Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 31

31
katastasis1, og S. G. »Flosabúð?*, en á bls. 25 í riti sínu, Alþst.,.
segir hann að líklega hafi aldrei verið nein Flosabúð þarna. — I
rauninni verður ekkert sagt um það með vissu, hvort Flosi hafi
haft hjer búð eða ekki, en líkur eru til að einhverjar búðarleifar
hafi fyrrum sjest hjer, betur en nú.
Enn norðar og nær ánni, þar sem hún hafði grafið sig allmik-
ið niður, hefir S. G. markað óljosa tótt á sinn uppdrátt, sbr. útgáf-
una aftanvið Alþst. Þar sáust engin merki til nokkurs slíks á síð-
ustu árum og nú hefir verið ekið hjer yfir möl, svo sem áður var
sagt.
11. Nyrzta tóttin, er nú verður vel greind undir hallinum,
sunnan fossins eða vestan árinnar, er um 78 m. suður frá grjótinu
framundan fossinum. Hún er nú orðin óglögg; virðist efni hafa
verið tekið úr henni í næstu búð. Snýr langsum og var austur-
hliðveggur yzt á bakka þeirrar smákvíslar, er rann hjer, en nú hefir
verið af tekin; er sá veggur einna gleggstur, og norður gaflhlaðið,
en fyrir vestur-hliðvegg sjer að eins nyrzt og suður-gaflhlað er vafa-
samt. Fyrir dyrum sjest ekki með vissu; þær sýnast nú hafa ver-
ið austast í suðurenda, við hornið, en þó öllu heldur og að líkindum
verið á miðjum austur-hlíðvegg. L. 8,80 m., br. 3,40 m. að utan-
máli, 6,70 og 1,70 að innanmáli. Hún er mörkuð á uppdrátt B,
G., en ekki herforingjaráðsuppdráttinn. S. G. hefir og markað hana
á sinn uppdrátt, en of nærri fossinum, eins og allar þessar nyrztu
búðir undir hallinum, sbr. útgáfuna í Alþst2. Hann gizkar á (bls.
19—20) að hjer hafi í fornöld verið búð Víga-Skútu og Arnórs úr
Reykjahlíð, og næsta búð sunnanvið hafi verið búð Þorgeirs Þóris-
sonar. Setur S. G. þetta að eins eftir því er segir í 25. kap. Reyk-
dæla-s 3, þar sem sagt er »at búðir þeira standa hit næsta fyri vest-
an á«, þ. e. »hit næsta« hvor annari, en ekkert er sagt, hvar fyrir
vestan á þær hafi verið, og ræður S. G. það einungis af því, að
Ljósvetnínga-búð er í katastasis frá 1700 talin hafa verið hjer skamt
frá (sbr. 14), að þessar aðrar búðir Þingeyinga hafi einnig verið
hjer. En á þessu er raunar ekkert byggjandi. Að telja nyrðri búð-
ina af þessum tveim (11. og 12.) búð þeirra Víga-Skútu og hina
syðri Þorgeirs, er út af fyrir sig óeðlilegt, samkvæmt frásögninni i
Reykd.-s. Þar segir, að þeir Þorgeir skyldu hafa (og hafi haft)
1) í katastasis stendar nefnilega siðar: „Flose hafde adnr bud fyrer anstan
ana“ o. s. frv.
2) S. G. markar dyr á suður gafli, þar sem mjer einnig sýnist helst votta fyrir
þeim, en B. G. markar þær á miðjum austur-hliðvegg.
3) íslenzkar fornsögur, Heykdœla og Valla-Ljóts-saga, hls. 124.