Morgunblaðið - 04.02.2007, Blaðsíða 16

16 SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
arlega mikla málefnavinnu, bæði í
hópum eins og framtíðarhópnum og
inni í flokknum sjálfum og þing-
flokknum. En vandinn hefur
kannski frekar legið í því hversu erf-
itt getur verið að koma slíkri vinnu á
framfæri.“
Dálítill beygur
Þú talar um að lykilatriði fyrir
gengi Samfylkingarinnar sé að
koma breidd þingflokksins betur á
framfæri. Á frægum fundi í Keflavík
sagði formaðurinn flokksins hins
vegar að vandi hans væri sá að þjóð-
in treysti ekki þingflokknum. Í sjón-
varpinu mátti sjá á andlitum þing-
mannanna að þeim leið undir
ræðunni eins og fólki sem alveg
óvænt lendir undir snjóflóði heima
hjá sér. Hvernig brást þú við?
„Ég var að vísu ekki á fundinum
en mér brá auðvitað líka. Formað-
urinn fór svo yfir málið á þing-
flokksfundi og skýrði sín sjónarmið.
Kannski slógu þessi orð á bar-
áttugleðina um stund, en fólk hefur
nú þolað annað eins og þetta. Ég fæ
ekki betur séð en að takkarnir séu
komnir undir skóna hjá mínu fólki.“
Var þessi ræða mistök?
„Ræðan var góð í heild sinni. En
kannski í ljósi viðbragða hefði for-
maður mátt haga orðum sínum
öðruvísi í þessum kafla. Það er alltaf
gott að vera vitur eftirá.“
Svo virðist sem margir hafi orðið
fyrir vonbrigðum með formennsku
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur.
Ert þú ein af þeim?
„Nei, alls ekki. Það er stórt og
erfitt hlutverk að vera formaður í
stórum jafnaðarmannaflokki og mér
finnst Ingibjörg Sólrún vera að fóta
sig vel í því. En það tekst ekki nema
með góðri liðsheild og góðu baklandi
sem ég tel að hún þurfi að nýta sér
betur. Saman getum við náð góðum
árangri.“
Ekki er mikill tími til stefnu fram
að þingkosningum og skoðanakann-
anir verða æ óhagstæðari flokknum.
Óttast þú, eins og margt Samfylk-
ingarfólk, slæma útkomu í vor?
„Ég viðurkenni að ég er með dá-
lítinn beyg. Ég tel að allt undir 32%
fylgi sé ekki ásættanlegt og þar liggi
okkar baráttutakmark. Við ættum
að geta náð því ef við teflum sterkri
liðsheild fram og allir leggjast á
sömu árar, svo skipið hreyfist áfram
og fari ekki í hring. Samfylkingin á
að vera 30% plús-flokkur. Það er
bara þannig. Langflest fólk er jafn-
aðarmenn í hjarta sínu.“
En hvers vegna hefur flokknum
ekki tekist að laða þessa jafn-
aðarmenn útúr hjörtum fólksins?
„Ja, ég held að það stafi ekki síst
af því sem ég nefndi áðan: Við höf-
um ekki sýnt okkar breiðu liðsheild
flottra einstaklinga sem barist getur
fyrir brýnustu hagsmunamálum al-
mennings á þingi.“
Kvenfyrirlitning Steingríms
Þær Guðrún og Ingibjörg Sólrún
voru mjög nánar, bestu vinkonur,
ekki síst eftir samveruna í Kaup-
mannahöfn á námsárunum. Eru þær
enn jafn nánar?
„Á milli okkar er alltaf strengur
sem aldrei mun flosna. En samband
okkar hefur eðlilega breyst í seinni
tíð. Nú erum við saman dags dag-
lega en höfum mismikinn tíma til að
rækta það. Við erum ekki alltaf að
tala saman og við erum heldur ekki
alltaf sammála í pólitík, sem er
ósköp eðlilegt. Kannski gengur sam-
band okkar í endurnýjun lífdaga
þegar ég fer af þingi. En við erum
og verðum alltaf til staðar hvor fyrir
aðra ef á þarf að halda. Þannig er
það bara.“
Guðrún segir að á sínum tíma hafi
hún fundið fyrir töluverðum þrýst-
ingi um að hún viki af Alþingi til að
rýma fyrir Ingibjörgu Sólrúnu. „En
það kom aldrei til greina af minni
hálfu. Það var ég sem var kosin á
þing og ég var ekki kosin til að víkja
fyrir henni eða einhverjum öðrum.
Ég tek skýrt fram að þessi þrýst-
ingur kom alls ekki frá henni, heldur
hennar góða stuðningsfólki, sem
einnig eru góðir vinir mínir. Mér
fannst skrýtið hvað fólki fannst það
sjálfsagt að ég viki til hliðar, en það
stóð aldrei til.“
Hvernig meturðu kosti hennar –
og galla?
„Hún hefur gríðarlega yfirsýn og
ótrúlegan límheila. Hún Solla er
bara fluggreind. Svo er hún glimr-
andi skemmtileg. Kannski er það
eins með hana og mig að kostir okk-
ar geta um leið verið gallarnir. Eins
og til dæmis að við þurfum alltaf að
passa baklandið okkar. Við erum nú
einu sinni bara mannleg.“
Hvernig er samband þeirra Ingi-
bjargar og Össurar Skarphéð-
inssonar núna? Eru enn sárindi eftir
formannsslaginn?
„Ekki meiri sárindi en eru t.d. eft-
ir prófkjör. Slík sár gróa. Fólk, sem
hefur verið svona lengi í pólitík, er
komið með býsna harðan skráp.
Formannsslagurinn var auðvitað til-
finningalega mjög erfiður fyrir
marga, sem þykir vænt um báða
einstaklingana og ber virðingu fyrir
þeim. En eftir slaginn una menn
niðurstöðunni og standa saman.
Mér finnst þau Ingibjörg Sólrún og
Össur hafa gert það með prýði.
Samstarf þeirra sem formanns og
þingflokksformanns hefur gengið
ljómandi.“
Ef Samfylkingin nær ekki þessu
30-32% markmiði í vor, tala nú ekki
um ef hann verður innan við 25%,
kallar það þá ekki á nýja forystu?
„Því þá það? Ef tekst að fella
þessa ríkisstjórn er Samfylkingin í
lykilstöðu. Sú lykilstaða og stjórn-
arsáttmálinn, sem þá verður til,
skipta meginmáli.“
Hefurðu trú á „kaffibandalaginu“
um nýtt stjórnarmynstur sem
stjórnarandstöðuflokkarnir þrír
hafa myndað?
„Að miklu leyti, já. En ef það
gengur ekki upp þarf að skoða aðra
möguleika með aðaláherslu á mál-
efnalegt inntak stjórnarsáttmála.“
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur vinstri grænna, hefur nú ekki
gefið mikið fyrir „lykilstöðu“ Sam-
fylkingarinnar í slíkum stjórn-
armyndunarviðræðum. Þau Ingi-
björg Sólrún voru strax farin að
kýta um forsæti ríkisstjórnar í
Kryddsíld Stöðvar 2. Hvernig sló
það þig?
„Illa. Það er alltaf óþægilegt þeg-
ar karlar klappa konum á kollinn,
hvað þá þegar viðkomandi kona er
formaður stærsta stjórnarand-
stöðuflokksins. Mér fannst fram-
koma Steingríms bera vott um
kvenfyrirlitningu, að hann leit ekki
á sessunaut sinn sem jafningja.
Verði Samfylkingin stærsti flokkur
„kaffibandalagsins“ eftir kosningar
og við náum að fella sitjandi rík-
isstjórn segir það sig sjálft að for-
sætið er hennar. Fáum við styrk til
þess komumst við um leið á spjöld
sögunnar með fyrsta kvenforsæt-
isráðherrann; það væri dásamlegur
bónus.“
Upphlaup og tækifæri
Hvernig metur Guðrún síðustu
atburði í stjórnmálunum, eins og
upplausn Frjálslynda flokksins og
gagnrýni Jóns Baldvins Hannibals-
sonar á Samfylkinguna?
„Mér finnst Frjálslyndi flokk-
urinn hafa sýnt sitt rétta karllæga
andlit. Það er merkilegt hvað konur
geta átt erfitt uppdráttar í pólitík og
hversu margir vilja sæta lagi og
koma þeim á kné. Allir flokkar væru
fullsæmdir af Margréti Sverr-
isdóttur, enda fluggreind og
skemmtileg. Þetta með Jón Baldvin
er spurning um það hvort hann hafi
næg verkefni eftir að hann hætti
sem sendiherra, sem speglast nú í
ákefð hans um landsmálin. En hann
sem gömul ljósmóðir Samfylking-
arinnar ætti að passa sig á því að
stökkva ekki fyrir borð í miðjum
draumnum og láta ákafann verða
sér að falli. Hann ætti að vita bet-
ur.“
Guðrún vill ekkert ræða hugs-
anlega framtíðarleiðtoga Samfylk-
ingarinnar. Hún er ánægð með sína
konu. Og hún stendur við þá yfirlýs-
ingu prófkjörskvöldsins að hennar
eigin pólitíska ferli sé lokið. „Núna
hlakka ég til að einhenda mér í
skemmtileg verkefni og nýta fjöl-
þætta reynslu sem ég er komin með.
Ég vona að ég fái tækifæri til þess,
hvort sem það yrði í einkageiranum
eða þeim opinbera. Það er góð til-
finning að vita að maður getur gert
margt. Ég gæti þess vegna farið
sjálf í bissniss. Það hefur alltaf heill-
að mig. Til dæmis hef ég frá Kaup-
mannahafnarárunum átt mér þann
draum að reka lítinn matsölustað
með gistingu uppi.“
Hún hugsar sig brosandi um. „En
kannski er ég of varkár í það, ekki
nógu mikill áhættufíkill. Ég hef
áhuga á svo mörgu, þróunarmálum,
erlendum samskiptum, ekki síst
norrænum og vestnorrænum, svo ég
taki dæmi.“
Ekkert sendiherraembætti frá-
tekið handa þér?
„Ég myndi strax segja já við því.
Ég væri fín sem sendiherra! Sjá það
ekki allir í hendi sér? Ég hef ferðast
það víða erlendis sem fulltrúi ís-
lensku þjóðarinnar, farið í tvígang á
vegum Sameinuðu þjóðanna til Afr-
íku, til Palestínu, Víetnam o.s.frv.
Ég hef heimsótt fjölda þjóðþinga
sem fulltrúi Alþingis og ein minn-
isstæðasta stund ferilsins var þegar
ég flutti ræðu um mansal í rúss-
nesku dúmunni, að ég held fyrst Ís-
lendinga, fyrir hönd þingmanna-
samtaka sem lagt hafa slíkum
málum lið. Mansal er stórt vanda-
mál í Rússlandi, en það hafði þó
aldrei verið rætt í þingi landsins
fyrr en með þessari ræðu minni.
Hún fékk mjög góðar viðtökur og
eftir hana komst málið á dagskrá.
Það var nú ekki ónýtt að finna að
maður gat haft áhrif langt fyrir utan
landsteinana! En það er til marks
um mitt litla egó að mér datt ekki í
hug að vekja athygli fjölmiðla á
þessu.“
Guðrún Ögmundsdóttir segist
þakklát fyrir öll þessi skemmtilegu
tækifæri sem stjórnmálaþátttakan
hefur fært henni. En hættir hún
södd pólitískra lífdaga?
„Já, ég held það nú. En ég á erfitt
með að ímynda mér að ég muni
nokkurn tíma hætta að láta réttlæt-
ismál mig varða, enda á maður ekki
að gera það. Ég held að það sé sam-
ofið því að vera manneskja að hafa
samhug með öðrum og vilja leggja
þeim lið. Ég hef haft tækifæri til
þess. Nú opnast önnur tækifæri.“
Hún telur sennilegt að hún muni
reyna að leggja flokkssystkinum
sínum lið í kosningabaráttunni í vor.
Síðan langar hana til að eiga rólegt
sumar með fjölskyldunni. Hún er
þegar byrjuð að taka til á þing-
mannsskrifstofunni, henda sumu frá
ferlinum, geyma annað. Ævisaga
kannski?
„Nei, ég held mig skorti egóið í
það!“ svarar Guðrún hlæjandi.
Í Víetnam Guðrún á vegum Sameinuðu þjóðanna á ferð í þorpi skammt frá
Hanoi í Víetnam og með henni er forseti franska þingsins yst t.v.
» „Þetta með Jón Baldvin er spurning um það
hvort hann hafi næg verkefni eftir að hann hætti
sem sendiherra, sem speglast nú í ákefð hans um
landsmálin...“