Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1987, Side 53

STEFÁN EINARSSON
53
Cornell University Library,
2. sept. 1932.
Kæri herra:
Má ég biðja yður bónar: hún er sú, að þér vilduð gera svo vel og
skrifa mér ævisögu yðar sjálfs og benda mér á þau ritverk yðar, —
einkum essays, þar sem yður finnst sjálfum, að yður hafi bezt tekizt.
Ég bið þessa af því, að ég er að safna í bókmenntasögu íslenzkra
prósahöfunda og mér þykir illa fallið að nefna ekki vora beztu
essayista, kannske ég mætti líka fá yðar álit á því, hverja bæri að
nefna, en ég hef hugsað um Sig. Nordal, yður, Pórb. Pórðarson og
kannske Laxness (nú, hvernig lízt yður á félagsskapinn!) En auk þess
hef ég það á tilfinningunni, að þér munið verða fimmtugur eða
sextugur (þér fyrrigefið, ég man aldrei tölur) innan skamms, og sýnist
mér, að þá mundi vel til fallið að skrifa um yður ýtarlega grein, ef ekki
fyrir Skírni, þá fyrir Tímarit Þjóðræknisfélagsins, því Vestmenn hafa
gott af að minnast jafnþjóðrækins manns og þér eruð.
Ennfremur kæmi sér afarvel, ef þér ættuð hægt með að senda mér
um leið eintök af ritum yðar, því í Baltimore er ekkert af því til. Því
miður getum við ekki keypt neitt af því ný-ísl. nema það, sem að
einhverju leyti snerti fornbókm. Héðan get ég raunar fengið lánað
bækur, en hægust eru heimatökin.
Kannske ég mætti minnast dálítið meira á bókmenntasögu hug-
myndina. Ég byrjaði að safna til hennar sumarið 1928, er ég var hér
(skrifaði upp úr því um Jón Trausta í Tímaritið Þjóðræknisfél.) Síðan
vann ég að henni nokkuð næsta sumar Qón Thoroddsen), en þá
talaðist svo til, að R.Beck gengi í félag um verkið og tæki Ijóðskáldin.
1930 vorum við báðir heima, en í fyrra var ég hér og vann að H.K.
Laxness. Nú í sumar vorum við báðir hér og höfum safnað úr blöðum
hvor fyrir sig, það sem hvorum heyrði. Vildum við hafa hina ensku
bókmenntasögu tilbúna e. t. v. næsta haust, líklega í fyrsta lagi.
En nú höfum við svo mikið safn, að sjálfsagt væri að skrifa ýtarlega
sögu á íslenzku. Halldór Hermannsson hefur verið að segja við okkur,
að Bókmenntafélagið ætti að gefa það út. Hvað segið þér um þá
hugmynd? Mundi hún vera framkvæmanleg? Ég hefði mjög gaman
að heyra álit yðar um það. Ég gæti ímyndað mér, að hvor okkar um
sig gæti skrifað bók upp á 300 - 400 bls. um sína menn (við byrjum
um 1800). Eiginlega er háborin skömm að því, að ekki skuli vera til
almennileg bókmenntasaga nýjustu tíma, og þótt þetta rit okkar verði