Eimreiðin - 01.09.1921, Blaðsíða 80

336 ATHUGASEMDIR UM KRISTNITÖKUNA ieimreiðin
heiðninnar i landinu. En svo bættist það við, að hér gat
hann náð sér niðri á íslendingum fyrir mótþróa þeirra. Bauð
hann þegar i stað að grípa þá, og hafði í heitingum að láta
meiða þá eða drepa. Er ekki mikill vafi á þvi, að Ólafur
konungur hefði orðið þeim óljúgheitur um þetta, ef ekki
hefði fyrirbæn þeirra Gissurar og Hjalta komið til, og heit
þeirra, að kristna landið.
Þetta sýndi mjög skýrt og ótvírætt afstöðu konungs, og
enginn vafi er á því, að þeir Gissur og Hjalti hafa sagt
frá þessu er heim kom, og þá ekki felt neitt undan eða
dregið úr. Nú var auðséð að ekki var um annað að gera
en hrökkva eða stökkva. Annaðhvort urðu íslendingar að
gerast kristnir, eða þá að hætta öllu sambandi við Noreg,
að minsta kosti í tíð Ólafs Tryggvasonar, og þola af hon-
um allar þær búsifjar, sem hann gat fram við þá komið.
En hann var ungur maður og hraustur og vænlegur til
langra lífdaga, og hafði mörgum á kné komið.
Menn hafa getið sér til, hvað Þorgeir goði muni hafa
verið að hugsa, er hann lá undir feldinum, áður en hann
sagði upp lögin frægu. Menn hafa hugsað sér, að hann
hafi verið að ráða fram úr klofningnum i íslenska rikinu,
eða, eins og Ólsen hugsar sér, að hann hafi verið að
semja ræðuna. En hér er enn eitt efni, sem hann þurfti
að hugsa um, efni, sem ekki kom innanríkismálunum við,
efni, sem var laust við gamla og nýja goða, og laust við
gamla og nýja siðinn: Gátu íslendingar slitið öllu sam-
bandi við ættlandið, Noreg? Gátu íslendingar yfirleitt att
kappi við ólaf Tryggvason, gátu þeir lifað við reiði hans?
Á þessu hlaut að velta lagauppsögn hans, hvað sem inn-
anrikisdeilunum leið.
Sambandið við Noreg hefir á þessum tíma verið ákaf-
lega náið, og það svo, að þegar frá er tekið þetta eina,
að íslendingar höfðu sett á stofn sérstakt ríki, sem ekki var
skattskylt undir Noregskonunga, þá má kalla ísland hluta
af Noregi um þessar mundir. Menn áttu frændur í Noregi,
og þá oft og einatt enga kotunga, svo sem Gissur hvíti,
er talið gat til frændsemi við Ólaf konung. Tungan var
ein og hin sama, þjóðin sú sama. Og til Noregs var aðal-