Morgunblaðið - 23.05.1998, Blaðsíða 59

f
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 23. MAÍ 1998
KOSNINGAR ’98
í NOKKUR ár hefur
heimsbyggðin fylgst
með því hvemig
amerísk stjórnmál hafa
verið að breytast í
skrípaleik af því tagi
sem menn ímynda sér
að helst líkist ástandinu
á einhverskonar
apaplánetu. Enginn
man lengur aðkallandi
vandamál þjóðarinnar
heldur beinist öll orka
samfélagsumræðunnar
að því að grafa upp eitt-
hvað úr æviferli eða
einkalífi þeirra sem
gefa sig að stjórnmál-
um; forseti landsins er
einsog persóna úr hörmulegum
farsa sem hvergi getm- látið sjá sig
án þess að sitja undir dylgjum um
mislukkað kvennafar eða hreinan
perraskap, eða þá hæpið fjármála-
vafstur, sem er þó í það minnsta
ekki svívirðilegra en svo að þótt
herdeildir færustu endurskoðenda
hafí í sex ár kembt í gegnum hans
fjárreiður allt niðrí hverja einustu
ávísun og víxilsvuntu þá hefur ekk-
ert tekist að finna saknæmt. Þjóðir
Evrópu hafa horft á þetta með sam-
blandi háðs og vorkunnar; margir
hafa sagt að þarna sjáist í hnot-
skurn ógöngur bandarísks sam-
félags og menningar. Venjulegum
ameríkönum má samt segja það til
hróss að þeir hafa líka séð í gegnum
þennan hráskinnaleik, sóðaárásirn-
ar eru hættar að virka, einsog
ítrekað hefur komið fram í
skoðanakönnunum þar vestra.
Atburðir á skrifstofu
Á sama tíma gerist það hinsvegar
hérna hjá okkur að svartasta íhald
landsins verður svo vonlítið um að
hljóta stuðning út á eigin verðleika,
að það fer að beita subbulegustu
brögðunum úr stjórn-
málavafstrinu vestan-
hafs. Að horfa á seinni
fréttir Stöðvar tvö
síðastliðið þriðju-
dagskvöld var einsog að
vera staddur á sjálfri
apaplánetunni. Urþví
að ekki höfðu dugað all-
ar dylgjurnar, hálfsann-
leikurinn og lygin um
fjármál frambjóðenda
Reykjavíkurlistans, þá
urðu andstæðingamir
að grípa til sterkari
meðala, og leidd var
fram á skjáinn kona
nokkur, hrædd og skek-
in af hræðilegri lífs-
reynslu. Það var fyrir fjórum árum,
sagði hún, á skrifstofum eins af fyr-
irtækjum Hrannars Arnarssonar
sem hún var tæld til óhæfuverka, að
hringja út fyrir R-listann. - Og
Þjóðin á töluvert í
land með, segir Einar
Kárason, að ná niður
á móralskt plan
apaplánetunnar.
hvemig fékkstu borgað? spurði
fréttamaðurinn, skjálfraddaður af
spenningi. - Það var Hrannar sjálf-
ur, í eigin persónu, sagði konan,
sem kom á skrifstofuna og rétti
henni þúsundkalla fyrir ódæðið. Og
allt svart; enginn skattur, engar
kvittanir; fyrir vikið ekkert hægt að
sanna, og það sem er meira um
vert, ekkert hægt að afsanna.
Hrannar getur að vísu komið og
sagt að þetta sé ekki rétt, en eftir
stendur orð á móti orði, og óþverra-
bragðið hefur virkað.
Að lokum þetta:
Það er ekkert tóm hér til að ræða
viðskiptaferil Hrannars B. Arnars-
sonar, en þó skaðar ekki að geta
þess að upphaf hans var í tengslum
við margumrætt fyrirtæki nokkurra
ungra manna sem unnu þrekvirki í
þágu íslenskrar þjóðmenningar með
því að gefa út allar helstu perlur sí-
gildra íslenskra bókmennta í miklu
aðgengilegra fomi en áður hafði
boðist. Þjóðin tók þessu afar vel, og
um tíma lék allt í lyndi. En svo fór
að halla undan fæti og útgáfan lenti
í gjaldþroti; helstu eigendur fyrir-
tækisins urðu að öreigum og súpa
jafnvel seyðið af því enn. Ástæður
þess hvernig fór era eflaust í bland
reynsluleysi og óhófleg bjatsýni, en
jafnframt að á þeim áram fór að
þrengja mjög að bókaútgáfu í land-
inu, þannig að á sama tíma riðuðu
til falls fleiri útgáfufyrirtæki; þar á
meðal forlög með mikla sögu og
auðuga bakhjarla. Eigendur og
stjórnarmenn þeirra eru sumir
hverjir enn áberandi í stjómmálum
og viðskiptalífi landsins, enda langt
fyrir neðan virðingu pólitískra and-
stæðinga þeirra að velta þeim upp-
úr margra ára gömlum erfiðleikum í
fyrirtækjarekstri. En hinsvegar
ætla vandræði íslendingasagnaút-
gáfu Svarts á hvítu að verða íhaldi
þessa lands stöðugt tilefni til
pólitískra árása á alla þá sem á ein-
hvem hátt tengdust þeim málum.
Skemmst er þess að minnast úr
baráttunni fyrir forsetakosningam-
ar fyrir tveimur árum hvemig
ímyndaðar eða upplognar ávirðing-
ar Ólafs Ragnars Grímssonar
tengdar viðskiptum við nefnt fyrir-
tæki vora blásnar út í blaðagreinum
dagana fyrir kosningamar. Að kjós-
endur skyldu þegar á hólminn kom
láta þessar dylgjur sem vind um
eyra þjóta var ánægjulegt merki
um siðferðisþroska þjóðarinnar;
vottur þess að hún á töluvert í land
með að ná niðrá móralskt plan
apaplánetunnar, og gefur vonir um
að ófrægingarherferðin á hendur
frambjóðendum Reykjavíkurlistans
muni einnig geiga; að óþverrinn
muni á endanum hitta þá eina fyrir
sem honum kasta.
Höfundur er rithöfundur.
íslenska íhaldið
og apaplánetan
Einar Kárason
Stjórnmálin
snúast um fólk
ÞVI MIÐUR bera
stjómunarhættir í
Reykjavíkurborg keim
af vinstri valhyggju, þar
sem einstaklingnum er
„sagt“ hvað sé honum
fyrir bestu. Nægir þar
að nefna til sögu mál
Strætisvagnanna,
skipulagsmál í Þingholt-
unum, handónýtan
leikskóla, Laufásborg, í
sama hverfi sem hefur
verið eins og umferð-
armiðstöð í starfs-
mannahaldi til margra
ára, af margvíslegum
sökum. Á sama tíma eru
leigjendur hjá Reykja-
víkurborg að því er virðist neyddir
til að flytja af heimilum sínum, ef
fermetratalið er of rúmt, vegna
gróðasjónarmiða til handa borgar-
sjóði og stofnunar Félagsbústaða.
Nýjustu tíðindi eru þau að fram-
bjóðandi til borgarstjórnar hafi farið
á hausinn í fyrirtækjarekstri, og
samkvæmt upplýsingum borgar-
stjóra er það Sjálfstæðisflokknum
að kenna. Það hafa vissulega margir
farið á hausinn, en var einhver að
segja að slíkt væri til eftirbreytni?
Stjórnmálamenn þurfa ögn að
gaumgæfa í orðum og æði, að þeir
era leiðtogar og þar með fyrirmynd,
líkt og foreldrar bömum sínum.
Foreldrar, er vilja dvelja heima með
bömum sínum, áttu hins vegar ekki
upp á pallborðið hjá vinstri vald-
hyggjupostulum, og fyrsta verkið
var að afnema heimgreiðslur, er
teknar vora upp af fyrri meirihluta.
Undirrituð hefur mótmælt þeirri
Guðrún María
Óskarsdóttir
heimskulegu ráðstöfun
lengi, ekki hvað síst
vegna þess að gæðaupp-
eldi er enn ekki til stað-
ar á öllum stofnunum er
vista börn.
Sem dæmi get ég
tekið mitt eigið barn er
vistaðist á leikskóla í
Reykjavík í rúm fimm
ár, sama leikskóla, en
þar voru umönnun-
araðilar samtals á
annað hundrað þessi
fimm ár. Það gefur
augaleið hve litil tengsl
hver starfsmaður gat
skapað á sínum stutta
starfstíma, þrátt fyrir
viðleitni þar að lútandi. Það sem
Reykjavíkurborg er að bjóða ungum
þegnum sínum er óviðunandi, en
börnin sjálf hafa því miður fáa
málsvara. I raun er verið að búa til
Það sem Reykjavíkur-
borg er að bjóða
yngstu þegnum sínum,
segir Guðrún María
Oskarsdóttir,
er óviðunandi.
samfélagsleg vandamál, sem stofn-
anahópuppeldi er, og aftur getur
þýtt ótal kostnaðarsöm vandamál er
til grannskólagöngu kemur.
Vandamálasérfræðingar, hverju
nafni sem þeir nefnast, munu aldrei
geta leyst hinn tilfinningalega þátt
barna, því er viðvera foreldra með
börnum fyrstu æviárin hornsteinn
samfélagsins, en ekki fullt af stein-
steypukumböldum með sandkössum
og sem umferðarmiðstöðvar í starfs-
mannahaldi. Eg vil óska sjálfstæðis-
mönnum í Reykjavík til hamingju
með að hampa hornsteininum að
þessu sinni.
Höfundur er fv. sérhæfður starfs-
maður leikskóla.
Leitin að réttu eigninni
hefst hjá okkur

f Ll,
www.mbl.is/fasteignir
Ofríki er veik-
leiki R-listans
STJÓRNMÁL hefur lítið borið á
góma í kosningabaráttunni í
Reykjavík undanfarnar vikur.
Þetta er undarleg staðhæfing á
kjördag. Hún á hins vegar við þau
rök að styðjast, að
forráðamenn R-listans
geta ekki rætt um
hefðbundin stjómmál.
Færa þeir út á þær
brautir, kæmi annars
vegar í ljós ofríki og
hins vegar veikleiki
þeirra.
Ofríki
Ofríkið felst í vinnu-
brögðum ráðamanna
R-listans. Síðasta sólar-
hringinn fyrir fram-
lagningu framboðslist-
ans máðu þeir nöfn
flokkanna, sem töldu
sig standa að listanum,
á brott. Var sá gjörn-
ingur í góðu samræmi við uppræt-
ingu Kvennalistans, uppgufun
Þjóðvaka og valdaránið í Álþýðu-
flokknum í prófkjörinu þar.
Alþýðubandalagið er ekki svipur
hjá sjón. Framsóknarflokkurinn
geldur þess langt úr fyrir Reykja-
vík að skapa sér ekki sérstöðu 1
borgarstjómarkosningunum. Staða
R-listanum kom illa að
kosningabaráttan sner-
ist um annað en Ingi-
björgu Sólrúnu. Björn
Bjarnason bendir á
þann veikleika R-list-
ans, sem felst í skorti á
lýðræðislegu skipulagi
og virðingu fyrir því.
hans á landsvísu er önnur en A-
flokkanna og Kvennalistans, því að
þeir hafa hvort sem er lagt upp
laupana um land allt.
Sérfræðingur R-listans í því að
skipta um nafn og númer, Hrannar
B. Amarsson, 3. maður á listanum,
hrósaði sér af því á sínum tíma að
hafa sjálfur greitt úr eigin vasa
skoðanakönnun, sem margh- töldu
lokahykkinn við stofnun R-listans
fyrir kosningamar 1994. Hann
stjómaði einnig stofnun siðvæðing-
arflokksins Þjóðvaka fyrir Jóhönnu
Sigurðardóttur á sínum tíma. Hann
náði 3. sæti á R-listanum í gegnum
prófkjör í Alþýðuflokknum án þess
að vera í flokknum.
Kosningabarátta síðustu daga
hefur snúist um Hrannar B. Arn-
arsson. Stefán Jón Hafstein, rit-
stjóri Dags og sérlegur pólitískur
ráðgjafl Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur, fjallar um mál Hrann-
ars í blaði sínu 21. maí og segir:
„Staðan er nú sú að sjálfstæðis-
menn hafa unnið kosningabarátt-
una í borginni - og gætu unnið í
kosningunum vegna þess að þetta
mál yfírskyggii' allt - og heldur
Reykjavfkurlistanum í herkví.“ Rit-
stjórinn hvetur til þess að Hrannar
B. Arnarsson dragi sig í hlé. Stefán
Jón gengur þannig þvert á sjónar-
mið Ingibjargar Sólrúnar. Hún hef-
ur tekið upp vörn fyrir Hrannar og
gert við hann samkomulag um setu
hans á R-listanum. Hann er meira
en venjulegur fram-
bjóðandi. Hrannar er
jafnvel meiri þunga-
vigtarmaður í liði Ingi-
bjargar Sólrúnar en
Stefán Jón Hafstein. -s-
Veikleiki
Af hálfu R-listans
átti kosningabaráttan
ekki að snúast um
annað en Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur.
Raunin hefur orðið
önnur. Kjósendur vita
nú, að fleiri en hún em í
framboði fyrir R-list-
ann. Þá kemur veikleiki
listans berlega í ljós.
Veikleikinn er einnig
sá, að á bakvið R-listann er ekki
lýðræðislega skipulagður hópur,
sem getur tekið fram fyrir hendur
á valdahópi listans. Þessi klíka f<5r
sínu fram og setur þeim, sem eru
kjömir samkvæmt skipulagsregl-
um flokka, úrslitakosti á síðustu
stundu. Væri lýðræðislegt stjóm-
kerfi á bakvið R-listann, er ólíklegt
að listinn væri í herkví nú eins og
Stefán Jón Hafstein orðar það.
Er rík ástæða fyrir kjósendur til
að huga að mönnum í baklandi R-
listans og verkefnum þeirra.
Stjómmálaflokkar eru mikilvægir
fyrir heilbrigða lýðræðislega
stjómmálastarfsemi. R-listinn ’ér
ekki stjórnmálaafl, sem starfar
samkvæmt skýram lýðræðislegum
leikreglum. Valdabröltið vegna
framboðs listans og ráðslagið áður
en hann var lagður fyrir kjörstjóm
staðfesta þessa fullyrðingu.
Kjósendur í Reykjavík ættu að
hugsa sig vel um, áður en þeir taka
ákvörðun um að endurnýja umboð
R-listans til meirihlutastjómar í
Reykjavík. Ástæðan er ekki aðeins
sú, að með stuðningi við R-listann
kjósa þeir yfír sig ofríki án
lýðræðislegi-a öryggisventla, heldur
einnig hin, að kyrrstaðan í málefn-
um höfuðborgarinnar á undanförn-
um fjóram árum breytist í hnignun
á næsta kjörtímabili, stjómi R-lisf>
inn áfram ferðinni. Vöramst það
hættulega vinstra slys.
Reykvíkingar eiga skýran kost
gegn R-listanum og til að styrkja
lýðræðislega stjómarhætti í borg-
inni. Þeir gera það með því að kjósa
Sjálfstæðisflokkinn og setja x við D.
Höfundur er menntamálaráðherra.
Hágæða sánaklefar
Finnolme sánaklefarnir koma í
27 stöðluðum stærðum eða
smíðaðir eftir þínum óskum.
Minna mál umboðið, s. 5574244
Björn
Bjarnason
Parqcolor býður uppá nýja
vídd í klæðningu á stigum
nýttáíslandi
ABET GROUP
HPL PARKET VALHNOTA
HPL PARKET BEIKI
HPL PARKET EIK
HPL TRÖPPUNEF VALHNOTA
HPL TRÖPPUNEF BEIKI
HPL TRÖPPUNEF EIK
1200X190X6,5mm
1200X190X6,5mro
1200X190X6,5mm
400X3650X6,5mm
400X3650X6,5mm
400X3650X6,5)
BYGGINGAVÖRUR
Þ. ÞORGRÍMSSON & CO
I ÁRMÚLA 29 - SÍMI 553 8640 - 568 6100
f