Skírnir - 01.08.1916, Blaðsíða 87

rSkirnir].
Ritfregnir.
311
'fleiri sögum. En þessi saga sé nppsteypa á rómantiskum
grundvelli og búin til í Noregi.
Næsti kapitulinn hjá Knut Liestöl fjaliar um söguatriði í
tröllakvæðunum. Telur höf. fyrst upp ýmsar aðrar tröllavísur, sem
þar til heyra, eins ýmsar fornaldarsögur og íslenzkar sagnir og
ævintýri, þar sem þes3Í atriði koma fyrir. Eru þessi atriði önnur
eins og: ferðir til tröllaheimsins, ástir tröllkvenna og menskra
manna, umskapaðar skessur, er giftast konungum o. s. frv. 011
þessi atriði eru alstaðar svo lík og svo sniðin, að höf. er sannfærð-
-ur um, að hér sé bóklegt samhetigi á milli.
Því næst telur höf. upp aðrar þjóðvísur, sem eiga kyn sitt að
rekja til sagna. Eru þær tiltölulega fáar á íslandi — og trölia-
vísur eru hér engar — hafi rímurnar í flestum tilfellum bolað þeim
frá. A Færeyjum er fjöldinn allur þjóðvísna, sem bygðar eru á
sögum; í Noregi eru fáar, sem bygðar eru á Noregs konunga
sögum eða Islendingasögum, en allmargar sem eru komnar frá
fornaldarsögum, riddarasögum og ævintýrasögum, og fer hann yfir
nokkrar af þeim: Lindormen, Heming aa Harall
kungjen, Roland aa Magnus kungjen, Dei tri
•v i 1 k a a r i (bygð á Mágus sögu) og Asaliborgji (bygð á
Ásvalds sögu). Sænskar og danskar þjóðvísur, sem bygðar eru á
sögum, eru aftur á móti afar fáar.
I síðasta kapítulanum kemst þá höf. að þeirri niðurstcðu, að
heimili þjóðvísna þeirra, sem bygðar eru á sögum, sé Noregur og
Færeyjar. Sumar þessar þjóðvísur hafa fundist á báðum stöðum,
sumar að eins í Noregi, aðrar að eins í Færeyjum. Heidur höf.,
að þjóðvísur þær, sem Noregur og Færeyjar eiga f sameiningu, sóu
af norskum uppruna. Yngri færeyskar vísur hafi sem sé ekki
komið til Noregs, og það só ólíklegt, að vísur sem Færeyjar og
Danmörk—Svfþjóð eiga í sameiningu séu komnar úr Færeyjum,
þar sem samband landa þeirra hafi verið svo lítið. Sambandið við
Noreg er hins vegar miklu nánara. Líklegra só að Noregur só heimili
þessara þjóðvfsna (. . . dei alierfleste av dei eldre norsk-færöyske
visone som byggjer paa sogor, maa vera af norsk upphav). Nú
heldur höf. fram, að þessar sögur hafi verið norskar, enda eru aðrir
vísindamenn á líkri skoðun. Ax. Olrik segir (í Sakses oldh. I s
13): »at den norröne fornaldarsagadigtning ikke er Islændingenes
særeje, men at de kun har udformet den nærmere og fort den i
pennen«. Og Finnur Jónsson heldur, að til hafi verið f Noregi
»mundtlige uden tvivl fornaldarsaga-agtige traditioner«, en telur