Réttur - 01.06.1939, Page 68

að nokkru leyti ólík lögmál um sálarlíi þessara Iveggja
aSila. Af því leiSir, aS taka VerSur i'ulll tillit til séreSlis
barnsins og haga skólastarfinu í samræmi viS það.
BarnjS hugsar öSruvísi en hinn íuilorðni, lillinninga-
lif [>ess er frábrugSiS, hugarheimurinn alll annar.
Til þessa tekur hinn eldri skóli lítiS tillil. Hann er
sniSinn eftir latínu- og mennlaskólununi gömlu, sem
voru bókfræSiskólar og miSuSu eingöngu að því, aS
lála nemendum í lé vissa þekkingu, undirbúa þá und-
ir próf. Slikir skólar verða svo fyrirmyndir barnaskól-
anna, þar sem um gerólíkar aSstæSur er að ræSa. Af-
leiSingin verSur sú, aS starfshæltir skólanna verða ó-
liæfir og brjóta freklega í bága viS sjálft barnseSlið.
Kennslubækurnar eru glögg dæmi þess, hvernig við-
horl' fulíorSna mannsins sat stöðugt i fyiirrúmi hjá
uþpalendum gamla skólans. ErfiS orö, þunglamaleg
setningaskipun og flókin framselning, eru einkenni
margra slíkra bóka. Undanlekning má þaS heita, eí
höfundar taka hið minnsta tillit til þess, hve orSaforSi
barna er LakmarkaSur og þróun hugmyndakerlis
þeirra skainmt á veg komin. Hitt er miklu algengara,
að á þungu og óþjálu fræSimannamáli sé fjallað um
efni, sem æskunni eru l'jarlæg og hún ka*rir sig litiS
mn aS glíma við.
Slikur er dómur nýja límans um verulegan hlut al'
slar[stækjum hiris gamla skóla, námsbækurnar sjáll'-
ar. Samá verSur uppi á leningnum þegar litið er á
starfsaSferðirnar. Allt er miSaS viS eSli, lilfinningar og
hvatir hins fullorSná manris. Hann dregur þá ályktun,
aS eins og sér sé háttaS, svo sé harninu einnig farið.
SíSan er náminu hagaS samk\;vmt því. Skulu nú tek-
in dæmi:
Yfirleill reynist mönnum bezl að ganga frá því ein-
falda og óbrolna lil hins, sem flóknara er og nrarg-
brolnara. Nú hafa rannsóknir sýnt, aS regla þessi er
ekki allskoslar rétt, þegar um börn cr aS ra*Sa. Fált
liggur þeim fjær en hið einangraða og ósamsetta. Sund-
148