Eimreiðin - 01.09.1921, Blaðsíða 25

EIMREIÐIN]
PJÓÐGARÐAR
281
Tvær tegundir af bjarndýrum eru í þjóðgarðinum: grá-
björn og brúnbjörn. Grábjörninn er algengari. Talið er
víst, að meira sé af honum i garðinum, en á nokkrum
öðrum bletti í Bandaríkjunum. Hann er styggari en brún-
björninn, og heldur sig að jafnaði við efri skógartak-
mörkin. Brúnbirnir eru mannblendnari; koma þeir oft
tugum saman út úr skógunum beim að gistihúsunum á
sumrin; eru þeir þá að snuðra eftir matarleifum kringum
þau. Hafa þeir vanist á að koma ætíð í matmálstím-
unum í gistihúsunum; þá er þeim oft rettur biti; má þá
að ósekju strjúka þeim, meðan þeir éta úr lófa manns.
Mennirnir umgangast björninn vingjarnlega, en hann sýnir
þeim aftur á móti traust.
Áhrifa friðhelginnar gætir alstaðar í þjóðgarðinum, bæði
í jurta- og dýraríkinu.
Pegar gott skipulag var komið á Gulasteins-þjóðgarðinn,
var farið að stofna hvern þjóðgarðinn á fætur öðrum.
Frá árinu 1889—1920 voru stofnaðir 17 þjóðgarðar, og
sumir stórir.
Þeir sem gengust fyrir stofnun þjóðgarðanna áttu oft við
ýmsa örðugleika að stríða. Það var ekki ælíð auðvelt að
fá stjórn og þing til að sinna málinu. En þegar almenn-
ingur fékk skilning á, að þjóðgarðarnir höfðu afar mikið
menningargildi fyrir þjóðina, varð ekkert til fyrirstöðu að
hrinda þjóðgarðsmálunum áfram. Eftir aldamótin 1900
voru 12 þjóðgarðar stofnaðir í Bandarikjunum og 6 eða 7
í Kanada. Fyrstu 3 þjóðgarðarnir í Kanada voru stofnaðir
1886. Þetta sýnir hvað þjóðgarðshugmyndin hefir mikið
fylgi í Ameriku. Pó var það ekki fyrirhafnarlaust að stofna
suma þeirra, eins og t. d. »Crater Lake« þjóðgarðinn i
Oregon fylkinu. Mestur hluti hans er eitt stöðuvatn; það
liggur rúml. 1870 m. yfir sjó. Þvermál þess er um 15 km
og dýptin um 360 — 600 m. Það er talið »dýpsta og heið-
bláasta fjallavatnið á jörðunni«. Vatnið fyllir gamlan eld-
gíg og eru barmar hans 150—630 m háir, vatnið sést því
ekki fyr en að því er komið. Þjóðgarður þessi var stofn-
aður 1902, hann er 645 Qkm að stærð. Fyrsti hviti mað-
urinn, sem fann þetta undraverða vatn hét John W. Hill-