Morgunblaðið - 02.11.1999, Blaðsíða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 2. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Ekkert neyðarkall
áður en þotan
steyptist í hafíð
Boston, Washington. AP, Reuters.
Skipveijar á björgunarskipinu USS Grapple undirbúa brottfór frá Virg-
iníu á sunnudag. Um tugur skipa mun taka þátt í leitinni á slysstaðnum.
Þota ferst undan strönd Bandaríkjanna
Þota EgyptAir á leið frá New York til Kaíró fórst yfir Atlantshafi snemma á
sunnudagsmorgun. Vélin hóf flug sitt í Los Angeles og millilenti á John F.
Kennedy-flugvelli í New York áður en hún flaug áfram til Egyptalands. Vélin
fórst um 100 kílómetra suður af Nantucket-eyju.
LIÐSMENN bandarísku strand-
gæslunnar héldu í gær áfram leit
að farþegum egypsku Boeing-
breiðþotunnar sem fórst við Nant-
ucket-eyju á sunnudag en vonlítið
var talið að nokkur hefði komist af.
Alls voru 217 manns um borð,
meirihluti þeirra Bandaríkjamenn.
Búið var að leita á meira en 100
ferkílómetra svæði í gær og eitt lík
hafði fundist. Einnig höfðu fundist
tveir af neyðarhlerum vélarinnar,
lendingarhjól, föt og vegabréf,
björgunarvesti og sæti. Engin
merki um bruna voru á brakinu
eða líkinu og ekkert var enn vitað
um orsök slyssins.
Þotan missti mjög hratt flug-
hæð, fór úr 33 þúsund feta hæð í 14
þúsund fet á aðeins 36 sekúndum
og neyðarkall barst ekki frá henni.
„Við erum að hefja rannsókn sem
gæti tekið langan tíma,“ sagði Jim
Hall, yfírmaður öryggisstofnunar
samgöngumála í Bandaríkjunum.
Um tíu skip strandgæslunnar
voru notuð við leitina í gær. Veður
var gott til leitar á slysstaðnum,
skyggni um 14 kílómetrar og öldu-
hæð um einn metri. Sjávarhitinn
var um 15 gráður á selsíus og
sögðu talsmenn strandgæslunnar
að ólíklegt væri að fólk lifði lengur
en 12 stundir í sjó við slíkar að-
stæður. Aldrei væri þó hægt að úti-
loka að einhverjir héldu lengur lífí,
til dæmis með því að fínna brak
sem dygði til að halda þeim ofan-
sjávar. Veður var gott á þessum
slóðum í gær, skyggni um 14,4 kíló-
metrar og vindhraði lítill eða rúmir
14 km á klukkustund.
Egyptar báðu Bandaríkjamenn
að taka að sér rannsókn á flugslys-
inu. Var ætlunin að fulltrúi frá
flugmálastofnun Egyptalands héldi
til New York til að fylgjast með að-
gerðum. I vél hans yrðu einnig
tæknimenn og einhverjir ættingjar
þeirra sem voru með þotunni. Þeir
hyggjast reyna að bera kennsl á lík
sem finnast.
Gert var ráð fyrir að björgunar-
skipið USS Grapple, sem var í
Norfolk, kæmi ásamt fleirí skipum
úr flotanum á staðinn í gær og stóð
til að fara með brak og líkamsleifar
í flotastöð í Rhode Island. Kafarar
eru um borð í herskipunum auk
tæknibúnaðar til að leita á sjávar-
botni. Dýpið á staðnum er um 80
metrar.
Hrapaði eftir 33 mínútna flug
Þotan hrapaði í sjóinn 33 mínút-
um eftir flugtak í New York. Hún
var tíu ára gömul, tveggja hreyfla
og af gerðinni Boeing 767-300ER,
bar heitið Tútmosis II eftir einum
faraóanna. Vélin var á leið til Kaíró
í Egyptalandi og millilenti í tæpa
klukkustund á John F. Kennedy-
flugvelli til að taka eldsneyti eftir
flug frá Los Angeles. Þotan hóf sig
á loft frá New York 19 mínútur yfir
eitt á sunnudagsmorgun, 6:19 að ís-
lenskum tíma. Hún hrapaði rúmum
hálftíma síðar eða klukkan 1:52 að
þarlendum tíma um 100 kílómetra
sunnan við Nantucket-eyju við
strönd Massachusetts.
Þokkalegt veður var í New York
þegar Boeing-þotan lagði af stað,
skyggni um 13 kílómetrar. Fylgst
var með vélinni á ratsjárskjám og
sást að hún byrjaði skyndilega að
lækka flugið mjög hratt tveim mín-
útum áður en hún hafnaði í sjónum.
Talsmaður yfírvalda sagði að hún
hefði verið komin í 33.000 feta hæð
en á næstu 36 sekúndum hefði hún
farið niður í 14.000 fet. Vélin hvarf
síðan af skjánum átta mínútum fyr-
ir tvö. Að sögn Michaels Barrs, yf-
irmanns deildar sem kannar flug-
öryggi hjá Háskóla Suður-Kali-
forníu, bendir atburðarásin og hve
hratt vélin steyptist niður til þess
að flugmennirnir hafi nánast verið
búnir að missa stjórn á flugvélinni
þegar hún fór að lækka flugið.
Þotan byrjaði að lækka flugið
nokknim mínútum eftir síðasta
reglubundna fjarskiptasambandið
milli flugmanna og flugturns. Sér-
fræðingar fóru í gær yfir ratsjár-
upptökur og bentu á að sjálfvirkar
sendingar ratsjársvara vélarinnar
hefðu haldið áfram eftir að hún fór
að lækka flugið sem benti til þess
að hún hefði ekki sundrast í einni
svipan. Ef svo hefði verið hefði
svarinn misst rafmagn og hætt
sendingum. Ekki var skýrt frá því
hvort síðustu ratsjármyndirnar
gæfu til kynna að vélin hefði þá
verið farin að brotna.
Slysið á sunnudag var hið
mannskæðasta í sögu EgyptAir.
Það er í ríkiseigu, að stofni til frá
árinu 1932 og því með elstu flugfé-
lögum í þessum heimshluta. Fé-
lagið á alls 38 vélar. Það hefur
verið gagnrýnt fyrir lélega stjórn
og þjónustu og kröfur hafa verið
uppi um að það yrði einkavætt.
Arið 1976 fórst Boeing 707 þota
félagsins í Taílandi og fórust allir
um borð, 55 manns og fólk á jörðu
niðri.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
lýsti yfir hryggð sinnar og forseta-
frúarinnar, Hillary Clinton, vegna
slyssins og varaði við ótímabærum
vangaveltum um að hermdarverk
væri skýringin. Hosni Mubarak,
forseti Egyptalands, gaf út yfírlýs-
ingu þar sem hann lýsti „sárum
harmi sínum“ og sendi öllum að-
standendum innilegar samúðar-
kveðjur.
Viðvörun í ágúst
Tveir af starfsmönnum banda-
rísku alríkislögreglunnar, FBI,
voru í hópi þeirra sem leituðu á
svæðinu og fleiri stofnanir öryggis-
mála leituðu vlsbendinga um að
vélinni hefði verið grandað af
ásettu ráði. Mohammed Fahim Ra-
yan, stjórnarformaður flugfélags-
ins EgyptAir, sem átti vélina, var
spurður hvort bandaríska flug-
málastofnunin, FAA, hefði verið
búin að vara félagið við vegna hót-
ana hryðjuverkamanna. „Við ger-
um allar varúðarráðstafanir og fá-
um fjölda viðvarana frá öllum,
þ.á m. FAA,“ svaraði hann.
Bandaríska flugmálastofnunin
sendi í september frá sér upplýs-
ingar þess efnis að í ágúst hefðu
ýmsar bandarískar stofnanir feng-
ið bréf þar sem fullyrt var að senn
myndi sprengju verða komið fyrir í
flugvél sem legði upp annaðhvort
frá Los Angeles-flugvelli eða
Kennedy-flugvelli í New York.
Verkfræðingur hjá egypsku olíufyrirtæki reyndi að fá sæti í EgyptAir þotunni sem fórst
„Eg fæ
að lifa lengur“
Boston, Kaíró. AP, Rcuters.
AP
Syrgjendur biðja saman f miðstöð múslfma á Long Island
í New York á sunnudag. Fulltrúar Rauða krossins á Kennedyflugvelli
veittu aðstandendum sem þar biðu áfallahjálp.
HISHAM Ahmed Omar er
verkfræðingur hjá egypsku ol-
íufyrirtæki og hann gerði ár-
angurslausa tilraun til að fá
sæti í flugi EgyptAir nr. 990
beint til Kaírö en varð að sætta
sig við að fara með annarri vél
sem millilenti í London. Sú
ferð tók 30 stundir, 18 stund-
um lengri tíma en með beinu
flugi. „Þessi 18 tíma munur
merkir að ég fæ að lifa leng-
ur,“ sagði hann.
Um borð í Boeing-þotu eg-
ypska flugfélagsins voru alls
217 manns. Af þeim voru 199
farþegar, þar á meðal reifabörn
og 18 manns voru í áhöfn. Þrír
úr áhöfninni voru starfsmenn
félagsins sem ferðuðust frítt. 62
farþeganna voru Egyptar, 13
Kanadamenn, tveir frá Súdan,
þrír Sýrlendingar og einn
Chilemaður.
Um borð voru meðal annars
54 bandarískir ferðamenn á leið
í tveggja vikna skemmtiferð til
að skoða Níl og piramfdana.
Skipt var um áhöfn í New
York og einn farþegi fór þá
einnig úr vélinni. Er hann Ed
McLaughlin, sérfræðingur í
áfallahjálp, og hafði hann
stjórnað námskeiði fyrir starfs-
menn EgyptAir í Los Angeles.
Nokkrum stundum eftir að
hann fór frá borði var hann
önnum kafinn við að liðsinna
aðstandendum sem biðu frétta
af leitinni.
Fulltrúar Rauða krossins í
Bandaríkjunum veittu aðstand-
endum, er biðu frétta, áfalla-
hjálp. Um 20 ættingjar komu
saman á Ramada Plaza-hótelinu
í grennd við Kennedy-flugvöll í
New York. Starfsmenn Rauða
krossins og múslímaklerkar
hugguðu fólkið eftir bestu getu
og borgarstjórinn í New York,
Rudolph Giuliani, kom á stað-
inn. Sumir ættingjar leituðu til
miðstöðvar múslíma á Long Is-
land.
Á flugvellinum í Kaíró heyrð-
ust ekkasog syrgjenda í hús-
næði veitingastaðar þar sem yf-
irvöld höfðu komið upp upplýs-
ingamiðstöð fyrir ættingja
þeirra sem voru um borð í
Boeing-þotunni. Karlmaður á
sjötugsaldri féll saman í sæti
sínu. „Sonur minn, sonur
minn,“ hrópaði hann og grét.
Skipt um vakt vegna brúðkaups
Aðstoðarflugmaðurinn Adel
Anwar þurfti að flýta sér heim
til Egyptalands vegna þess að
hann hugðist gifta sig næstkom-
andi föstudag. Hann skipti því á
vakt við félaga sinn og var með-
al flugmanna í flugi 990.
Unnustan sagði upp starfi sínu á
sunnudag, áður en fréttir bárust
af slysinu, þar sem hún gerði
ráð fyrir að verða heimavinn-
andi. Hún hafði skreytt íbúðina
og pakkað niður farangri vegna
þess að ætlunin var að fara í
brúðkaupsferð til New York, að
sögn bróður Anwars í Kaíró.
„Ég á fjölskyldumyndirnar
mínar,“ snökti Wadida Farid,
systir eins flugmannanna. „Ég á
ekkert annað eftir. Þetta er svo
hræðilegt.“
Karlmaður sýndi viðstöddum
stúdentapassa með Ijósmynd af
ungri dóttur sinni sem hafði
verið í tvo mánuði hjá frænku
sinni í Kaliforníu. Ætlunin var
að hún kæmi heim 28. október.
„Henni fannst svo gaman að
hún seinkaði brottförinni,“
sagði fjölskylduvinur á staðn-
um.