Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1948, Síða 159

SAFN NIKULÁSAK OTTENSONS
159
(15. des. 19421, að settleturs-hönd föður síns sé á einu lilaði í henni (síðasta hlaði
Gamla testamentisins).
Eflaust hefur Nikulás safnað allmörgum af bókum sínum meðal landa vestan hafs,
líklega helzt í Nýja Islandi og Winnipeg, þar sem hann átti sjálfur heima svo árum
skipti. Þætti mér ekki ólíkt, að mörgu af gömlu guðsorðabókunum hefði hann safnað
á þessum slóðum.
Ymislegt bendir í þá átt, að hann hafi safnað af mestu kappi á fyrsta lug aldar-
innar, enda hefur hann þá verið kominn í góða stöðu og getað lagt nokkuð af mörk-
um til bókakaupa.
Nikulás hefur sagt mér, að árið 1910 hafi hann keypt báðar elztu biblíurnar, Guð-
brandar-biblíu og Þorláks-biblíu, af Sigurði Kristjánssyni, bóksala í Reykjavík. Um
það bil (1909—10) hefur hann heimsótt gamla landið, eins og sést af formálanum
fyrir Sörla rímurn. Um sama leyti hefur hann keypt margt hinna nýrri bóka, t. d.
*íslendingasögurnar, *Eddur og *Sturlungu, og sumt tímaritanna, svo sem Ný Félags-
rit, Andvara, Almanak hins íslenzka þjóðvinafélags, *Tímarit bókmenntafélagsins,
*íslenzkt fornbréfasafn o. fl, Má ráða þetta eigi aðeins af bandinu á þessum bókum,
sem gert er á íslandi um þessar mundir, heldur einnig af því, að hann hefur í flestum
tilfellum ekki haldið áfram að kaupa tímaritin, enda setti stríðið þá strik í reikninginn
á viðskiptum milli landanna eins og oftar. Þannig náði Andvari ekki lengra en til
1909, Almanak Þjóðv. til 1910, Dýravinurinn til 1907, ísl. fornbréfasafn til 1905,
og af Sturlungu vantaði bæði síðustu bindin, sem gefin voru út eftir 1909.
Skömmu eftir íslandsför sína hefur Nikulás látið semja bókaskrá yfir safnið. Sú
skrá var eigi svo nákvæm sem skyldi, en vorkunn var hverjum, sem samdi hana, því
að hún var ger áður heldur en fyrsta hókaskrá Halldórs Hermannssonar (Catalogue
of the lcelandic Collection, Cornell University Library) kom út. Þó hefði hún mátt
vera athugulli um það, ef blöð vantaði í bækur, eins og allmikið kvað að, eigi aðeins
um gömlu bækurnar, heldur einnig sumar hinar nýrri.
Eflir að skráin var samin, sýnist Nikulás hafa mikið til hætt að safna bókum.
Mörgum tímaritunum er ekki haldið áfram eins og áður er sýnt, þó ná nokkur lengra
fram, eins og Nýjar Kvöldvökur ( til 1929). Af nýrri bókum er líka aðeins strjálingur
eftir 1910.
Merkastur hluti safnsins er, þrátt fyrir vanhöld á surnum bókunum, safn hinna
gömlu guðsorðabóka frá 16., 17. og 18. öld, þar sem þessar bækur eru nú allar orðnar
mjög sjaldgæfar. Báðar elztu biblíurnar voru hér í sæmilegu standi, einkum Þorlúks-
biblía, sem þó er hér í annarri prentun, frá 1644. Steins-biblía (frá 1728) átti. sam-
kvæmt skránni, að vera í safninu, en hafði verið fargað. Hinsvegar er hér Waisen-
húss-biblían, eins og áður er getið, en ekki heil. Hér má enn geta um Nýja testamenti,
sem gefið var út af Waisenhúsinu 1746, en er ekki í Cornell (sbr. H. Herm. Catalogue
1914, bls. 46 b). Að öðru levti vísast til skrár þeirrar um bækur á 16., 17. og 18. öld,
* Bækur þær, er hér eru merktar, voru til í Háskólabókasafninu og hafa því verið seldar.