Skírnir - 01.01.1884, Blaðsíða 130

132
TYRKJAVELDI.
meiru enn jarlinn sjálfur. Sem i vændir mátti vita, tók lands-
búum og jarlinum að leiðast þetta ráðriki Rússa. Á Bolgara-
landi bagar svo flokkum, að sumir draga taum Rússa, og i
þeirra tölu margir af foringjum hersins, áðrir eru apturhalds-
menn, og kjósa heldur landi sínu þann lánardrottinn, sem það
á i Miklagarði, enn yfirráð Rússa, um leið og þeir vilja, að
sjáfsforræðið eflist, en i hinum þriðja flokki eru frelsis og
framfaramenn, sem kunna þvi illa, er furstinn Iýsti stjórnar-
skrána (Tirnófuskrána) úr gildi 25. mai 1881 (sbr. „Skírni“
1882, 102—103. bls.). þeim flokki stýrir sá Zankoff, sem getið
er i „Skirni“ í fyrra (132. bls.). Arið umliðna dró saman með
sjálfsforræðis- og frelis-fiokkunum, en þegar ráðherrarnir
rússnesku, Sóbóleff og Kaulbars, og sendiboðinn, sem fyr var
nefndur, sáu mót til, að jarlinn leit til fylgis í þvi bandalagi,
varð þeim nokkuð hverft við, og hugðu þegar að raska þeim
samdrætti og kenna jarlinum betri siði, eða koma fyrir hann
vitinu. I byrjun septembermánaðar heimtuðu þeir (i nafni
keisarans) af jarlinum, að hann skyldi setja nefnd manna til
að búa til nýtt frumvarp til stjórnarlaga, og skyldi þau rædd
og sammþykkt af þjóðþingi, sem kvaðt skvldi til funda á sex
mánaða fresti. Svo skyldi gert, að landstjórnin kæmist aptur
úr bráðabyrgarhorfinu í löglega og fasta reglu. Jarlinn sá hvað
sök horfði, og að Rússar vildu fyrir þá sök takmarka einveld-
isráð hans, að þeim þótti hann óleiðitamari enn hann hafði verið.
Hann neitaði kröfunum og bað þá vikja úr sætum i ráðaneyt-
inu. þeir kváðust eigi þurfa öðru gaum að gefa enn boðunum
frá Pjetursborg, og hótuðu hörðu. Hins vegar treystu þeir, að
frelsisflokkurinn mundi dragast í þeirra lið, til þess að gera
enda á alræði jarlsins. Jarlinn mun hafa verið annarar vonar,
enda var sagt að hann hefði haft góð orð við forustumenn
frelsisflokksins um hlutdeild þeirra i stjórninni framvegis. Allt
í einu ljet hann undan aðhaldi hinna rússnesku skörunga, og
boðaði, þá endurskoðan stjórnlaganna (4. sept.), sem þeir
kröfðust. þá fór í hönd aukasamkoma þjóðþingsins, og skyklu
þar samþykktir járnbrautasamningar við yms ríki og fjárreiður
til Rússlands (30 millíónir) fyrir landgæzlu keisarahersins á
J