Morgunblaðið - 06.05.2007, Qupperneq 45

stóð eftir með svarta plastskjóðu,
fulla af ónýti úr minjagripaversl-
uninni – og upplifun áratugagamals
draums.
Nútímaleg samsteypa
á gömlum grunni
Fyrstu áhrifin innan dyra í Fox
Plaza voru smitandi kátína og góða
skapið sem lá í loftinu. Engin furða
því fyrirtækinu hafði vegnað vel, tek-
ist að skjóta keppinautum sínum í
kvikmyndaheiminum ref fyrir rass
og í fyrra orðið fyrst til að brjóta
milljarðs-dala-múrinn. Ice Age II og
X-Men: The Last Stand höfðu malað
gull um víða veröld.
Fyrrgreindur Murdoch hefur gert
kraftaverk í Century City. Zanuck
var viðloðandi Fox allt fram undir
1970, þá hófst erfiður kafli í kvik-
myndaiðnaðinum og Fox fór ekki
varhluta af vandanum frekar en önn-
ur risaver Hollywood. Kvikmynda-
verið gekk manna í milli, árið 1978
keyptu braskararnir og olíu-
auðmennirnir Marvin Davis og Mark
Rich meirihlutann. Undir þeirra
stjórn rýrnuðu eignir fyrirtækisins
ár frá ári uns bjargvætturinn frá
Ástralíu og fjölmiðlaveldi hans,
News Corporation, tók yfir árið 1981.
Frá þeim tíma hefur sveiflan verið
hröð upp á við og gengi 20th Century
Fox orðið stöðugt og farsæll veiga-
mikill hluti stórveldisins News Corp.,
sem teygir anga sína um allar jarðir.
Á dagblöð og tímarit á borð við The
Times og TV Guide, og sjónvarps-
stöðvar, þ.á m. Fox Broadcasting
Company, sem þvert á allar spár náði
að festa sig í sessi sem fjórða sjón-
varpsveldið í Bandaríkjunum (ásamt
CBS, ABC og NBC). BSky og fjöldi
gervitunglasjónvarpsstöðva í öllum
heimsálfum eru að öllu eða að hluta
til í eigu News Corp., og kvikmynda-
verið hefur verið stærsti framleið-
andi sjónvarpsefnis í heiminum um
árabil. Það rekur tölvuteiknimynda-
verið Blue Sky í Arizona (sem fram-
leiddi m.a. Ice Age-myndirnar), risa-
vaxin upptökuver í Mexíkó, Ástralíu
og víðar. Það er eigandi Harper Coll-
ins-bókaútgáfurisans (sem keypt
hefur William Morrow & Company,
Avon Books og Amistad Press). Þá
má ekki gleyma djásninu í kórónu
Murdochs, sem er Fox Interactive
Media. Það rekur m.a. netfyrirtækið
MySpace, sem á tveimur árum varð
næstvinsælasti viðkomustaðurinn á
netinu og gerði risasamning við
stærsta leitarvélarisann, Google.
Sömu velgengnissögu er að segja af
kaupum á tölvuleikjaframleiðand-
anum IGN, sem hefur vaxið með
ógnarhraða síðan hann varð hluti af
Fox.
„Ofurmenni“ við stjórn
Velgengni undanfarinna ára á
kvikmyndaverið einkum að þakka
frábærum stjórnendum, sem líkt er
við ofurhetjurnar sem tröllríða kvik-
myndahúsunum. Þetta eru Peter
Chernin, forseti 20th Century Fox,
og þeir Tom Rothman og Jim Gia-
nopulos, hinir öflugu stjórnar-
formenn Fox Filmed Entertainment
(eiga heiðurinn af Ice Age-smell-
unum, The Day After Tomorrow,
Cheaper by the Dozen og X-Men-
þrennunni svo eitthvað sé nefnt).
Á meðan nokkur vandræðagangur
hefur ríkt í ráðningum æðstu manna
keppinautanna hafa þremenning-
arnir sannað sig í hópi þeirra bestu í
kvikmyndaiðnaðinum. Þeir sjá sókn-
arfærin ekki síst í möguleikum nets-
ins, farsímanna og öðrum framtíð-
arkostum, þar skilur hvað mest á
milli þeirra og keppinautanna.
Þremenningarnir, ásamt Tim
Rice, sem fékk stöðuhækkun eftir
frábært starf sem stjórnarformaður
Fox Searchlight (var m.a. ábyrgur
fyrir aðsóknarsmellunum Walk the
Line, Sideways og Napoleon Dyna-
mite), leita óhikað nýrra miða úti í
óvissunni.
Tromp uppi í erminni
Á síðustu árum hafa öll kvik-
myndaverin í Hollywood breytt
áherslum í rekstri og framleiðslu.
Tilhneigingin til að fækka titlum á
ársgrundvelli og lækka þar með um-
talsvert heildarkostnaðinn hefur
gengið upp og ofan. Fox, Search-
light, Blue Sky og ný deild, sem sér-
hæfir sig í kvikmyndum fyrir ungt
fólk og táninga, eru alltaf með hundr-
uð mynda á prjónunum og ljóst að
aðeins hluti þess fjölda endar á tjald-
inu.
Vörumerkið Kvikmyndarisinn 20th Century Fox varð til upp úr 1930.
Fox Plaza Skýjakljúfurinn kemur kvikmyndahúsgestum eflaust kunn-
uglega fyrir sjónir, enda var hann bakgrunnur fyrstu Die Hard myndanna.
saebjorn@heimsnet.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. MAÍ 2007 45