Réttur - 01.05.1933, Síða 50

Bókabrennan í Berlín
Eftir Karl Radek.
Tíunda maí síðastliðinn gaf að líta undarlega sjón
á svæðinu milli Berlínar-óperunnar og háskólans.
Stúdentahópar í nazistabúningum stóðu með blys í
höndum í kringum stóreflis stafla af bókum, sem
hlaðið var eftir öllum reglum íkveikjulistarinnar.
Stöðugt var ekið að nýjum körfum fullum af bókum.
Hljómsveitimar kváðu við, og þegar logarnir læstust
í hlaðann, steig til himna lofsöngurinn um frelsun
Þýzkalands.
Sjónarvottur að öllu þessu var Berlínarháskólinn,
þar sem Fichte fyrir 120 árum flutti ræður sínar ,,til
þýzku þjóðarinnar“ og skoraði á hana að berjast
gegn Napoleon, en var sjálfur arftaki frönsku bylt-
ingarinnar. Því að Fichte gleymdi aldrei því, er hann
reit einu sinni: ,,Héðan í frá (síðan franska bylting-
in varð) hlýtur lýðveldið franska að verða hið eina
föðurland hvers heiðarlegs manns“. — Og á þessa
brennu andlegra verðmæta horfðu þeir Alexander
og Wilhelm Humboldt af stöllum sínum. Wilhelm
Humboldt, stofnandi háskólans í Berlín, teygaði í sig
anda upplýsingarstefnunnar og gaf henni það hlut-
verk ,,að kynna sér framfarir tímanna, framgang
menningar, heimspeki og vísinda“. Hann var frjáls-
lyndur höfðingi, er kostaði kapps um að lyfta Prúss-
landi junkaranna á sama menningarstig og borgara-
stétt Vesturríkjanna. Alexander Humboldt var mik-
ill náttúrufræðingur og stóð með fremstu vísinda-
mönnum síns tíma. Fyrir augum þessara beggja fram-
kvæma þýzkir stúdentar, eggjaðir af yfirvöldunum,
eyðileggingu þeirra bókmennta, sem þeir álíta skað-
legar „þýzkum anda“.
Það þarf engan að undra, þó að þeir brenni rit eft-
ir Marx, Lenin og Stalin. Það er vitanlegt, að gegn
114