Skírnir - 01.01.1877, Síða 48
48
AUSTRÆNA MÁLIÐ.
verSur, en Jó eru likur til, að það hljóti síðar meir a8 koma
sjer saman viS Rússland um atfarir“. Hann kvað hjer úr vöndu
verSa aö ráSa, þar sem sjálfsforræSi ríkisins væri lokiS, ef undir
kostina yrSi gengiS, en hins vegar mundi afar erfitt veita, aS út-
vega þaS fje sem til stríSs þyrfti, ef þaS yrSi heldur ráSiS enn
aS láta undan. SíSan rakti annar paska allan feril uppreisnar-
innar .og skýrSi frá, hvernig Rússland hefSi horft við málunum
frá öndverSu, og hvernig á því stæSi, aS stórveldin hefSu til
þeirra svo hlutazt. Eptir þaS tók Midhat aptur til máls og tjáSi
fyrir ráSinu kvaSagreinir erindrekanna og baS menn iáta álit sín
í ljósi, hvaS af skyldi taka. Mehemed Rnschdi, sem áSur er
nefndur og hafSi veriS stórvezír á undan Midhat, varS fyrstar til
svara og sagSi meSal annara orSa: „BlóSiS er líf hverrar skepnu,
en sjálfsforræSiS er hlóS hvers ríkis, og því hlýtur hvert ríki
undir lok aS líSa, ef sjálfsforræSi þess þrotnar. Látum oss kveSa
þvert nei viS uppástungum stórveldanna, af því þær taka af oss
frelsi vort og forræSi, en leggja allt í sölurnar rjetti vorum til
varnar. þetta er hvers dugandi manns skylda, sem elskar ættland
sitt. Jeg legg því þaS til, aS vjer neitum fortakslaust uppá-
stungum erindrekanna11. Svo mælti þá hver af öSrum, en margir
urSu mjög æfir í orSunum, og var aS því öllu, sem ákafast var mælt,
gerSur mikill rómur. YiSkvæSih varS: aS falla heldur meS sæmd,
„enn leggjast aS blóStrogi erindrekanna". Einn þeirra komst svo
aS orSi: „Menn láta aldri af aS tala um meSferSina á kristna
fólkinu á Tyrklandi, en því er ekki aS líku fundiS viS Rússa, og
þeir á minntir, hvernig þeir hafa leikiS Póllendinga?“ — nþaS
kemur til af því“, sagSi Mehemed Ruschdi, „aS vjer megum oss
minna enn þeir“. SíSan skoraSi Midhat á ena kristnu menn aS
segja, hvaS þeim litist tiltækilegt af aS rá&a, en þeirra undir-
tektir voru þær, sem flesta mundi sízt vara. þeir tóku nær því
enn ákafar enn Tyrkir sjálfir undir hraustyrSin, og kváSu kristn-
um mönnum eigi miSur hu’gleikiS enn öhrum aS berjast heldur til
þrautar, enn þola aS gengiS yrSi á rjett og sæmd ríkisins. Biskup
Armeninga lauk svo máli sínu: „Drottinn veiti þeim þjóSum vernd
og hjálp til sigurs, sem taka til vopna sinna til aS verjast vanza
og hneysu. Verum allir þess albúnir, aS leggja þaS allt hjer í