar, bréf
sem yfirleitt hefur ekki verið svarað
af hálfu bæjarfélagsins. En þegar
allt er komið í eindaga, reynir for-
seti bæjarstjórnar einmitt ekki að
axla ábyrgð þótt viðtalið sé skráð
undir fyrirsögninni „Skorumst ekki
undan ábyrgð“. En þótt Þorsteinn
reyni að vísa allri ábyrgð á þessu
stórkostlega klúðri bæjarfélagsins,
á stjórnendur Fáfnis gengur sá
málflutningur einfaldlega ekki upp.
Forseti bæjarstjórnar getur ekki
verið svo illa að sér um málefni
Fáfnis að hann viti ekki að það
varð að leita sérsakra leiða, þegar
bæjarstjóri kom sér hjá viðtölum
og fundum með fulltrúum Fáfnis
sl. sumar. Sem betur fer voru aðil-
ar í bæjarstjórn sem áttu skilning
á því að málefni Þingeyrar væru
brýn og sáu til þess að fundi væri
að lokum komið á um þessi mál
og meira að segja með þátttöku
bæjarstjóra. Annað mál er það að
engu virtist vera fylgt eftir af hálfu
bæjarfélagsins.
Forseti bæjarstjórnar getur ekki
verið svo illa að sér um málefni
Fáfnis að hann viti ekki að ísaijarð-
arbær og Olíufélagið hf. höfðu það
nánast í hendi sér hvort Fáfnir
yrði tekinn með í Básafellið nýja.
Fáfnir sjálfur er félag eða eignirnar
keyptar af félaginu. Þegar Þor-
steinn talar um það að á hluthafa-
fundinum 26. apríl, hefði verið
„ósköp lítil svör“ getur hann þess
ekki að óskað hafi verið svara á
þessum sama fundi varðandi þátt
Isafjarðarbæjar gagnvart ósk
Fáfnismanna að gerast aðili að
Básafelli. Það skyldi nú ekki vera
að fulltrúar ísafjarðarbæjar hefðu
sofið á verðinum gagnvart því að
tryggja Dýrfírðingum þátttöku í
þessu stóra fiskvinnslu- og útgerð-
arfyrirtæki. Ef ísafjarðrbær hefði
ekki gjörsamlega svikist undan
ábyrgð í þessu máli, þá væri frysti-
hús Fáfnis nú undir sömu stjórn
og Sléttanes ÍS og væntanlega full
vinna í frystihúsinu á Þingeyri. Svo
geta þessir sömu menn leitað að
blórabögglum um allar jarðir en
þeir komast aldrei undan sinni
ábyrgð á þessum mistökum gagn-
vart fólkinu á Þingeyri.
Það má síður minnast á Slétta-
nes ÍS-808 og aðkomu Sléttaness
hf. að Básafelli með svo til allan
aflakvóta Þingeyrar í umræddu við-
tali og segir Þorsteinn að það mál
hafi ekki byijað með sameiningu
sveitarfélaganna á norðanverðum
Vestflörðum. Þetta er rétt hjá Þor-
steini en það breytir engu um það
að talandi um stöðuna í dag er
ekki nema tvennt sem bæjarstjórn
ísafjarðarbæjar getur beitt _sér fyr-
ir, annaðhvort að Sléttanes IS verði
áfram og óbreytt gert út frá Þing-
eyri eða þá að hlutur bæjarins í
Básafelli, sá hlutur sem kom inn í
félagið frá Sléttanesi hf., verði seld-
ur og andvirðinu varið til atvinnu-
rekstrar á Þingeyri. Það hljóta allir
að sjá að þetta sameinaða bæjarfé-
lag, þótt það hafi á stefnuskrá sinni
að koma ekki nálægt atvinnu-
rekstri, sem er auðvitað algjörlega
út í hött að útiloka, getur ekki
haldið sveitarfélaginu saman með
grófu afskiptaleysi af þáttum sem
bærinn getur hæglega stýrt til betri
vegar.
Þegar stjórn Fáfnis barst bréf
frá ísafjarðarbæ, dags. 9. apríl sl.,
sem var beiðni um hluthafafund í
Fáfni til þess að hluthöfum væri
gerð grein fyrir stöðu fyrirtækis-
ins, þá vakti það veika von hjá
undirrituðum um það að nú vildu
ráðamenn ísaijarðarbæjar reyna
að bæta fyrir sinnuleysi sitt og
koma að málum Fáfnis. Á þessum
fundi voru hluthafar upplýstir mjög
ítarlega um tilraunir stjórnenda
Fánis hf. til þess að vinna fyrirtæk-
ið út úr erfiðri stöðu. Það var ekki
sök heimamanna og örugglega ekki
Þorsteins heldur að hann missti af
þessu erindi en úr því er hægt að
bæta. Þingeyrarhreppur átti sér-
stakan fulltrúa í stjórn Fáfnis og
þá ísafjarðarbær núna og sá full-
trúi hefur sýnt fulla samstöðu og
ábyrgð með öðrum stjórnarmönn-
um um ákvarðanir félagsins. Það
hefur aldrei brotið á því að tillögum
þessa stjórnarmanns, væri hafnað.
Þegar Þorsteinn leyfír sér að fara
lítilsvirðingarorðum um stjórn
Fáfnis ber honum að tilgreina
ávirðingar stjórnarinnar og hvað
hefði átt að gera á annan hátt en
gert var. Skýrsla sú sem flutt var
á umræddum hluthafafundi, bendir
til þess að fátt hafi verið vanrækt
í tilraunum til þess að halda at-
vinnu áfram á Þingeyri eins lengi
og mögulegt var og jafnframt að
leita að traustari undirstöðu undir
rekstur fískvinnslunnar. Saga síð-
ustu 2ja ára segir okkur að þessar
tilraunir hafi margar strandað á
félagslegu sinnuleysi, kröfum um
þá hagnaðarvon sem nú tíðkast og
svo pólitískri andstöðu sem fær að
hluta til sitt fóður fyrir skort á já-
kvæðri byggðastefnu og að hluta
til fyrir gamalkunna andúð á sam-
vinnurekstrinum af hálfu íhaldsafla.
Það er ekki sanngjarnt að hlutur
Þingeyrar sé fyrir borð borinn af
slíkum ástæðum, ekki slst eftir að
þessi félög samvinnumanna hafa
byggt atvinnurekstur á Þingeyri
það vel og myndarlega upp að af
því gætu stærri staðir veri stoltir.
Þingeyri hefur í þessu notið þess
að hér hefur búið harðduglegt fólk
sem hefur tekið þátt í fiskveiðum
og fiskvinnslu með góðum ár-
angri, allt þar til ný fiskveiðilög
vörðuðu veg hnignunar og sam-
dráttar á Vestfjörðum. Eitt geta
Vestfirðingar gert í erfiðri stöðu
en það er að standa saman og
kreijast réttar síns til fiskveiða,
réttar síns til lífsafkomu i litlu
sjávarþorpunum og góðbýlum
sauðfjárbúskaparins. Ef fólk gerir
það ekki, þá verður það einfaldlega
undir í sviptingunum í þessu ís-
lenska þjóðfélagi.
Höfundur hefur verið
framkvæmdastjóri Fáfnis.
Yill bæjarstjóm ísafjarðar-
bæjar eyðileggja Fáfni hf.?
Sigurður
Kristjánsson
Aldraðir o g fjölskyldan
ÉG ÁTTI því láni að fagna að
alast upp í nánum samskiptum við
ömmur mínar og afa. Ég eignaðist
vináttu þeirra og fékk að skynja
umhyggju þeirra í minn garð og
velvilja. Ég átti mörg samtölin við
IÐNAÐARHURÐIR
þau um lífið og tilveruna þar sem
ég fékk tækifæri til að reifa
skoðanir mínar og leggja þær und-
ir þeirra mat og heyra síðan við-
brögð þeirra. Þau komu fram við
mig af virðingu, hlustuðu á það
sem ég hafði til málanna að leggja,
gáfu mér ráð og leiðbeiningar,
sýndu mér fram á aðrar hliðar og
víkkuðu þannig sjóndeildarhring
minn. Þegar ég lít til baka yfir
æskuárin sé ég hversu dýrmætt
það var fyrir mig að hafa fengið
að kynnast á þennan hátt þeim sem
voru mér eldri og upplifa hvernig
þau miðluðu til mín af lífsreynslu
sinni.
Ég hef orðið þess vör að þegar
talað er um fjölskyldu dagsins í
dag er oft eins og aldraðir séu þar
undanskildir og þeir ekki álitnir
vera hluti af fjölskyldu. Málefni
íjölskyldunnar eru iðulega tekin til
umíjöllunar á ýmsum vettvangi en
FI estd víngcrðarefni
Nú loksins faraíverð og gæði samai
Eitt af vinsælustu víngerðarefnum á Norðurlöndum er nú komið til íslands. \
Verðdæmi: Rósavín 1.700 • Hvítvín 1.700 * Vermouth 1.900
Ath. 30 flöskur úreínVi lögn
Höfurrueinnig víngejAarefpi fyrir
.rauóvín, sérréog púrtvín.
jíterídum í póstkröfu
Vínstofan
Laugarnesvegi 52, * ^
sími 533 1888, FAX, 5:
þá ber svo við að aldraða ber yfir-
leitt ekki á góma. Sterk tilhneiging
hefur verið í þá átt að taka aldr-
aða út úr og .einangra þá frá fjöl-
skyldunni eins og þeir væru ekki
hluti af þeirri heild sem hún mynd-
ar. Fólki er skipað í sérhópa eftir
aldri og nýlega sat ég ráðstefnu
sem gerði þessa aldursflokkun
m.a. að umtalsefni. Greint var frá
flokkuninni, börn, unglingar, full-
orðið fólk og aldraðir og í fram-
haldi af því var þeirri spurningu
varpað til áheyrenda hvort þeim
þætti eitthvað bogið við flokkun
þessa eða hvort aldraðir væru ekki
fullorðið fólk. í mínum huga var
aldrei neinn vafí á því að ömmur
mínar og afar voru hluti af fjöl-
skyldu minni og uppruna mínum
þó svo við byggjum ekki undir
sama þaki. Fjölskyldan rúmar kyn-
slóðirnar og þar eiga bæði ungir
og aldnir sinn sess. En með breytt-
um þjóðfélagsháttum þar sem sér-
hæfingin hefur rutt sér til rúms
er okkur gjarnt að setja fólk í hópa
og skilgreina það út frá þeim hópi
sem það tilheyrir. Hópar þessir
mega þó aldrei verða það aðgreind-
ir né fjarlægir hver frá öðrum að
ekki sé hugað að bæði eðlilegri og
nauðsynlegri samræðu og tengsl-
um. Nauðsynlegt er að við séum
meðvituð um að halda í samskipti
og tengsl kynslóðanna og stuðla
jafnframt að eflingu þeirra. Við
þurfum að efla og hlúa að tengsl-
unum milli ungra og aldinna. Fjöl-
skyldugerðin hefur breyst í áranna
rás og nú sjáum við
meiri fjölbreytileika í
þeim efnum en áður.
Hlutverkin í fjölskyld-
unni hafa tekið breyt-
ingum, kynslóðunum
hefur ijölgað og oftar
en ekki eru þær fjórar
kynslóðirnar sem
mynda fjölskylduna.
Tengsl kynslóða á milli
eru afskaplega mikil-
væg m.a. í því skyni
að miðla og viðhalda
ákveðnum viðhorfum
og gildum sem við telj-
um vera undirstöðu
þess sem við byggjum
samfélag og líf okkar
Guðlaug Helga
Ásgeirsdóttir
á. Jákvæð og uppbyggileg tengsl
eru gefandi fyrir alla sem þar eiga
hlut að máli og eru ómetanlegt
veganesti fyrir ungan einstakling
sem er að búa sig undir lífið.
Kirkjustarf aldraðra
vex með ári hverju.
Guðlaug Helga
Ásgeirsdóttir fjallar
um málefni aldraðra
í þessari grein.
í kirkjustarfi ríkir mikil íjöl-
breytni og þar hafa kynslóðirnar
gott tækifæri til að nálgast og
mætast á jafnræðisgrunni. Kirkju-
starfið inniheldur bæði starf sem
er sérstaklega miðað við ákveðna
aldurshópa og starf þar sem allir
óháð aldri geta sameinast og fund-
ið tengsl og samkennd. í almenn-
um guðsþjónustum,
barnaguðsþjónustum
og fjölskylduguðs-
þjónustum verðum
við vitni að því þegar
foreldrar, ömmur og
afar, jafnvel
langömmur og lan-
gafar koma með
börnin og sameigin-
lega taka þau þátt í
helgihaldi safnaðar-
ins. í gegnum aldirn-
ar hefur trúararfinum
verið miðlað frá einni
kynslóð til annarrar,
þar sem bænir hafa
verið beðnar og þjóðin
öll verið lögð í Guðs
hendur. Aldraðir gegna mikilvægu
hlutverki í því að bera áfram krist-
inn trúararf, kristna siðfræði, líf-
sviðhorf og gildi til komandi kyn-
slóða. Mörg eigum við vafalítið
minningu um ömmuna eða annan
okkur eldri sem kenndi bænir og
bænavers sem síðan hafa fylgt
okkur út í lífið og verið okkur til
halds og trausts. Þannig megum
við sem yngri erum þiggja af visku
og lífsreynslu þeirra eldri um leið
og við gefum þeim einnig innsýn
inn í þann veruleika sem við stönd-
um frammi fyrir og hvernig við
upplifum hann. Með því að tala
saman nálgumst við hvert annað
og getum sameinast um grundvali-
aratriði sem við teljum skipta máli
og viljum gera að hagsmuna- og
baráttumálum okkar allra.
Höfundur er prestur við
öldrunurþjónustudeild
Félagsmálastofnunar
Reykja víkurborgar.