Morgunblaðið - 15.04.2005, Síða 42

42 FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
MIKILVÆGASTA viðfangsefni
grunnskólanna um þessar mundir er
einstaklingsmiðað nám. Síðustu
misserin hefur skólafólk verið að
velta fyrir sér réttri skilgreiningu,
réttum leiðum og
markmiðum, réttu fyr-
irkomulagi og réttu
kennsluaðferðunum til
þess að ná fram ár-
angri í einstaklings-
miðuðu námi. Þessi
umræða er ekki ný af
nálinni; heldur er ólík
námsleg staða nem-
enda vel þekkt fyr-
irbæri og allir á eitt
sáttir um að það sé
óumflýjanlegt verkefni
hvers kennara að tak-
ast á við þann fjöl-
breytileika og vinna að
markinu „fullgildir“
þjóðfélagsþegnar, hæf-
ir til þess að takast á
við lífið í leik og starfi –
bæði meðan á þjálfun
stendur þ.e. í hinu
formlega námi sem og
þegar lengra er komið
eða á fullorðins árum
eða eins og það er oft-
ast nefnt „þegar út í líf-
ið er komið“. Og þá má
spyrja sig hvenær
þetta líf hefjist? Allt
eru þetta göfug markmið sem allir
keppast við að stefna að hver með
sínum hætti.
Reykjavík hefur verið afar áber-
andi í stefnumótun sinna skóla og
önnur sveitarfélög litið til þess starfs
enda er þar margt gott að finna. Sem
fyrrverandi kennari í því umdæmi
þekki ég þær áherslur afar vel og
þekki að hafa verið falið að móta mitt
starf á forsendum Fræðslu-
miðstöðvar. Hvort ein „ríkisleið“ í
anda Reykjavíkurborgar sé svo aftur
árangursríkust má lengi rökræða, og
nokkuð ljóst að ekki eru allir á eitt
sáttir um hámarksárangur með slík-
um vinnubrögðum. Innan kenn-
arastéttarinnar deila menn um ágæti
forræðishyggjunnar sem margir
telja Reykjavíkurborg standa fyrir í
skólamálum. Þykir sumum nóg um
skipanir að ofan um þá þætti sem
leggja skal áherslu á og þær leiðir
sem ætlast er til þess að séu farnar
hverju sinni.
Ég verð mjög hugsi þegar skóla-
mönnum þ.e. þeim skólamönnum
sem vinna við stefnumótunina hverju
sinni sem eru að sjálf-
sögðu fulltrúar kennara,
skólastjórnenda og póli-
tíkusa finnst vænlegast
að forma allt skólastarf
sveitarfélags eins og
Reykjavíkur inn í sama
rammann með þeim
hætti og gert er og spyr
sjálfa mig hvernig fjöl-
breytilegt skólastarf
eigi að vaxa og dafna og
þróast þegar í meg-
indráttum er ætlast til
þess að allir séu að gera
það sama?
Ég er þeirrar skoð-
unar eftir að hafa kennt
í almennum grunnskóla,
þar sem ég tileinkaði
mér þó frekar óhefð-
bundna kennsluhætti,
sinnti trúnaðarstörfum
fyrir reykvíska kennara
m.a. með setu í fræðslu-
ráði Rvk sem fulltrúi
þeirra, og svo eftir að
hafa hent mér út í nokk-
uð óhefðbundið skóla-
starf þar sem ég dvel í
dag, að í öllu kappinu
um einstaklingsmiðaðasta námið,
einstaklingsmiðaðasta skólann og
einstaklingsmiðaðasta kennarann að
ég tali nú ekki um einstkalingsmið-
aðasta skólastjórann að þá gleymist
algjörlega einn lykilþáttur í þessu
öllu saman. Þáttur sem ekki verður
betur séð en að sé töluvert áhyggju-
efni þegar komið er í heim fullorð-
inna þar sem lífið telst byrja fyrir al-
vöru og allir eiga að vera búnir að fá
þann undirbúning sem best verður á
kosið til þess að geta tekist á við það.
Jafnrétti kynjanna er sá þáttur sem
ég er að vísa til.
Því miður man ég ekki eftir einni
einustu kennslustund í kennaranám-
inu mínu þar sem fjallað var um
kynjamun, ólíka stöðu þessara kynja
eða annað sem snertir jafnrétti
kynjanna. Í starfi þegar ég hugsa til
baka get ég ekki betur séð en að al-
mennt séu kennarar ekki meðvitaðir
um þessa grundvallarbreytu í lífi
fólks þ.e. hvort það er kona eða karl!
Ég leyfi mér að fullyrða að grunn-
skólarnir hafi sofið værum blundi og
okkur miði ekki neitt í jafnrétt-
ismálum kynjanna og grunnskólarnir
þ.e. skólafólkið hefur ekki verið að
beita sér fyrir því að tekið sé á jafn-
rétti kynjanna af alvöru. Sjálfsagt
höfum við einhver dæmi um átaks-
verkefni þar sem jafnrétti kynjanna
er tekið fyrir en sú skamm-
tímaaðgerð að taka eitthvert við-
fangsefni fyrir og fjalla um það er allt
annað mál heldur en að vinna stöðugt
og skipulega að jafnrétti kynjanna í
grunnskólum. Kannski gerist ekkert
fyrr en ríkisvekjaraklukkan hringir
einn morguninn og veki skólafólk
hvar sem það er til jafnréttisstarfa og
aðgerða. Aðgerðir í jafnréttismálum
kynjanna í grunnskólum ef og hverj-
ar sem þær hafa verið hingað til eru
a.m.k. ekki að skila okkur hæfari
þegnum til þess að takast á við „lífið“
eins og sagt er. Máli mínu til stuðn-
ings vísa ég í rannsókn sem gerð var
af Berglindi Rós jafnréttisfulltrúa
Háskóla Íslands en niðurstöður
þeirrar rannsóknar eru hreint út sagt
ógnvæglegar.
Stelpur eru ekkert að plumma sig
vel þegar þær eru orðnar konur og
það að plumma sig vel hefur tekið all-
verulegum breytingu frá því sem það
hafði þýtt þegar stelpur voru stelpur
en þá plummuðu þær sig vel og
stundum best af því að það að fá góð-
ar einkunnir þýddi og þýðir að
plumma sig vel. En þegar þetta al-
vöru líf byrjar, plummar maður sig
vel þegar maður fer að ná verulegum
völdum í samfélaginu og fær ein-
hverju ráðið í fyrirtækinu sem maður
vinnur hjá hvort sem það er nú rík-
isrekið eða einkarekið. Og þá skiptir
nú bara öllu máli hvort einstaklings-
miðaði einstaklingurinn er kona eða
karl – og alls engu máli hvort kynið
fékk góðar eða slæmar einkunnir ein-
hvern tímann á lífsleiðinni! Svo nú
liggur væntanlega í augum uppi hvað
gera þarf eða hvað?
Kemur grunnskólum
landsins jafnrétti
kynjanna ekkert við?
Sara Dögg Jónsdóttir fjallar
um einstaklingsmiðað nám
Sara Dögg Jónsdóttir
’Ég leyfi mérað fullyrða að
grunnskólarnir
hafi sofið vær-
um blundi og
okkur miði
ekki neitt í jafn-
réttismálum
kynjanna.‘
Höfundur er drengjakennari við
Barnaskóla Hjallastefnunnar.
Sérblað um sjávarútveg
Sérblaðið Úr verinu fylgir
Morgunblaðinu alla miðvikudaga.
Í blaðinu er að finna fréttaskýringar, viðtöl og
fréttir um fiskveiðar og fiskvinnslu,
markaðsmál og aðra þætti er útveginum
tengjast, bæði hér heima og erlendis.
Auglýsendur, pantið fyrir
klukkan 16 á mánudögum.
Allar nánari upplýsingar veitir
Ragnheiður Anna í síma 569 1275
eða ragnh@mbl.is
ÞVÍ ER nú haldið fram að hátt
fasteignaverð á höfuðborgarsvæð-
inu sé vegna uppboða R-listans á
lóðum og vilja sumir
banna slík uppboð.
Kennslubækur í hag-
fræði fasteignamark-
aða nefna þó aðrar
ástæður fyrir hækkun
fasteignaverðs. Sam-
kvæmt þeim stjórna
breytingar á eft-
irspurn verðinu til
skemmri tíma, sér-
staklega vaxtastig, en
til lengri tíma stjórn-
ast verðið af bygging-
arkostnaði. Það er því
nokkuð ljóst að
skyndileg aukning á
lánaframboði og lægri
vextir ollu hinni
skyndilegu aukningu á
eftirspurn og hinni
miklu hækkun. Við
því hefði ekkert sveit-
arfélag geta brugðist,
jafnvel með ótak-
mörkuðu framboði
lóða, þar sem nokkurn
tíma tekur að byggja.
Til lengri tíma geta
þó sveitarfélög stuðl-
að að lægra fast-
eignaverði með nægu framboði
lóða.
Aftur á móti virðist nokkuð ljóst
að sveitarfélög á höfuðborg-
arsvæðinu hafa niðurgreitt lóðir á
seinustu árum. Skýr fylgni er á
milli íbúafjölgunar seinustu ára og
skulda sveitarsjóðs per íbúa (sjá
meðfylgjandi mynd) og helst fjölg-
un íbúa í hendur við háar skuldir.
Þannig virðist hver
nýr einstaklingur
kosta sveitarfélögin
um 1,3 milljónir í
aukningu skulda.
Fyrir þá sem trúa á
markaðshagkerfi eru
mjög skýr rök fyrir
uppboðum á takmörk-
uðum verðmætum
eins og lóðum. Þannig
færast þær í hendur
hagkvæmustu verk-
takanna sem sjá sér
hag í að borga hæsta
verðið fyrir þær. Það
leiðir til þess að hag-
kvæmustu verktak-
arnir sjá í auknum
mæli um bygging-
arstarfsemi, hag-
kvæmni bygging-
ariðnaðar eykst og
lífskjör batna.
Flestum ættu einn-
ig að finnast uppboð
réttlátari aðferð.
Þannig fær hið op-
inbera hæsta verð
fyrir takmörkuð verð-
mæti og þá fjármuni
er t.d. hægt að nota til að lækka
skatta á alla íbúa sveitarfélagsins.
Þannig hefði Kópavogur t.d. getað
farið langt með að fella niður fast-
eignaskatta í sveitarfélaginu ef
þar hefðu verið boðnar upp allar
lóðir í fyrra og fengist hefði sama
verð fyrir þær og í nýlegu uppboði
í Garðabæ.
Stjórnarliðar, aftur á móti, vilja
almennt ekki bjóða upp takmörk-
uð verðmæti. Þeir vilja velja þá
sem fá að kaupa einkavædd rík-
isfyrirtæki, velja þá sem fá kvóta
og velja þá sem fá sjónvarpsrásir.
Þeir virðast ekki treysta sér til að
keppa í því markaðshagkerfi sem
þeir áttu svo mikinn þátt í að
skapa
Fasteignaverð
og verð lóða
Guðmundur Örn Jónsson fjallar
um fasteignaverð og -markað
Guðmundur Örn
Jónsson
’Fyrir þá semtrúa á markaðs-
hagkerfi eru
mjög skýr rök
fyrir uppboðum
á takmörkuðum
verðmætum
eins og lóðum.‘
Höfundur er verkfræðingur.

)*+,$ 

, -. 
P E E E E  E E       

-
/0 -+
12
34+ 
5  -. 
6  2
Vöggusæn
gur
vöggusett
PÓSTSENDUM
Skólavörðustíg 21 ● sími 551 4050 ● Reykjavík