Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Page 87

Mannfjelagssiðferði
»7
lýsir rjett og greinilega því, sem sagt er af hendi and-
stæðinganna? Hver getur þekt aftur mann eða málefni
af blaði því er hann les, ef hann af tilviljun fær færi á
að kynnast því rækilega bak við tjöldin og virða það
fyrir sjer á alla vegu? Er það eigi svo sem blöðin bindi
dulu fyrir augun á mönnum og vanræki að fræða þá um
hið sanna, til þess að vinna pólitiskum flokkum gagn?
Og mannfundirnir. Pá er menn koma úr skól-
unum, fara flestir í einhver flokksfjelög; í þeim er eigi
færi á að heyra raddir andstæðinganna nje fræðast um
það, sem segja má um mál frá öðru sjónarmiði en flokks-
manna. í verkmannafjelögunum mega t. a. m. vinnu-
veitendur eigi skýra frá skoðunum sínum eða gefa skýrslu
um atvinnugrein sína, enda þótt alt sje í veði og atvinna
manna eyðileggist. Peir mega eigi sjá, hvort rjett er
skýrt frá á verkmannafundum. í verkmannafjelögunum
má enga skýrslu nje skýringu gefa um hlutaðeigandi at-
vinnugrein aðra en þá, sem flokksmenn gefa.
Vonir margra manna um að verkmannafjelögin gæfu
sig að fleiru en launabaráttu, er allir verkmenn væru
komnir í þau, hafa brugðist. Meiri hluti verkmanna vill
eigi að þau vinni að öðru, en að launin hækki og vinnu-
tíminn verði styttri; þess vegna er þess gætt, að fjelags-
menn sjeu starblindir og fáfróðir um ástæður mannfje-
lagsins.
P’riðja uppeldisstofnunin, skólarnir, bera vaxandi
ábyrgð á þróuninni. f*á er báðar hinar uppeldisstofnan-
irnar bregðast, verður að leggja byrðina á þá.
En hafa skólarnir fylgst með tímanum? Höfundur-
inn ætlar, að þeir hafi eigi gert það. Peir hafa eigi gætt
þeirra breytinga, sem orðið hafa á síðustu áratugum á
mannfjelaginu. En breytingar þessar heimta miklu meiri
siðferðisskyldu til mannfjelagsins en áður, skyldur gagn-
vart fleiri eða færri ónafngreindum og ókunnum mönnum