Óðinn - 01.01.1929, Blaðsíða 7

ÓÐINN
7
Úr Skorradal.
Oddur Einarsson var biskup í Skálholti yfir
30 ár, d. 1631. Hann var vitur maður og lærð-
ur vel, forsjáll og forspár og svo ættrækinn að
honum var jafnvel lagt það til lýta. Hann var
kvæntur Helgu Jónsdóttur sýslum. Björnssonar
Jónssonar bisk. Arasonar. Um hana var sagt, að
hennar líki að góðvild myndi trautt koma í
Skálholt, d. 1662, 95 ára.
Einn sona þeirra hjet Eiríkur. Hann þótti
einfaldur, en þó forspár. Hann bjó á Fitjum í
Skorradal og var kvæntur Þorbjörgu dóttur
Bjarna sýslum. Oddssonar á Bustarfelli. Þeirra
son:
Oddur á Fitjurn, sá er reit Fitjaannál, átti Fitj-
ar og bjó þar 1707, þá gamall, og hjet
Gísli sonur hans, búandi á Fitjum? Hans sonur:
Jón bóndi á Varmalæk, er átti Þuríði dóttur
Sturlu bónda þar. Þeirra sonur:
Gísli bóndi í Vatnshorni á seinni hl. 18. aldar,
en bjó síðast í Grafardal. Efnabóndi og skyn-
samur og þótti vita »jafnlangt nefi sínu«; hans
son:
Sæmundur bóndi í Vatnshorni. Launsonur hans
með ólöfu dóttur Odds Halldórssonar á Drag-
hálsi var:
Jón bóndi í Brennu, hreppstjóri um eittskeið
í báðum hreppum, Lundar- og Skorradalshr.,
talinn vel viti borinn og orðfær með afbrigðum.
Hann var kvæntur Guðnýju t’óroddsdóttur og
Fóru Snæbjörnsdóttur á Fitjum, þeirra son:
Gísli bóndi í Sarpi, áttu Guðrúnu Pálsdóttur.
Þeirra börn voru:
Þórður, Stefán, Snæbjörn, Jón, Guðný, Vil-
borg og:
Gísli f. 23. okt. 1827. Hann óx upp hjá for-
eldrum sinum, en fluttist 1866 að Stóra-Botni
sem ráðsmaður til Jórunnar Magnúsdóttur, er
var ekkja eftir Bjarna Helgason; voru synir
þeirra merkisbændurnir Sveinbjörn i Efstabæ og
Bjarni á Geitabergi, og dóltir Elísa bústýra á
Stóru-Fellsöxl. Þau Gisli giftust 1867. Gísli og
Jórunn eignuðust 7 börn, er upp komust.
Var því heimilið æði þungt, og það á erviðri
harðbalajörð. Auk þess voru þau einkar gest-
risin og greiðvikin, voru þau samhent í þvf
sem öðru. Var þvi sist að furða þó fjárhagur
þeirra væri fremur erviður. Samt komu þau af
eigin ramleik öllum sínum hóp vel til manns.
Gísli var fríður maður sýnum, ljós í andliti
og skifti vel litum, jarpur á hár og skegg, og
hærður manna best, fullur meðalmaður á vöxt
og vel limaður. Hann var vel viti borinn, orð-
fær vel, fróður og minnugur. Vel sagði hann
frá atvikum,er fyrir hann höfðu borið á æfinni.
Hefði sá maður mátt vera úr »skrítnum steini«,
er ekki væri skemt þegar Gísla tókst upp.
Því miður mun hann ekki hafa skrifað upp
minningar sínar. Fróðleikur hefði það verið í
menningarsögulegu og mannfræðilegu tilliti, ef
gömlu mennirnir hefðu getað komið því við að
rita fleiri en það gerðu minningar sínar.
Gísli var sýslunefndarmaður sveitar sinnar
um nokkurt skeið; hafði hann án efa tekið meiri
þátt í málefnum hjeraðsins, ef hann hefði ekki
verið jafnafskektur lengst af æfinni og hefði átt
betur heimangengt.
Gísli og systkini hans hjeldu óvanalega vel
saman. Þrjú þeirra áttu heimili hjá honum á
meðan þau lifðu, næstum alla búskapartið hans.
— Það, sem sjerstaklega hefur vakið athygli mína,
er frábær ættrækni þeirra, er jeg þekki af ætt-
fólki þessu; þar næst vinfesta, góðvild, greið-
vikni, ráðvendni til orðs og æðis. Minnir þetta
á ættrækni Odds biskups og góðgirni frú Helgu
konu hans.
Er eigi þess að dyljast, að ættgengið er allra
merkasti þáttur mannfræðinnar, er vert væri að
gefa meiri gaum en oft vill verða.
Gísli bjó 34 ár í Stóra-Botni, en flutti svo að
Stóru-Fellsöxl árið 1900. Par misti hann konu
sína 1912. Var það í samræmi við skapgerð
hans, trygglyndið, að hann gat ekki lifað konu
sina og andaðist á sóttarsæng eftir 2 daga. —
»Þau leiddust gegn um líf og hel« var kveðið
um merkustu hjón landsins á 19. öld. Hjer átti
það einnig við.
Börn þeirra hjóna eru: Pórður stýrimaður í
Reykjavík, Magnús óðalsbóndi á Brekku á Hval-
fjarðarströnd, Gísli bóndi i Lambhaga, Jón sýslu-
nefndarmaður á Stóru-Fellsöxl, Ingibjörg hús-
frú í Galtarholti, Þorkatla ljósmóðir á Litlu-
Fellsöxl og Guðrún ljósmóðir á Skipaskaga.
Að þvi er mjer er kunnugt og jeg hef spurn af,
eru systkini þessi sömu kostum búin, sem áður
er á vikið hjá ættfólkinu, og yfirlætislaus og
ábyggileg.