Morgunblaðið - 09.06.2000, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 2000 37
LISTIR
LANDIÐ SEM
EKKIER TIL
TÓJVLIST
S a I u r i n n
KAMMERTÓNLIST
Sænskt-finnskt tri'ó flutti norræna
kammertónlist og frumflutti verk
eftir Svein L. Björnsson og Sven
Ahlin. Þriðjudagurinn 6. júní 2000.
SÖNGKONAN Susanna Levon-
en frá Finnlandi, ' píanóleikarinn
Bernt Wilhelmsson og flautuleikar-
inn Magnus Irving, báðir frá Sví-
þjóð, héldu tónleika í Salnum sl.
þriðjudagskvöld og tengist ferð
þeirra til íslands styrk frá NOM-
US, er styrkti gerð tveggja tón-
verka; „Landið sem ekki er til“, eft-
ir Svein Lúðvík Björnsson, við
kvæði eftir Edith Södergran og
„För nára“, eftir Sven Ahlin, við
sænska þýðingu á ljóði eftir Wisl-
awa Szynborska.
Tónleikarnir hófust á samleik
Svíanna, er fluttu „Sónötu í F-dúr“,
eftir Grieg, sem mun vera umritun
á fiðlusónötu, án þess þó að til-
greint væri í efnisskrá, en Grieg
samdi ekki flautusónötu. Verkið
hljómaði ekki sannfærandi, því
bæði var píanóleikarinn of harð-
hentur og flautan náði ekki að
syngja fallegar tónlínur verksins.
Annað viðfangsefni tónleikanna
voru þrjú „babl“-lög, eins konar
barnababl um skröksögu frá Babel,
um fuglinn Fönix og drottninguna
af Saba, eftir Pavol Simai (1930),
sem að engu er getið í efnisskrá.
Þessi lög sem eru gamansöm voru
vel flutt af söngkonunni Levonen,
sem sýndi einnig töluverð tilþrif í
fimm lögum undir heitinu „Söngvar
við hafið“, eftir Gösta Nystroem
(1890-1966), sem bæði fékkst við
myndlist og tónsmíðar. Þetta eru
ágætar tónsmíðar, er voru sérlega
vel fluttar af söngkonunni, en ein-
hvern veginn var píanóundirleikur-
inn kaldur og blæbrigðalaus. Frum-
flutt var Nomus-verk eftir Svein
Lúðvík Bjömsson og átti það að
vera við kvæði eftir Edith Söder-
gran en samkvæmt efnisskrá hefur
Sveinn ekki treyst sér til að semja
við allt kvæðið, svo samkvæmt hans
ráði var kvæðið lesið upp og síðan
tók Sveinn nokkrar hendingar úr
kvæðinu, t.d. síðustu setninguna;
„Jag ár den du álskar och alltid
skall álska“ og tónklæddi þær með
mjög sparsömum hætti, er á köfl-
um bjó yfir þokkafullri stemmningu
og fallegri áferð. Þetta stutta verk
var mjög vel flutt af flautuleikaran-
um og söngkonunni, þar sem lögð
var áhersla á fínleik tónmálsins,
sem átti að túlka fjarveru óska og
drauma manneskjunnar.
Píanóleikarinn flutti síðan fanta-
síu í h-moll, eftir Wilhelm Sten-
hammar (1871-1927) er var á sín-
um tíma talinn vera eitt mesta
tónskáld Norðurlanda en hefur
lengi verið afskiptur mjög, þótt
Svíar hafi á síðari árum reynt að
endurvekja verk hans. Það er ekki
verktækni hans sem truflar, heldur
sú staðreynd, að tónmál verka hans
ber ekki í sér nein sterk sérkenni,
eins og t.d. tónverk eftir Grieg og
Sibelius og verða þau ekki munuð
svo vel sé. Wilhelmsson lék þessa
fantasíu af öryggi en án þess að
snerta við manni, sem að nokkru
má kenna Stenhammar um.
Seinna Nomus-verkið var „För
nára“, eftir Sven Ahlin og þar var
allt kvæðið tónklætt, stundum með
nokkuð yfirdrifnum hætti hjá hljóð-
færunum og það sem verra var, oft
án tengsla við kvæðið og sönglín-
una. Þetta er eitt af þeim verkum
sem er þannig skrifað að þrátt fyrir
að vera vel flutt,var það ekki
áhugavert.
Tvö lög eftir tónskáldið og hljóm-
sveitarstjórann Toivo Kuula (1883-
1918), „Aamulaulu" (Morgunsöng-
ur) og „Epilog", voru sérlega vel
flutt af söngkonunni og lokalagið
var svo „Vármlandsvisan", þjóðlag-
ið fallega sem því miður var ofklætt
„improviseruðu" tónskrúði í dægur-
lagastíl, alls óriðkomandi þessu fal-
lega þjóðlagi.
Athyglisverðasti þátttakandinn í
þessum tónleikum var söngkonan,
Susanna Levonen, sem vel hefði
mátt vera ein með tónleikana og
syngja verkefni sem gæfu rödd
hennar meira tækifæri en hér
gafst. Flautuleikarinn Magnus Irv-
ing og píanóleikarinn Bengt Wil-
helmsson eru góðir tónlistarmenn
en leikur þeirra í heild, nema í
frumfluttu verkunum, var ekki sér-
lega áhugaverður.
Jón Ásgeirsson
Ein af myndum Elfnar G. í Listasalnum Man.
Innblásnar vorleysingar
ELÍN G. Jóhannsdúttir opnar
málverkasýningu í Listasalnum
Man, Skólavörðustíg 14, á morg-
un, laugardag.
Elín hefur lengi unnið með
gjótur í landslagi og að þessu
sinni eru það vorleysingarnar
sem gefa henni tilefni til mynd-
sköpunar. Yfírskrift sýningar-
innar er Sprænur sem mynd-
gera lífshlaupið.
Fimmta einkasýningin
Elín G. er fædd í Reykjavík
1954. Hún lauk námi í málara-
deild við Myndlista- og hand-
íðaskóla Islands, B.Ed prófl og
siðan framhaldsnámi bæði í Nor-
egi og Islandi. Þetta er fímmta
einkasýning Elfnar G.,en hún
hefur einnig tekið þátt í samsýn-
ingum. Elín er með opna netsýn-
ingu sem á slóðinni http://
www.ismennt.is/not/eling.
Sýningin stendur til 25. júní
og er opin alla daga frá kl. 10-
18, nema sunnudaga frá kl. 14-
18.
H£LNDA HR-V 5 DYRA
Gunnar Bernhard ehf.
Vatnagörðum 24 • s. 520 1100
AKRANES: Bllver sf„ slml 431 1985. AKUREYRI: Höldur hf„ slmi 4813000. KEFLAVÍK: Bllasalan Bllavlk, sími 421 7800. VESTMANNAEYJAR: Bílaverkstæðid Bragginn, simi 481 1535
[HONDA HR-V 1.61 4x4 S DYRA
105 hestöfl, 16 ventla, ABS, tveir
loftpúðar, rafdrifnar rúður og speglar,
hiti í sætum og speglum, fjarstýröar
samlæsingar, samlitaður.
I
varðfrél .890.000 líf. "