Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 84

84
lögsögumann og áheyrendur, hefðu þeir staðið í Almannagjá, er í
rauninni engra andmæla vert; það kemur ekki til mála, að áheyr-
endur hafi staðið þar (aðallega); og um óþægindin af reyknum af
»stóreldum innan um búðirnar*, sem hann þó álítur að hafi verið
»hættulegt að hafa mjög stórkostlega*, virðist lítil ástæða til að tala.
Það sýnist mjer alt undarlegt og óeðlilegt, eftir þeirri kynningu,
sem jeg hefl af þessum stað, og jafnvel »stóreldum« hjer útivið
(þvotteldum). — Hann virðist furða sig á þeirri hugmynd, að »hjarg
laganna« hafi »átt að vera á moldarbing«. I rauninni er sem þetta
hafi verið öfugt í huga hans, því að þessi »moldarbingur« er á lög-
bergi, gerður af framangreindum eðlilegum ástæðum, en ekki neitt
»bjarg laganna* á honum. Annað mál er það, að vel má vera, að
menn hafi farið að kalla þessa upphækkun á lögbergi »lögberg«, í
þrengri merkingu, og þá vitanlega ekki skeytt um það, þótt hún
væri ekki eitt samfelt berg; slíkt er ekki nema eðlilegt.
Hvað við víkur getgátu B. M. 0. um »eldstæðið«, öskuna og
»grjótbálkinn« (raunar talar S. V. um 2), að það standi í sambandi
við alþingishelgun með blótum í heiðni, þá er erfitt að segja nokk-
uð ákveðið um það. Fyrst er nú það, að S. V. gerir lítið úr þess-
um grjótbálk á miðju mannvirkinu og hans sjer nú engan eða þá
mjög lítinn vott, svo að hjer virðist ekki hafa verið um neinn hörg
eða blótstalla að ræða, sem hafi »verið látinn standa í undirstöð-
unni«, heldur þá í mesta lagi óverulegar leifar af honum. Hjá þess-
um bálk var engin aska. — Ekki er syðri bálkurinn merkilegri,
hann var »óreglulegur«, »margir stórir steinar samaD, enn sem allir
virtust vera úr lagi gengnir; vóru sumir niður við bergið, en sumir
ofar í moldinni«. Engin aska var hjá þessu grjóti heldur, og ekki
er þetta líklegt til að hafa verið neinn blótstalli. I rauninni er
hjer ekki um annað að ræða en litlar grjóthrúgur, sem kunna að
standa í einhverju sambandi við sæti hjer (sbr. sögn Jóns Ólafsson-
ar frá Grunnavík hjer á eftir), og þá vera víðar i upphækkuninni,
ef þær annars eru settar í ákveðnum tilgangi og ekki að eins leifar
frá grjóthleðslunni að framan, orðnar hjer eftir af hendingu. —
•öskulagið* eða »eldstæðið« var einkum í bergglufu og gjótu mitt
á milli þessara »grjótbálka«. Það er nú ekki beinlinis líklegt, að
allsherjargoðinn hafi farið að færa brennifórnir uppi á sjálfu lög-
bergi, svo miklar við hverja alþingishelgun, að þar myndaðist ösku-
lag, — jafnvel þótt það kunni að vera »engum vafa bundið, að al-
þingi hafi í heiðni verið helgað með blótum«, og það »eigi ólíklegt,
að þessi blót hafi farið fram að lögbergi*. Má í þessu sambandi
minna á orð Höskuldar, sonar Þorgils goða á Ljósavatni, á þinginu