Morgunblaðið - 17.12.1998, Side 37

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 17. DESEMBER 1998 37
LISTIR
Hér eru vængir
þandir!
BÆKUR
Unglingabók
FRÆNDI TÖFRAMANNSINS
Höfundur: C.S. Lewis. Þýðing:
Kristín R. Thorlacius. Myndir:
Pauline Baynes. Prentvinnsla: Oddi
hf. Utgefandi: Muninn bókaútgáfa. Is-
lendingasagnaútgáfan 1998.
154 síður.
ÞETTA er í annað sinn, sem
sagan er gefin út á íslenzku, saga
sem er fyrst í röð sjö bóka um
ævintýralandið Namíu. Það er vel,
því að á tíu árum er hún orðin illfá-
anleg, þeim er unna góðum sögum
til ama.
Já, hugmyndaflug höfundar er
hreint með ólíkindum. Börnin Pála
Plummer og Diðrik Kirka hittast,
og þegar forvitni þeirra tekur að
leiðast, standast engir múrar.
Fyrst er henni beint að Andrési,
frænda Diðriks. Hvað er kauði að
bauka dægrin löng í þakskála sín-
um? Ensk byggingarlist getur ekki
varnað börnunum skrið milli húsa,
og inn í skála Andrésar komast
þau. Þar fínna þau tvær gerðir
hringa, aðra gula, hina græna. Með
því að snerta þá, kynnast þau því,
að hringarnir eru gæddir þeim
töframætti, að þeir verða þeim
vængir af jarðsviði, inn í furður
hnattahylsins, - og svo heim aftur.
Slíka þekkingai'áskomn standast
heilbrigð börn ekki, þau ákveða að
kynnast nánar undrum veralda.
Þau kynnast heimi rástarinnar,
þar sem stöðnun og dauði heldur
öllu í greip sinni. En þau koma
ekki ein úr þeirri för, því til jarðar
fylgir þeim drottning ríkisins,
flagðið Jadís. Hún ærir ekki aðeins
vesalinginn Andrés, heldur tryllir
svo bæjarbrag, er hún kemst í ná-
munda við, að börnin ákveða að
koma henni af jarðsviði aftur. Víst
tekst það, en Andrés ræfíllinn fylg-
ir með og nokkrir aðrir. Ekki tekst
börnunum að koma flagðinu í ríki
sitt, heldur nema þau staðar í
heimi, þar sem syngjandi ljón, Asl-
an, er að vekja líf á hnetti. Margt
gerist, sumt æsilegt, - annað
spaugilegt, og fyrir Diðrik er lögð
þraut, sem refsing fyrir að drottn-
ing dauðans fylgdi jarðarbúum inn
í Edenslundinn.
Svo nærri höfundi er sköpunar-
saga Biblíunnar, að ég vara
viðkvæmar ofstækissálir við, sagan
gæti meitt þær, meira að segja
vakið þær! En hitt er víst, að öllum
fróðleiksíúsum unglingum, - á
hvaða aldri sem þeir eru, er þetta
skemmtilesning. Stíll höfundar er
svo ærslum vorsins tengdur, að
hrein unun er að, þú lest, - og lest
síðan aftur.
Þýðing Kristínar er frábær, hún
fylgir stílbrögðum höfundar eins
og fímur dansari stjómanda sínum.
Myndir gæddar töfram listar.
Sárt þótti mér að sjá, að höfund-
ur krýnir Kólumbus með fundi
Ameríku. Kannske hefir hann ver-
ið argur, - ekki fengið þorskinn
góða? Minnist ekki á villuna á síðu
87. Prentverk allt vel unnið. Bók
sem útgáfunni er til sóma.
Sig. Haukur
Vandamálin fyrr og nú
BÆKUR
Skáldsaga
ANNA, HANNA OG JÓHANNA
Höf. Marianne Fredriksson. Þýð.
Sigrún Astríður Eiríksdóttir. 368 bls.
Vaka-Helgafell. Prentun: Oddi hf.
Reykjavík, 1998.
ÞETTA er vandamálasaga. Sænsk!
Sú var tíðin að Svíar töldust hafa
fundið upp vandamálin.
Ef til vill var það nú
orðum aukið. Nema
hvað í gamla daga voru
ekki til vandamál að
ætla má sögu þessari
samkvæmt. Nútíma-
konan í Önnu, Hönnu
og Jóhönnu kemst í
gömul sendibréf og
dregur af lestri þeirra
eftirfarandi ályktanir:
»Bréfritararnir héldu
sig innan marka þess
heims sem þeir höfðu
alist upp í og aldrei yf-
irgefið.« Gömlu bréfín
»tjáðu veruleika sem Marianne
ekki viðurkenndi Fredriksson
beiskju og vanþakk-
læti. Og var þess vegna ekki til.«
Nútímakonan, sem hefur notið
skólagöngu og vill vera frjáls og
óháð, tekur að kryfja og bera saman
líf sjálfrar sín, móður sinnar og
ömmu. Sem að líkum lætur kemst
hún að raun um að líf formæðra
sinna hafi verið bæði hart og mis-
kunnarlaust. Jafnframt gerir hún
sér ljóst að allar hafi þær erft, hver
eftir aðra og hún þar með, sömu eig-
inleikana, auðsæja sem dulda.
Þannig er lífskeðjan, órofa sam-
hengi og endurtekning. Formæður
hennar vora agaðar og bældar,
þorðu ekkert að segja í bréfum sín-
um nema almælt tíðindi og allra síst
kom þeim í hug að kvarta yfir með-
ferðinni á sjálfum sér. Þær urðu að
láta hvaðeina yfir sig ganga möglun-
arlaust. Samfélagið innrætti þeim
undirgefni og sektarkennd. Og sekt-
arkenndin varnaði þeim máls.
Nútímakonan telur sig hins vegar
geta stjórnað örlögum sínum. En
kannski er það nú hægara sagt en
gert! Að breyta meðfæddu eðli sínu!
Sárt er til þess að vita að vandamál-
in gufa ekki upp við það
eitt að verða sýnileg og
áþreifanleg. Þau leita
einungis í annan far-
veg.
Anna, Hanna og
Jóhanna er vel skrifuð
bók. Höfundinn skortir
hvorki kunnáttu né
sjálfstraust. Að hætti
sænskra veigrar hún
sér ekki heldur við að
lýsa hrottafengnum
uppákomum. Þar að
auki telst þetta til
kvennabókmennta. Og
þess háttar stimpill
spillir ekki íyrir þessi
árin! I þriðja lagi er
tekið á málefni sem
hvorir tveggja, fræðimenn og
stjórnmálamenn, láta sig varða á
Tilvalin jóla
Mikið úrval af stígvéli
ökklaskóm og mokka
í stærðum 36-42
EinÉg ti| í háltunt stæ
ú:
líðandi stund. Augljóst er að höfund-
urinn telur sig vera með rannsókn-
arefni í höndum. Sagan er byggð
upp sem hugleiðing jafnframt því
sem hún er eins konar innlegg í
rökræðu. En er ekki sem sýnist að
einhvers staðar að baki hilli undir
Freud og Jung og Marcuse og alla
hina? Það er þó alltént þægilegra að
berast með straumi tímans. Eða
eins og stundum er sagt: Að skrifa
rétta bók á réttum tíma.
Islenskur texti sögunnar sýnist
vera nokkuð góður.
Erlendur Jónsson
Mikið úrval af
fallegum
rúmfatnaái
Skólavöróustíg 21, Reykjavík, sími 551 4050
> r*
' r; '
JilJJJ
sífóvershm
Kringlan 8-12 s: 553 2888,
v/hliðina á Póstinum i Kringlunni.
Nýjar bækur
• ERFÐARÉTTUR - Yfivlit
uni meginefni erfðareglna er
eftir Pál Sigurðsson, prófessor
við lagadeild HÍ.
í kynningu segir að bókinni
sé í senn ætlað að vera kennslu-
bók í fræði-
greininni erfð-
arétti og
handhægt yf-
irlitsrit um
meginefni
erfðareglna
fyi'ir lög-
fræðinga jafnt
sem allan al-
menning. í
ritinu er
fjallað um þær
grundvallarreglur, sem gilda
um erfðh' eftir látna menn og
skipti arfs milli erfíngja og
margvísleg dæmi nefnd til
skýringar efnisreglunni.
í ritinu eru skrár yfir dóma,
lagagreinar og ritheimildir, sem
vísað er til, svp og ítarleg at-
riðsorðaskrá. í bókarauka eru
erfðalögin nr. 8/1962 birt í heild
sinni, jafnframt koma þar fram
upplýsingar úr könnun, sem
fram fór á tíðni og efni erfða-
skráa, sem reyndi á við skipti
dánarbúa 1 Reykjavík á tilteknu
tímabili.
Útgefandi er Háskólaútgáf-
an. Bókin er 424 síður. Prent-
umsjón hafði PMS en Bókvirkið
annaðist bókband. Verð: 4.500
kr.
Páll
Sipurðsson
Aðsendar greinar
á Netinu
vff>mbl.is
—/\LL7y\/= &TTH\SAG NÝTT
JDY
JACQUEUNE DE YOUNC BY VERO MODA
Ný sending
af kjólum
sími 552 1444 Kringlunni sími 568 6244
VERO MOD