Réttur - 01.02.1926, Page 18

20
ERLENDIR MENNINGARSTRAUMAR
[Rjettur
útlent. Oss ber ekki fyrst og fremst skylda til að leggja
þjóðlegan mælikvarða á það, sem til vor berst, heldur
alþjóðlegan, þann er öllum mönnum er sameiginlegur.
Pá fyrst er oss mögulegt að þroska alt það besta, sem
í oss býr, en ella eigum við á hættu að verða eintrján-
ingar, lifandi forngripir í dýrlegu fornmenjasafni, er nái
yfir alt Iand vort.
Satt er það, að margt ilt berst hingað frá útlöndum,
svo sem smekkspillandi »reifarar«, Ijelegar kvikmyndir,
siðlausar venjur o. fl. o. fl. En þetta er alþjóðlegt böl,
sem alstaðar hefir fest rætur, og sem allar aðrar þjóðir
líka reyna að berjast gegn — og er að sínu leyti engu
verra en »þjóðlega« rímnaruglið, afskræmdu dýrlings-
myndirnar og sumt siðleysið, er fylgdi hinum »þjóðlegu«
vikivökum o. fl., sem þrifist hefir hjer heima — og auð-
vitað þarf að útrýma öllu þessu, en við megum bara
ekki snúa vopnum vorum í öfuga átt með því, að beina
þeim gegn erlendum áhrifum yfirleitt, í stað þess, að
berjast gegn veilu þeirri í þjóðskipulagi voru, er þessu
veldur. Það er alveg fjarri sanni, að telja alla stór-
borgamenningu spillingu, svo sem margir gera. Það
er jafn öfgakent og álíta allar vjelar til bölvunar, þótt
svo sje nú, að fáir njóti auðsins, er þær skapa, en fjöldi
gjaldi atvinnuleysisins, er af þeim leiðir. Svo er og með
borgamenninguna, að nauln þeirra gæða, er hún veitir,
spillir neytendunum, af því að það eru örfáir, sem altaf
njóta þeirra og það leiðir til ofnautnar. En fjöldinn
-spillist hinsvegat af því, að hann skortir þessi sömu
gæði.
Við megum ekki loka oss inni og telja oss trú um,
að alt sje af lakara tægi, er utanað komi. Slík einangr-
un, er stórhættuleg á öllum sviðum lífs og lisfa. Oss
hafa nú á síðustu tímum borist jajóðmálastefnur ufan úr
heimi, liberalisminn, samvinnustefnan, jafnaðarstefnan o. fl.
Pað hefir verið barist harðlega á móti þeim, en þær
virðast samt hafa megnað að samrýmast því, er sjer-