Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1987, Blaðsíða 23

SIGURÐUR NORDAL
23
og svo var ég bréfalaus að heiman mánuðum saman. En ekki efast ég
um, að það var vel meint, til þess að vekja ekki ofvonir, og af því
maður er of hræddur um það, sem maður vill helzt koma fram.
Pelman er Institute for mental training og gefur bækur sínar aðeins
til lærisveina, sem borga 4 guineas fyrir correspondence course.
Vafalaust að sumu leyti humbug, lofar of miklu, en þó hlýtur að vera
heilbrigður kjarni í því. Skal segja þér það meira, sem ég veit, þegar
við hittumst. Eftir stríðið, þegar samgöngur batna, væri reynandi að
kynna sér þetta og prófa það. Mér hefur hvorki fundizt ég nú hafa
tíma né guineas aflögum í það. Ég hef í London rekizt á eitthvað
meira af Institutes líkt þessu (fyrir Business people), en lagði það þá
ekki á minnið.
Ég verð að biðja þig að koma ekki upp um mig fáfræði minni í
íslenzku og íslenzkum bókmenntum, þegar ég segi þér, að ég var
búinn að búa einlyndi og einlyndur til áður en ég rakst á það í Njálu
(þó hafði ég lesið bókina fyrr) hér í Oxford. Dr. Morison gaf mér
Njálu, og hún og Sálarfræði Ágústs og tvær bækurnar, sem þú hefur
sent mér, er allt mitt íslenzka bókasafn hér. Njálu hef ég oft lesið hér,
og leynist þó víst mörg matarholan í henni enn. Annars skal ég byrja
með því að lýsa yfir minni ótrúlegu fáfræði úr pontunni (ef þið
hleypið mér í hana), segjandi með Páli Vídalín, forföður mínum:
Lítið var, en lokið er,
latínunni minni.
Ég vissi lítið, þegar ég fór frá Höfn, og hef nú gleymt því. En ég get
lært, og ég kann betur að læra en venjulegur stúdent.
Ég var áðan að reyna að skýra orðin einlyndi og marglyndi í bréfi
til Ágústs. Pað gekk illa í fám línum. En þú átt kollgátuna, að ég sé að
reyna ,að kryfja tvær andstæðar lífsstefnur’. Ef að til væri grein
sálarfræðinnar, sem héti psychologie raisonnée (smbr. catalogue
raisonné), þá er ég að reyna eitthvað í áttina. En því miður veit ég of
lítið þar líka. En dýrðleg grein er sálarfræðin og seiðir mig meir og
meir. Ég byrjaði að kynna mér hana af alveg hagrænum ástæðum, í
leit að lífsreglum og klókum ráðum, en nú vildi ég stúdera hana alla
ævina af tómri forvitni. Það er þróunin, sem heillar mig, yztu
öfgarnar og leiðin milli þeirra. Er hægt að rekja sögu sálarlífsins frá
amöbunni til Amiels og Flaubert, Baudelaire og Dostojeffsky? Þetta
er spurningin. Koma ný öfl til sögunnar, ytri innblástur, eða er allt