Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Blaðsíða 92
92
Mannfjelagssiðferði
ara gagnstæðra áhrifa, til þess að gera oss hæfa til þeirra
þjóðfjelagsstarfa, sem eru lögð oss á herðar.
Hversu erfitt eru það t. a. m. eigi, þá er menn eru
skipaðir í þjónustu ríkisins og hreppanna, að standa fast
við markmið embættisskipunarinnar, en það er markmiðið,
að borgararnir þurfi að fá hina þekkingarmestu og hag-
anlegustu hjálp til starfsins; hversu erfitt reynist það eigi
allS staðar að gæta fyllilega þessa markmiðs mannfjelags-
ins, og að taka eigi hið minsta tillit tii markmiðs ein-
stakra manna, að það er einn, sem vjer erum vanda-
bundnir, sem er tengdasonur, eða sonur einhvers pólitisks
samverkamanns, eða er kjósandi, sem hefur mikil áhrif.
Eftir stjórnarskiftin 1905 spurði einn landsmálamaður
höf., hvernig honum litist á hina nýju ráðgjafa (vinstra
ráðaneytið). Ussing kvað þá geta verið mjög góða, en
það væri þó einn maður meðal þeirra, sem væri fyrir
neðan það siðferðislega stig, sem yrði að heimta af ráð-
gjafa.1)
Maðurinn kvaðst vita við hvern hann ætti, »en það
getum við ekki skilið, hann kvað vera svo góður við
undirmenn sína«.
Landsmálamaðurinn notaði einstaklingssiðferðið sem
alinmál á mann, sem var ásakaður um að nota beint
embætti sitt til hagnaðar fyrir vini sína, kunningja og
flokksbræður, til þess að veita þeim undanþágur og
einkaleyfi. Landsmálamaður þessi hafði enga hugmynd
um mannfjelags siðferðisskyldu, sem sættir sig eigi við
það, að maður sje góður við vini, kunningja og undir-
menn sína.
Lítum á fj elagslífið. Pá er menn ganga í fjelag,
er það samkvæmt lögum fjelagsins. Fyrir tveim árum
. var höf. boðið í fjölment fjelag, og hafði stjórn þess
J) Hjer er auðvitað átt við A. Alberti.