Réttur - 01.01.1968, Page 28

hélzt sem opinber og yfirlýst stefna Banda-
ríkjanna gagnvart Rómönsku Ameríku allt
til 1933. Opinberlega hefur hún í meginat-
riðum haldist við lýði allt fram á þennan dag,
þótt bandarískir ráðamenn hafi ekki viljað
gangast við því. En viðleitni beggja, Roose-
velts yngra og Kennedys, fólst einmitt fyrst
og fremst í því að reyna að þvo hendur
Bandaríkjanna frammi fyrir ríkjum Róm-
önsku Ameríku og alls heimsins af smán
hinnar grímulausu ofbeldisstefnu. Og margt
bendir raunar til þess að báðir hafi raunveru-
lega og af einlægni viljað hefta yfirgang
landa sinna og koma á eðlilegum samskipt-
um við nágrannaríkin fyrir sunnan.
Vopnaðri íhlutun var beitt í nær öllum
löndum Miðameríku á árunum milli 1904
og 1933. Árið 1905 hótuðu ýmis Evrópuríki,
einkum Þýzkaland, að innheimta skuldir sín-
ar hjá Dóminikanska lýðveldinu með vopna-
valdi. Bandaríkin skárust í leikinn og tóku
skuldauppgjörið og fjármál ríkisins í sínar
hendur. Þessi afskipti leiddu til stjórnmála-
legs öngþveitis og 1916 gengu landgöngu-
sveitir bandaríska flotans á land. Þær stýrðu
landinu til 1924 og notuðu tímann til að
þjálfa svokallað „þjóðvarðlið" (guardia naci-
onal), sem hinn alræmdi blóðhundur Rafael
L. Trujillo lét lyfta sér í valdastólinn árið
1930. Hann ríkti sem grímulaus harðstjóri í
skjóli Bandaríkjastjórnar þar til hann var
myrtur 1961.
Dóminikanska lýðveldið nær yfir austur-
hluta eyjarinnar Haiti, en á vesturhlutanum
er hið sögufræga svertingjalýðveldi Haiti.
Ekki fór það heldur varhluta af bandarískri
„vernd". I byrjun 20. aldar urðu hin hefð-
bundnu frönsku ítök á Haiti að lúta í lægra
haldi fyrir bandarískum áhrifum. Af þessum
átökum leiddi þvílíka pólitíska ringulreið, að
Bandaríkin sáu sig „knúin til að beita alþjóð-
legu lögregluvaldi" árið 1915. Hernám Haiti
stóð yfir í nítján ár.
Miðameríska lýðveldið Nicaragua var þeg-
ar um aldamótin orð:ð ein arðbærasta hjá-
leiga United-Fruit-auðhringsins. Þar steig
flotinn á land árið 1912 og hélt uppi „röð
og reglu" allt til 1933. Á þeim tíma hafði
verið komið á fót vel þjálfaðri guardia naci-
onal og yfirmaður hennar, Anastasia Somoza,
28