Morgunblaðið - 04.02.2007, Blaðsíða 25

sagði að það væri afar nauðsynlegt fyrir vest-
rænar þjóðir að fylgjast vel með því fólki sem
kæmi til viðkomandi lands, einkum vegna ný-
gengis berkla. Hvað er svona ljótt við að benda
á þetta?“
Yfirtaka á Frjálslyndum?
– Er það ekki staðreynd, Guðjón, að þeir ein-
staklingar úr Nýju afli, sem komu inn í flokkinn
í haust, í samstarfi við þingmennina Magnús
Þór Hafsteinsson og Sigurjón Þórðarson, séu
einfaldlega búnir að yfirtaka Frjálslynda flokk-
inn?
„Nei, það er ekki staðreynd. Á landsþinginu
gerði Margrét Sverrisdóttir tilraun til að því að
yfirtaka Frjálslynda flokkinn, en þeirri atlögu
var hrundið, sem betur fer. Það gerði hún með
því að láta dreifa lista sem hún vildi að yrði kos-
ið eftir til miðstjórnar. Þar vantaði nánast allt
okkar reyndasta fólk sem hefur setið í mið-
stjórn og starfað samviskusamlega og vel. Ég
er afar feginn því að þessi reynslumikli kjarni
skuli ennþá vera í miðstjórn flokksins. Þeim
hefði öllum verið hent út ef miðstjórnin hefði
verið skipuð samkvæmt lista Margrétar Sverr-
isdóttur.
Það er rangt, sem haldið hefur verið fram, að
fyrrum félagar úr Nýju afli hafi fengið helming
miðstjórnarsæta. Það eru þrír miðstjórn-
armenn, sem áður voru í Nýju afli, það eru nú
öll ósköpin. Hafi hallarbylting í Frjálslynda
flokknum staðið fyrir dyrum var það á vegum
Margrétar Sverrisdóttur en ekki okkar eða
fyrrum liðsmanna Nýs afls.“
– Þú sagðir áðan að þú þyrftir ekki að vera
formaður Frjálslynda flokksins að eilífu. Hefur
það hvarflað að þér að Magnús Þór, Sigurjón
Þórðarson og fyrrum félagar Nýs afls leggi
kannski til atlögu við þig næst og láti þig róa?
„Það hefur nú ekkert sérstaklega hvarflað að
mér en það er auðvitað þannig að enginn veit
sína ævina fyrr en öll er.“
Kvótagreifar ekki á friðarstól
– Það vekur þér engan ugg að þú hafir greitt
götu Nýs afls inn í Frjálslynda flokkinn um of
og þar með leyft ásýnd flokksins að breytast
umtalsvert frá því sem var þegar til hans var
stofnað?
„Aftur verð ég að leiðrétta þig. Frjálslyndi
flokkurinn breytti ekki neinu beinlínis, í mál-
efnahandbók sinni á landsþinginu. Hann sam-
þykkti stjórnmálaályktun sem tekur mið af því
hvernig viðhorfin til stjórnmála eru nú. Flokk-
urinn samþykkti mjög ákveðna og harða stefnu
fyrir eldri borgara og öryrkja, skattkerfið og
lífeyriskerfið, sem tengist auðvitað allt saman.
Það er ekki hægt að tala um að bæta kjör eldri
borgara, öryrkja og láglaunafólks í landinu, ef
ekki á að tala um lífeyris- og skattkerfið í því
samhengi. Það sem skiptir máli fyrir þessa
hópa er hvað þeir hafa í rauntekjur. Brúttótalan
skiptir þar engu máli.
Margir eldri borgarar hafa furðað sig á því á
undanförnum árum að þrátt fyrir að skerðing-
arreglan hjá Tryggingastofnun hafi verið lækk-
uð úr 67% fyrir nokkrum árum niður í 45%, þá
batnaði hagur þeirra ekkert svakalega mikið og
af hverju var það? Það var vegna þess að per-
sónuafslátturinn var ekki látinn halda raungildi
sínu. Það sem áður hafði verið tekið í gegnum
skerðingu hjá Tryggingastofnun af láglauna-
hópunum var núna tekið í gegnum skattkerfið.
Þetta kallaði ríkisstjórnin að breikka skatt-
kerfið, að fjölga skattgreiðendum í láglauna-
hópunum. Nú fyrir áramót vorum við með yfir
20 þúsund manns í tekjuhópnum 1,5 til 2 millj-
ónir í árslaun sem greiddi tekjuskatta. Við í
Frjálslynda flokknum sem erum þar og höfum
verið þar undanfarin ár höfum viljað breyta
stöðu þessa fólks í lægstu tekjuhópunum og sú
stefna breytist ekki neitt við innkomu félaga úr
Nýju afli. Við teljum að skattleysismörk eigi að
miðast við 150 þúsund króna mánaðartekjur.
Þetta er mjög skýrt dæmi um það að stefna
flokksins og ásýnd hefur ekki breyst.“
– Ertu ekki kominn langt frá uppruna þínum
í pólitík þegar andstaða þín við kvótakerfið og
fiskveiðistjórnunina var aðalhvati þess að þú
hættir til sjós og helltir þér út í pólitík?
„Nei, það vill nú svo til að landsþingið sam-
þykkti að byggja algjörlega á þeirri stefnumót-
un sem er í málefnahandbók flokksins, hvað
varðar sjávarútvegsmál. Þetta mál var hitamál
á þinginu og mikið rætt. Það er langur vegur
frá því að Frjálslyndi flokkurinn sé að gleyma
sjávarútvegsmálunum. Við munum taka þau
upp í kosningabaráttunni og það er mikill mis-
skilningur hjá öðrum stjórnmálaflokkum ef þeir
halda að sjávarútvegsmálin verði ekki kosn-
ingamál. Við munum sjá til þess. Ef kvótagreif-
arnir halda að þeir sitji á friðarstóli, með því að
safna til sín endalausum aflaheimildum frá
hverjum staðnum á fætur öðrum og færa heim-
ildirnar þangað sem þeim sýnist, er það mikill
misskilningur þeirra. Akureyringar hefðu vís-
ast hlegið að því fyrir fimm árum ef sagt hefði
verið við þá að þeir ættu eftir að lenda í sömu
varnarstöðu, hvað varðar kvótaflutning frá Ak-
ureyri, eins og svo mörg sjávarpláss í landinu,
en þeir hlæja ekki að því í dag.
Akurnesingar tóku varnaðarorð okkar ekki
alvarlega fyrir nokkrum árum, þegar við vorum
að benda þeim á hætturnar sem fylgdu yfirtöku
Granda á Haraldi Böðvarssyni, að verulega
myndi draga úr útgerð og fiskvinnslu uppi á
Skaga, en þeir taka ástandið alvarlega í dag.
Hin dulda stefna hagfræðinganna var sú að
kvótinn ætti að safnast á hina stærri útgerð-
arstaði og leggja ætti af hin smærri sjáv-
arútvegsþorp. Þetta hefur orðið raunin en nú
eru jafnvel hinir stærri staðir í mikilli hættu.
Stefnan í framkvæmd í dag er sú að kvótinn
safnast á útgerðirnar sem eru að vinna aflann
úti á sjó. Í mörgum tilvikum er auðvitað verið að
ná upp ákveðinni hagkvæmni í veiðum og
vinnslu, því er ekki að neita. En það er alls ekk-
ert víst að það sé hagkvæmt fyrir þjóðina og
byggðamynstrið í landinu að fara þannig með
byggðirnar.
Ef við lítum til dæmis á norðausturhorn
landsins, Húsavík, Þórshöfn, Raufarhöfn og
Vopnafjörð. Hver á uppsjávaratvinnuréttinn
sem var á þessum stöðum eða megnið af kvóta-
réttinum? Það eru ekki íbúar þessara staða,
heldur stór fyrirtæki, annaðhvort hér í Reykja-
vík eða Vestmannaeyjum sem eiga þennan rétt.
Samt syndir loðnan framhjá þessum stöðum og
síldin syndir framhjá þessum stöðum og norsk-
íslenska síldin mun væntanlega koma syndandi
upp að þessu landshorni, en eignarréttur íbú-
anna á auðlind sinni er ekki lengur til staðar.
Hann er undir öðrum eignaböndum sem eru
ekki á stöðunum.
Vonandi halda þeir áfram að vera með þenn-
an rekstur á stöðunum en fyrir því er engin
trygging. Ef menn halda að við sitjum á frið-
arstóli með svona stefnu þar sem atvinnuöryggi
fólksins til framtíðar er ekkert eru þeir á mikl-
um villigötum.“
Sendingar Framsóknar fullhefnt
– Nú hefur Kristinn H. Gunnarsson nýverið
sagt sig úr Framsóknarflokknum, eftir slakt
gengi í prófkjöri og hann jafnvel orðaður við
inngöngu í Frjálslynda flokkinn. Ég ætla að
rifja upp fræg ummæli fyrrum formanns Al-
þýðubandalagsins og núverandi sendiherra
Svavars Gestssonar sem hann lét falla þegar
Kristinn H. sagði sig úr Alþýðubandalaginu og
gekk í Framsókn. Þá sagði Svavar: „Nú er
sendingar Framsóknar á Ólafi Ragnari Gríms-
syni yfir til okkar fullhefnt.“ Ætla Frjálslyndir
að taka þessari sendingu frá Framsókn opnum
örmum og tefla jafnvel fram á lista í vor?
„Við vitum svo sem ekki hvort Kristinn H.
Gunnarsson gengur í Frjálslynda flokkinn. Við
höfum rætt saman og honum er það að sjálf-
sögðu heimilt eins og öllum öðrum. Það hvort
hann tekur sæti á lista í kosningunum í vor er
bara allt annar handleggur. Það er nú einu sinni
þannig hjá okkur í Frjálslynda flokknum að það
eru kjördæmisráðin eða uppstillingarnefndir
sem raða á framboðslista. Það er því ótímabært
að segja nokkuð um það hvort og hvar Kristinn
tekur sæti á lista í okkar nafni. Fyrst þarf hann
auðvitað að ganga í flokkinn og síðan að leita
eftir stuðningi í kjördæmisfélögunum.“
Fylgi frá venjulegu fólki
– Að lokum, Guðjón. Hver stjórnmálaflokk-
urinn á fætur öðrum sver af sér hugsanlega
samleið með ykkur í Frjálslynda flokknum. Er-
uð þið ekki að dæma ykkur sjálfa til þess að
vera að minnsta kosti næstu fjögur árin, vita
áhrifalaus smáflokkur, sem gerir einkum út á
fordóma og vanþekkingu og enginn vill starfa
með?
„Í fyrsta lagi gerum við ekki út á fordóma og
vanþekkingu. Við teljum hins vegar að við sækj-
um megnið af fylgi okkar til venjulegs fólks í
þessu landi – venjulegs launafólks sem vinnur
hörðum höndum fyrir sér og sínum. Við teljum
líka að við sækjum mikið fylgi til eldri borgara
sem eru búnir að sjá það að við höfum verið al-
gjörlega samkvæm sjálfum okkur í málflutningi
okkar síðastliðin sex til sjö ár og því ætlum við
ekki að breyta. Við sækjum líka fylgi til þess
fólks sem sá að það var geysilegt óréttlæti í
kvótakerfinu eins og það var útfært gagnvart
byggðum landsins og fólkinu sem þar býr. Við
ætlum ekki að gefast upp í baráttu okkar í því
máli.
Ég tel að Frjálslyndi flokkurinn hafi alla
burði til þess að stækka í vor og verða stærri
flokkur eftir næstu alþingiskosningar en hann
var eftir þær síðustu. Smátt og smátt munu
menn sjá að Frjálslyndi flokkurinn er að festa
sig í sessi, með stefnu í æ fleiri málaflokkum.
Stefnu sem er ekki eins og stefna annarra
stjórnmálaflokka. Við erum samstarfshæfir og
við verðum samstarfsfúsir. Við erum fólk sem
tekur rökum og getum gengið til samninga um
myndun ríkisstjórnar ef því er að skipta. Ég hef
sagt það áður og get endurtekið það hér: Það
eru málefnin sem skipta okkur máli, ekki stól-
arnir. Við erum reiðubúnir til þess að vera mjög
liðlegir í samningum um stólana, ef við náum
málefnum okkar fram.“
agnes@mbl.is
keikur
Morgunblaðið/Ásdís
» „Ég er ekki að kynda undir neinum fordómum. Við erum ein-
faldlega að benda á þá staðreynd að læknar á Vesturlöndum
benda á að það verði að vera gott eftirlit hjá heilbrigðisyfirvöld-
um, vegna fólksflutninga. Ég nefndi berkla, það er alveg rétt. Má
það ekki, eða hvað?“
» „Það er rangt, sem haldið hefur verið fram, að fyrrum félagar
úr Nýju afli hafi fengið helming miðstjórnarsæta. Það eru
þrír miðstjórnarmenn, sem áður voru í Nýju afli, það eru nú öll
ósköpin. Hafi hallarbylting í Frjálslynda flokknum staðið fyrir
dyrum var það á vegum Margrétar Sverrisdóttur en ekki okkar
eða fyrrum liðsmanna Nýs afls.“
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 2007 25