Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 27

27
annar endi fylkingarinnar hafi verið við Hlaðbúð, eins og sagt
er beinum orðum; öllum kemur þeim saman um að norðurendi fylk-
ingarinnar hafi verið við Snorra eigin búð. Kál. álítur hana Hlað-
búð, S. V. (og S. G.) álítur að svo hafi ekki verið, og því hljóti
Hlaðbúð að hafa verið, eftir frásögninni um fylkinguna að dæma,
einmitt sunnanmegin skarðsins, suðurendi fylkingarinnar við Hlað-
búð. Kál. virðist skilja orðin »fyrir neðan Almannagjá, millum og
Hlaðbúðar* að því leyti rjett, að þar er átt við biiið millum Hlað-
búðar og Almannagjár, fyrir neðan gjána, en ekki eitthvað bil fyrir
neðan Almannagjá milli Hlaðbúðar og annarar búðar eða einhvers
annars en Almannagjár. Nú stendur Snorrabúð nær alveg við
gjána; sje hjer um lengd eða breidd fylkingarinnar að ræða, og svo
virðist vera, en ekki þykt (»hæð«), virðist óeðlilegt að tala um að fylkja
milli þessarar búðar og gjárinnar og eiga þó við langa fylking yflr
skarðið, fylking, sem þá hefir liaft svipaða stefnu og gjáin. Þetta
sjest, ef litið er á uppdrátt af staðnum, og þó bezt á staðnum sjálf-
um. Það virðist óeðlilegt samkvæmt orðum Njáls-s. um fylkinguna,
að líta svo á, að suður-endi hennar hafi verið við gjána og hinn
við Snorra-búð, því að þá hefðu þeir báðir og hún öll verið við
gjána, og það er ólíklegt samkvæmt afstöðu fylkingarinnar við flokk
þann, sem henni var fylkt á móti, að hún hafi verið með suður-
endann við gjáua, en hinn við búð (Hlaðbúð), sem hafl þá ekki
staðið við gjána, heldur eitthvað frá henni. Það hefði ekki verið
komist þannig að orði í Njáls-s., hefði fylkingin verið yfir þvert
skarðið, samhliða gjánni og við hana. Eftir orðunum sýnist fylk-
ingin hafa verið á ská í skarðinu, beint frá norðri til suðurs, fyrir
neðan Almannagjá, með norðurendann við gjána og með suðurend-
ann eftir því við — Hlaðbúð; og þannig var líka eðlilegast að hafa
hana afstöðunnar vegna við flokk þeirra Flosa, sem stefndi austan
frá lögrjettunni (flmtardóminum) í skarðið1. Jeg fyrir mitt leyti verð
því að líta svo á, að höfundur Njáls-s. hafi ekki álitið Hlaðbúð vera
»búð Snorra goða«, enda ólíklegt, að hann hefði hvergi látið það
koma fram, hefði hann álitið það. Hann hefir sjálfsagt verið kunn-
ugur á Þingvelli og vitað vel um Hlaðbúð þá, er Sturlunga-s nefnir,
að hún fylgdi Snorrunga-goðorði, sem kent var við Snorra goða og
afkomendur hans, að deilt var um það goðorð og að notkun búðar-
innar þá stóð í mjög nánu sambandi við þær deilur. Jafnframt er
það óhugsandi, að hann eigi við nokkra aðra Hlaðbúð en þá sömu,
1) S. Y. virðÍ8t og, eftir því hvar hann setnr Hlaðbáð á ntgáfn sína af npp-
drætti B. ö., einmitt hafa haft í huga þessa eða svipaða stefnn á fylkingunni, en
jeg ætla, að hann hafi sett Hlaðbúð fjær Snorra-búð en skyldi.
L