Réttur - 01.06.1939, Blaðsíða 39

hans hendi. En þanneÖ er þetta kerfi, er hann J'yrst og
i'remsl hefur byggt upp, oröiö svo sterkt, aö engin lik-
indi eru til þess aö það geti haldizt ál'rani, m. k. í
svo ríkum mæli sem.íyrr — sem einkavald hans að
heita má. Burgeisastéttin gerir nú kröfu til þess að
sölsa þetta ríkisvald undir sig og fyrir Jónas skapast
það vandamál, hvort hann geti þá, jafnvel sem hennar
fyrsti maður, haldið völdum sínum áfram. Við skulum
nú í næslu köflum athuga þann sn,ögga blett í valda-
kerfinu, sem Jónasi á núverandi skeiði, getur orðið
hættulegur, en líta jafnframt á, hve sterk tromp hann
hefur á hendinni gagnvarL borgarastéttinni. Og þvínæst
liggur fyrir að rannsaka þjóðstjórnina og það gildi, sem
myndun hennar hefur fyrir þróun rikisvaldsins á ís-
landi.
6« Akhíllesarhæll valdakerfísins
Jónas hefur byggt allt valdakerli sitt á því, að borg-
arastéttin og vei’kalýðurinn gætu því nær aldrei unnið
saman. Á því grundvallaðist öll jafnvægispólitík milli-
flokksins.
Pessi grundvöllur hlaut að vísu að hrynja, þegar að
því kæmi að verkalýðsstéttin áttaði sig sem heild á valdi
sínu og hlutverki og beitti sér sem meirihluta þjóðar-
innar í bandalagi við aðrar alþýðustéttir. En einnig áð-
ur en því þroskastigi yrði náð, voru til möguleikar til
að kippa grundvellinum undan pólitísku braski „jafn-
vægislistarinnar”.
Pað voru og eru til mál, þar sem borgarastétt og
verkalýður getur unnið saman. Eitt slíkra höfuðmála er
kjörda§mamálið og kosningarétturinn. Valdakerfi Jón-
asar byggir á ranglátri kjördæmaskipun, sem tryggir
Framsókn miklu fleiri þingmenn en hún á að hafa í
hlutfaííi viö atkvæðifjölda. Taki borgarastétt og
verkalýður höndum saman um að koma á algerri lýð-
ræðislegri kjördæmaskipun með jafnrétti allra lands-
119