Skírnir - 01.01.1884, Blaðsíða 23
ENGLAND.
25
liðsforingjar Englendinga ieitazt við að koma betri skipun á
her Egipta og löggæzlulið, en allt hefir þótt tregt ganga í
þeim efnum sem öðrum. I landstjórn og ymsum umboðum á
Egiptalandi eru fyrirtaksmenn og slcörungar frá Englandi og
fleiri löndum, en þeir telja flest tomerkin á, að gera hina þar-
lendu menn að nýtum og dyggum umboðsmönnum. það eru
ekki að eins gamlir annmarkar, kúgun, ölöglegur fjárdráttur,
þrælsótti og annað þvíumlíkt, sem gerir Egipta tornæma að
taka eptir Englendingum eða Evrópumönnum betri hætti og
siði, en hjer brennur sama við sem annarstaður hjá játendum
Múhameðs trúar, að þeir kunna illa yfirboði kristinna þjóða, og
þar verst, sem eins er ástatt og hjer eða í Túnis, er þeir eiga
yfir sjer höfðingja síns kyns og sinnar trúar. Yfirmönnum
Egipta af Arabakyni svellur það líka sáran, er fieiri og fleiri
ráð dragast. þeim úr höndum, hvað illa sem þeir hafa á þeim
haldið. það lætur ekki allfjærri, að bændurnir, sem þeir hafa mest
kúgað, gangi hálfnauðugir úr ánauð, þegar svo ber undir. það
var þetta, sem dró til uppreisnarinnar 1882. Arabí pasja sagði
það eina, sem sagt, mun verða enn einhvern tíma: „Hinir
kristnu bera kedífinn okkar ráðum, taka fram fyrir hendurnar á
kalifinum í Miklagarði, hafa landið okkar fyrir fjeþúfu, og ætla
að helga sjer það til eignar og allra yfirráða, þegar stundir
líða“. — „Leggja Egiptaland undir hina ensku krúnu. það
hefir oss aldri komið til hugar“, segir Gladstone. „Vjer fór-
um þangað til að kippa þvi aptur í lag, sem aflaga fór, og var
oss og allri Evrópu í sýnan óhag. þegar erindi voru er lokið
hvað honum þætti ráði næst, en hann yrði við tvö atriði allt að
miða: England skyldi hvorki taka Egiptaland til eignar
nje undir vernd sína. Dufferin segir sjálfur um fyrirætlan
sxna, að menn megi ekki gera meira úr henni enn vert sje, þvi
hjer sje ekkert lengra enn á pappírinn komið, en bætir við á
öðrum stað: «Ætti jeg að skipa svo fyrir, sem mjer mundi á
hendur falið í einhverju ríki voru á Indlandi, þá væri öðru
máli að gegna.« það er auðsjeð, að Duflerin hefir þegar uggað,
að málið kynni að verða að káki og endileysu.