Frjáls verslun - 01.07.1995, Síða 148

BREF FRA UTGEFANDA
VIÐ SAMA
HEYGARÐSHORNIÐ
Fjárlagafrumvarpið fyrir næsta ár hefur nú litið
dagsins ljós. Sú meginstefna í ríkisfjármálum sem
þar er boðuð kemur ekki á óvart. Hún er í fullu
samræmi við það sem verið hefur á síðustu árum og
jafnvel áratugum þar sem eyðsla og umsvif hins
opinbera hafa vaxið jafnt og þétt. Enn einu sinni er
um verulegar skattahækkanir að ræða, nú í formi
þess að persónuafsláttur einstaklinga verður fryst-
ur og tryggingagjald atvinnuveganna hækkað.
Þessir tveir póstar munu færa ríkissjóði um þrjá
milljarða króna í tekjur. Haldið er áfram á nákvæm-
lega sömu braut í spamaðaraðgerðum og áður,
kuklað er í hitt og þetta og aðgerðimar koma senni-
lega verst niður á þeim sem síst skyldi. Uppskurður
á ríkisbákninu bíður greinilega betri tíma ef menn
hafa þá ekki endanlega gefist upp á að leggja til
atlögu við þann rnikla dreka sem Iýtur þeim lögmál-
um að ef eitt höfuð er höggvið af bætast tvö eða þrjú
við í staðinn. Til viðbótar þeim aðgerðum í skatta-
hækkunum, sem áður er minnst á, hefur verið
ákveðið að lögfesta fjármagnstekjuskatt á árinu og
afleiðingin af slíku getur varla orðið önnur en sú að
vextir hækki og fjármagn flytjist úr landi í meira
mæli en verið hefur.
Boðaður er minni halli á fjárlögum en verið hefur
undanfarin ár. Það á eftir að koma í Ijós hvort þau
markmið nást eða ekki. Svo virðist sem ekki sé
mikil heildarsýn yfir það sem er að gerast í ríkis-
rekstrinum og má minna á það að í júlímánuði boð-
aði fjármálaráðherra að fjárlög yfirstandandi árs
myndu standast vegna aukinna tekna ríkissjóðs, en
í byrjun október lá það hins vegar fyrir að hallinn
yrði um 1,5 milljarði króna umfram fjárlögin, þrátt
fyrir 6 milljarða króna tekjuaukningu ríkissjóðs.
Áætlanagerð á borð við þetta myndi ekki vera hátt
skrifuð hjá þeim sem eru að fást við rekstur eða
nota slíkar áætlanir á annað borð.
Svo er að heyra og sjá að þingmenn séu almennt
bæði undrandi og hissa á þeim hörðu viðbrögðum
sem urðu á dögunum vegna launahækkana þeirra
og aukinna hlunnindagreiðslna. Það sýnir kannski
betur en margt annað hversu tengslalausir þeir eru
við það sem er að gerast í þjóðfélaginu og einnig hve
gagnrýnislausir á sjálfa sig þeir eru. Að vísu er það
skoðun mín að þingmenn eigi að vera það vel laun-
aðir að þingmennska sé eftirsóknarvert starf og að
hæfir einstaklingar sækist eftir því, en það hlýtur
að særa réttlætiskennd venjulegs fólks þegar þing-
menn eru að skammta sjálfum sér hlunnindi sem
eru langt umfram það sem eðlilegt má teljast.
Ótrúlegt bruðl, sem viðgengst víða í ríkisrekstr-
inum, hlýtur Iíka að leiða huga fólks að hæfni þeirra
sem þar ráða ríkjum, hvort heldur eru embættis-
menn eða stjórnmálamenn. Bruðlið er ekki síst í
fjárfestingum og eru til mýmörg dæmi um það. Hið
nýjasta eru framkvæmdir við forsetasetrið á Bessa-
stöðum en nýlega var upplýst að þær myndu kosta
um einn milljarð króna - þúsund milljónir. Fyrr má
nú aldeilis fyrr vera! Ætli það sé ekki svipuð upp-
hæð og það kostar að byggja öll einbýlishús við
venjulega íbúðagötu? Og þegar að er gáð, og eftir
skýringum leitað, fæst sama svarið og áður, nefni-
lega að það þurfi að búa vel að þessari eða hinni
stofnuninni, og enginn virðist bera ábyrgð þótt
fjárausturinn verði ótakmarkaður. Á sama tíma og
bruðlað er í byggingum á Bessastöðum, Þjóðarbók-
hlöðu og Hæstaréttarhúsi er ekki hægt að ljúka
bráðnauðsynlegum framkvæmdum við skóla og
sjúkrahús og þau mannvirki, sem ríkið á þegar
fyrir, eru látin grotna niður vegna skorts á viðhaldi.
Sem betur fer virðast fjölmiðlar vera að vakna til
vitundar um hlutverk sitt hvað varðar að veita
stjórnmálamönnum og embættismönnum aðhald.
Því miður skortir þó oft eftirfylgni hjá þeim og há-
alvarleg mál eru látin gleymast, viljandi eða óvilj-
andi. Satt að segja eru sterkustu fjölmiðlamir eina
aflið í þjóðfélaginu sem ýtt getur undir nauðsynlega
hugarfarsbreytingu og orðið til þess að þeir aðilar,
sem eru að ráðskast með fjármuni almennings,
hendi honum ekki hugsunarlaust á glæ.
msm
mmmmmmmammamm
148