Morgunblaðið - 23.05.1998, Blaðsíða 6

6 LAUGAKDAGUR 23. MAÍ1998
MORGUNBLAÐIÐ '
FRÉTTIR
/
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Utför Einars J. Gíslasonar
ÚTFÖR Einars J. Gíslasonar,
fyrrverandi forstöðumanns Ffla-
delfiusafnaðarins, sem lést 14.
maí sl., var gerð frá Hvítasunnu-
kirkjunni Ffladelfíu í gær að
viðstöddu fjölmenni. Prestur var
Vörður Leví Traustason, minn-
ingarorð flutti Hafliði Kristins-
son og kveðjur báru Snorri
Óskarsson, sr. Sigurður Pálsson
og Sam Daníel Glad. Ffla-
delfíukórinn söng undir stjórn
Árna Arinbjarnarsonar. Líkmenn
voru (f.v.) Daníel Glad, Einar G.
Jónasson, Ágúst Halldórsson
(pær), Hreinn Bernharðsson, Óli
Ágústsson og Kornelíus Trausta-
son.
Bergljót Jónsdóttir
Kom söngurinn
ekki á óvart
Ný símaskrá
komin út
SÍMASKRAIN 1998 er komin út og
tekur hún gildi fimmtudaginn 28. maí
nk. Viðskiptavinir fá skrána afhenta á
öllum afgreiðslustöðum íslandspósts
og í þjónustumiðstöðvum Lands-
símans í Reykjavík. Símaskráin
kemur út í 220 þúsund eintökum. Skrá
með kartonkápu og í einu bindi er af-
hent án endurgjalds. Skrá með harð-
spjöldum, í einu bindi kostar 190 kr.
og skrá með harðspjöldum í tveimur
bindum kostar 380 kr. Símaskráin er
alls 1.302 bls. og þar af eru 16 bls. yfir
ný og breytt símanúmer sem bættust
við á meðan á vinnslu skrárinnar stóð.
Meðal nýjunga í skránni eru götu-
kort af öllum þéttbýlisstöðum lands-
ins. Netföng og vefföng eru nú skráð
hjá þeim sem það kjósa og er (jóst að á
næsta ári verður mikil fjölgun í þeim
skráningum.
BERGLJÓT Jónsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Listahátíðai'innar í
Björgvin, segir uppákomuna að lok-
inni setningarathöfn hátíðarinnar
síðastliðinn miðvikudag, þegar gestir
í Grieg-höllinni sungu Björgvinjar-
sönginn umtalaða, ekki hafa komið
sér á óvart, en sem kunnugt er ákvað
hún að fella hann út úr athöfninni.
„Ég var undir þetta búin en sem bet-
ur fer biðu gestimir, þeir sem sungu,
sem voru aUs ekki allir, þangað tU at-
höfninni var formlega lokið og kon-
ungur og fylgdarlið farin úr salnum.
Maður getur ekki leyft sér hvað sem
er í nærveru konungshjónanna."
En heyrði hún sjálf sönginn? „Nei,
ég heyrði hann ekki!“
Bergljót telur að þar með sé mál-
inu lokið - „að minnsta kosti þar til
á næsta ári“ - en deilan sem
spannst af ákvörðun hennar mun
ekki hafa bitnað á aðsókn og eftir-
spurn eftir miðum á hátíðina.
„Hátíðin hefur farið virkilega vel af
stað og við átt alveg frábæra daga
hér með konungi og öðrum gestum.
Björgvinjarsöngurinn er afskaplega
léttvægur í samhengi við það sem
hér er á seyði.“
Morgunblaðið/Shannon L. Beardsley
RÚSSNESKI skipstjórinn hífður um borð í þyrlu varnarliðsins í
Keflavík.
Rússneskur skipstjóri
sóttur út á rúmsjó
RÚSSNESKI skipstjórinn, sem
sóttur var út á rúmsjó eftir að
hann fékk hjartaáfall á fimmtu-
dag, var í gær á batavegi. Hann
fór í þræðingu á Landspítalanum
og var víkkuð kransæð. Hann
verður á sjúkrahúsinu fram yfir
helgi.
Landhelgisgæslunni barst á
fimmtudagsmorgun beiðni um að
sækja skipstjóra rússneska tog-
arans „Volní veter“ vegna þess að
hann hafði fengið hjartaáfall.
Togarinn var þá staddur um 240
sjómílur suðvestur af landinu.
Þar sem Super Puma-þyrla
Landhelgisgæslunnar var í
skoðun var leitað til varnarliðsins
um aðstoð og klukkustund eftir
að beiðnin barst fóru tvær þyrlur
og Hercules eldsneytisvél frá
Keflavík.
Veður var gott hjá skipinu að
því er segir í tilkynningu frá
Landhelgisgæslunni, að öðru
leyti en því að það var þoka og
skyggni aðeins um ein sjómíla.
Sjúklingurinn var hífður um
borð í aðra þyrluna og lenti hún á
Reykjavíkurflugvelli síðdegis á
fimmtudag eftir að hafa tekið
eldsneyti á flugi á leiðinni.
Morgunblaðið/Scott R. Swanson
ÞYRLA varnarliðsins fær eldsneyti hjá Hercules-vél á bakaleið
með hjartasjúkling úr rússneska togaranum Volní veter, sem
merkir Hinn fijálsi vindur, á fimmtudag.
Friðrik Þór Friðriksson leikstýrir mynd eftir handriti Dereks Jarmans heitins
Canncs - Morgunblaðið
FRIÐRIK Þór Friðriksson hefur tekið að
sér að leikstýra kvikmyndinni Neutron,
framtíðarmynd eftir handriti Dereks
Jarmans heitins, og verða framleiðendur
myndarinnar Þórir Snær Sigurjónsson,
Skúli Fr. Malmquist og James MacKay.
Friðrik Þór, Skúli og Þórir Snær eru einnig
með tvö önnur verkefni í vinnslu. Eru það
myndirnar Fíaskó, í samstarfi við Kvik-
myndasjóð íslands, sem verður kvikmynduð
í janúar árið 1999, og Feldur, í samstarfi við
Scottish Screen. Ragnar Bragason mun
leikstýra báðum myndunum.
„Það gengur bara vel að kynna myndina,"
segir Þórir Snær í viðtali við Morgunblaðið á
svölum Norðurlandaskrifstofunnar í Cannes
þar sem íslendingarnir hittast gjarnan um
eftirmiðdaginn. „Við erum að funda núna og
munum byrja að prófa leikara á næstu 3 til 4
vikum. Það verða væntanlega einhver nöfn.
Bowie var orðaður við myndina á sínum tíma
en ekki hefur verið ákveðið hvort við tölum
við hann aftur.“
Verkefnið er mjög stórt á íslenskan mæli-
kvarða og verður fjármagnað í Bandaríkjun-
um og á Englandi. Áætlað er að tökur hefjist
eftir ár. „Þetta kemur til með að kosta nokk-
ur hundruð milljónir," segir Þórir Snær.
„Við munum framleiða myndina í samstarfi
við James MacKay sem framleiddi myndir
Jarmans á sínum tíma.“ Þá verður
Christopher Hobbs leikmyndahönnuður en
hann vann með Jarman að myndum á borð
við „Caravaggio“ og „Edward II“. Síðasta
verkefni hans var kvikmyndin „Velvet Gold-
mine“ sem er í aðalkeppninni í Cannes.
Derek Jarman var vel þekktur og fjölhæf-
ur listamaður og lést úr alnæmi árið 1994.
Hann var rómaður jaðarleikstjóri, málari og
rithöfundur og líklega var hann kunnastur
fyrir myndina „Blue“. Handritið skrifaði
hann síðla á áttunda áratugnum og urðu
Friðrik Þór, Skúli og Þórir Snær sér úti um
réttinn í gegnum dánarbúið. „Þetta er nán-
ast fullunnið handrit en ekki hefur verið
ákveðið hver lýkur við það.“
Keith Collins, sem er yfir dán-
arbúi Jarmans, gaf út yfírlýs-
ingu í tilefni af samningnum:
„Það gleður mig að Neutron,
sem var uppáhalds verkefni
Jarmans af þeim sem hann hafði
ekki lokið við, verði gert að kvik-
mynd af Friðrik Þór Friðriks-
syni. Jarman hélt mikið upp á
myndir Friðriks Þórs og ég get
ekki hugsað mér nokkurn leik-
stjóra sem er betur til þess fall-
inn að gera mynd eftir handrit-
inu í anda Jarmans en halda að
sama skapi sínum sérkennum."
„Þetta er vísindaskáldskapur,"
segir Friðrik Þór Friðriksson
þegar hann er beðinn að lýsa
myndinni. „Sagan gerist eftir tortímingu
mannlegs samfélags. Hún er samt ekki á
svörtu nótunum því það er ástarsaga í
þessu." Er hún súrrealísk? „Sumir myndu
segja það en hún er það ekki. Leikmyndin á
eftir að spila stórt hlutverk.1*
Friðrik Þór er með nokkur önnur handrit
á vinnslustigi. „Þetta er eins og veiðar -
maður hendir út fullt af netum. Aðstæður
geta breyst mjög fljótt og verkefni sem
erfitt er að fjármagna í dag verður ef til vill
auðvelt að fjármagna á morgun.
Ætli ég sé ekki með um 20 verk-
efni i gangi á einhverjum stig-
um.“
Ekki fleiri myndir
á íslensku?
Af þeim eru tvö á lokastigi fyr-
ir utan Neutron. Annað er
Englar alheimsins sem tökur
hefjast á í haust og hitt nefnist
Fákur. „Við Einar Kárason
skrifuðum tvö fyrstu handritin
að henni og írskur höfundur er
að ljúka við handritið. Tökur
munu hefjast á næsta ári og þar
verða margir erlendir stórleikar-
ar enda verður myndin með
ensku tali. Ég geri ráð fyrir að
Englar alheimsins verði síðasta myndin mín
á íslensku, - nema íslensk stjórnvöld breyti
um pólitík. Það þýðir ekki að reka íslenska
kvikmyndagerð fyi’ir 70 milljónir á ári. Á
sama tíma fá leikhús og aðrar listgreinar um
milljarð. Á síðasta ári voru framleiddar fjór-
ar íslenskar myndir og það var tap á öllum.
Þá er ekkert til að falla á. Það er ekki hægt
að framleiða mynd með 20 milljóna styrk
sem kostar 100 til 150 milljónir í framleiðslu.
Annars staðar á Norðurlöndum eru
styrkirnir 90% af heildarkostnaði myndar-
innar.“
Annars segir Friðrik Þór að það hafi
gengið mjög vel að koma íslenskum myndum
á framfæri í Cannes. „Myndirnar hafa allar
verið að hreyfast eitthvað. Stikkfrí hefur
gengið best. Hún er komin til Ítalíu og 5 til 6
lítilla landa. Þá er nýbúið að ganga frá
Þýskalandi þannig að hún er að verða best
dreifða íslenska myndin frá upphafi.11
Hvernig stendur á því?
„Það er mun auðveldara að selja barna-
myndir og markaðurinn er afar stór. Síðan
er þetta mjög góð mynd.“
Friðrik Þór segir að einnig hafi tekist að
selja myndina Blossa í bíódreifingu í Frakk-
landi sem sé mjög góður árangur. „Þjóðverj-
ar hafa í'jármagnað íslenska kvikmyndagerð
hingað til. Þeim er sama um tungumál þar
sem talað er inn á myndirnar hvort eð er og
það kemur ágætlega út með íslenskar mynd-
ir. Það er hins vegar erfiðara að selja ís-
lenskar myndir til annarra landa. Þau hafa
ekki áhuga á íslenskra menningu. Sem dæmi
um hvað Frakkland er erfiður markaður má
nefna að Cold Fever verður sýnd í fyrsta
skipti í París í júni næstkomandi."
Þessu fylgir mikið sukk
Friðrik Þór segist hafa komið í fyrsta skipti
til Cannes árið 1987 og að hann hafi verið á
flestum hátíðunum síðan þá. En hvernig
finnst honum? „Þreytandi og leiðinlegt," svar-
ar hann. „Þessu fylgir mikið sukk þannig að
þetta tekur á mann. Flest af viðskiptasam-
böndunum verða til í partíum og á börum
þannig að það þarf úthald í þetta. Þótt hér sé
aragrúi af fólki skiptir mikið af því engu máli.
Það eru aðeins um þúsund manns sem verða
til þess að hlutirnir gerast."
Friðrik Þór segist halda að mynd Ang-
elopotous „Eternity And A Day“ vinni keppn-
ina. „Ég hef það bara á tilfinningunni," segir
hann og bætir við að síðustu - eins og til að
réttlæta það: „Bruno Ganz leikur aðalhlut-
verkið."
Saga um tortím-
ingu mannlegs
samfélags
Friðrik Þór
Friðriksson