Skírnir - 01.01.1884, Side 58

60
FRAKKLAND.
rennur eptir endilöngu Anam út í sjó hjá Saigun (höfuðborg-
inni í Kokinkina), var eigi til flutninga fallið norður til Sinlands,
gerðist frakkneskur kaupmaður, Dupuis að nafni, sem hafði
verið lengi á Sinlandi (í Hankow), orðið þar vel auðugur, og
numið Sínlenzku til hlítar, til þess að kanna annað fljót(1864).
það heitir Rauðá, og rennur frá Junnan, syðsta skattlandi á
Sínlandi, um þvert Tongking, og út i flóann austur af þessu
landi. Tongking er á stærð við Belgiu og Holland, og höfuð-
borg þess, Hanoi, (við ána) hefir 130,000 íbúa. f>að er mjög
anðugt land af málmum og öðrum gæðum. Sinlendingar, eða
sjerilagi varakonungurinn í Junnan, sinntu vel fyrirtæki Dupuis,
þvi þeir áttu þá að bæla uppreisn niður, í Junnan og viðar,
af hálfu Múhameðstrúar manna. þeim þótti gott að geta feng-
ið vopn Evrópumanna og aðra flutninga upp eptir þeirri leið,
sem Dupuis hjet þeim. Honum tókst að kanna fljót og land
þrátt fyrir tortryggni og mótstöðu mandarínanna (æztu embætt-
ismanna) í Tongking. En með því, að Dupuis færði stjórninni í
Paris skýrslur um landið 1872, fjekk loforð hennar um þann
styrk sem hann þyrfti til að koma Frökkum á fasta stöð i Tong-
king, og hlaut stundum lið til ferða sinna af frönskum herskipum
eða frá Saigun af landstjóranum franska í Kokinkína, þá varð
landsbúum og mandarínum þeirra skjótt ljóst, hvað sök horfði.
þeir sáu, að þar sem kristniboðendur höfðu snúið til sinnar
trúar hálfri millíón manna í Anam, þá mætti við hinu búast,
að veraldarráðin settu að fylgja hinum andlegu. Nú urðu
margar viðureignir og ófriðarviðskipti með frönskum mönnum
og Tongkingsbúum, eða „svartfánaliðinu“, sem kallað er. Menn
vita ekki rjett deili á þeim sveitum, og hafa jafnast kallað þær
bandalag ræningja frá Tongking og Sínlandi, en síðan vörnin
tókst af hálfu landsbúa móti aðsókn Frakka, hafa þær helzt
beitzt fyrir henni, og það þykir nú til víss vitað, að höfuð-
foringi þeirra hefir frá öndverðu haft umboð frá stjórn Sínlands-
keisara, að stökkva Frökkum á burt úr Tongking, og að Sín-
lendingar hafa sent herflokka í leyni að norðan, og skipað
þeim undir merkið svarta. Af viðureignum yrði hjer of langt
að segja, en þær urðu undanfari þess sáttmála, sem áður er