Eimreiðin - 01.05.1913, Blaðsíða 75

149
inn til sannleikanst (bls. 69). Aftur er »Lúters-truin« eða kristnin »trú
á sannleikans ljós, opinberað af almáttugum guði« (bls. 69); hún er
»hin eina sanna trú« og »óhugsandi er, að neitt sinn muni fram koma
önnur trúarbrögð, sem komist til jafns við kristnu trúna« (bls. 20). OU
»önnur trúarbrögð eru meira eða minna röng« (bls. 21).
Tilgangurinn með bókinni leynir sér þannig ekki. Hann er aug-
sýnilega sá, að hefja »Lúters-trúna« á kostnað hinna tveggja, og eink-
um að koma inn hjá mönnum óbcit á »nýju guðfræðinni«, enda er
ýmislegt af því, sem höf. segir um hana, óneitanlega satt. Hún er
hálfgert viðrim, hvorki fiskur né fugl; er nánast orðin »únítarartrú«, en
þorir ekki eða vill ekki kannast við það, og þykist standa á gömlum
rétttrúnaðargrundvelli þrátt fyrir alt. — En ekki kæmi oss á óvart, þó
árangurinn af viðleitni höf. og samanburði yrði einmitt sá, að skaða
mest »Lúters-trúna«, og laða lesendurna að »únítara-kenningunni«, sem
höf. segir sé »sífeld leit mannsandans af eigin rammleik að huldum
sannleiks-ijársjóðum í hofi tilverunnar« (bls. 69). Er þetta ekki eins
fallegt eins og sú hrokakenning, að þykjast þegar hafa höndlað allan
sannleika og hafa einkarétt (patent) á honum? Kristur spurði þó sjálf-
ur: »Hvai) er sa?inleikurr« V. G.
íslenzk hringsjá.
GUNNAR GUNNARSSON: DEN DANSKE FRUE PAA HOF. Af Borg-
slægtens Historie. Khöfn. iqi2.
í ritdómi vorum í síðasta hefti Eimr. (XIX, 72—73) um >'Ormarr 0rlygsson«
gátum vér þess, að von mundi á framhaldi í nýrri sögu, þar sem frekar yrði sagt
af Borgarættinni og örlögum hennar. Og nú er hún líka komin og hefur fengið
nafn eftir hinni dönsku konu séra Ketils, sem getið var í fyrri sögunni. Hún er og
viðriðin söguna frá upphafi til enda, en aðallega snýst þó sagan um feðgana þrjá,
hina sömu og í fyrri sögunni: 0rlyg gamla, séra Ketil og Ormarr, og þeirra við-
skifti.
Eins og lesendur vorir máske muna, endaði fyrri sagan á því, að séra Ketill
kemur heim til íslands giftur danskri konu, en hafði áður tælt fóstursystur sína, svo
hún var þunguð af hans völdum. Og til þess að firra föður þeirra of mikilli sorg
í ellinni og ættina vanvirðu og hneisu, þá ræður Ormarr af að ganga að eiga barns-
móður bróður síns og láta sem hann sé faðir barnsins. Fara þau brúðkaupsferð til
Ítalíu og giftast á leiðinni í Khöfn í september, en snemma í marzmánuði næsta
e!ur hún barnið. A meðan þau eru burtu, elda þeir feðgarnir 0rlygur og séra
Ketill grátt silfur, og er hin danska kona séra Ketils þykist sjá, hvað í honum býr,
verður hún honum fráhverf, en fær óbilandi traust, virðingu og ást á tengdaföður
sínum. Til þess nú að reyna að sigra í baráttunni við föður sinn, undirbýr hann
siifnuðinn fyrst með ströngum prédikunum um hreinlífi og siðgæði, og lætur síðan
þann kvitt upp koma í sveitinni, að 0rlygur gamli sé faðir að barni þeirra Orm-
arrs-hjóna, og hafi hann keypt Ormarr til að eiga stúlkuna og gangast við barninu.
í*essu er trúað og hefur þær verkanir, að allir forðast sem mest umgengni við 0r-